№ара№алпа№ М!Млекетлик университети
Uliuma, ortasha xem shekli da’ramatlar
Yüklə 0,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
7.1. Uliuma, ortasha xem shekli da’ramatlar
Firmanin’ uliwma da’ramati (TR) dep belgili bir waqit arali-g’inda satilg’an o’nimlerinen aling’an tu’simlerge aytamiz ha’m onin’ mug’dari o’nimnin’ bahasi (R) menen ko’lemnin’ (Q) ko’beymesi arqali esaplanadi. TR(Q) = P * Q - konkurent bazarlar jag’dayinda.
TR(P,Q) = P * Q - konkurent emes bazarlar ushin. Bir birlik o’nimdi satiw na’tiyjesinde kelip tu’sken da’ramatti ortasha da’ramat (AR) deymiz: AR TR Q P Q
Q P = = × = yag’niy ortasha da’ramat o’nimnin bir birliginin’ bahasin ko’rse-tedi eken. Konkurent bazarlar ushin qisqa mu’ddet jag’dayinda bul turaqli san, basqa bazarlarda ortasha satiliw bahasin an’latadi. Da’ramattin’ bir-birlik qosimsha o’nim islep shig’arip satiw na’tiyjesindegi o’simine shekli da’ramat (MR) deymiz MR TR = D DQ bul jerde: D Q- qosimsha o’nim, D TR- qosimsha da’ramat. Qisqa mu’ddet jag’dayinda konkurent bazarlar ushin baha turaqli (R=const) bolip:
= × = D D Q Q yag’niy MR = AR = P 41
Demek, ha’r bir qosimsha islep shig’arilg’an o’nimdi satiw-dan kelip tu’sken da’ramattin’ mug’dari bahag’a ten’ boladi.
Al konkurent emes bazarlarda R turaqsiz bolg’anlig’i ushin MR P ¹ Bunday jag’dayda islep shig’arilg’an qosimsha o’nim bahanin’ to’menlewine alip keledi. Sonin’ ushin monopoliyalar da’ramatin’ o’nimnin’ mug’darin ko’beytiw joli menen emes, al qosimsha shig’insiz bahani joqarilatiw arqali ko’beytiwge, erisiwge ha’reket etedi. Ortasha, shekli da’ramatlardin’ grafikaliq o’zgerisleri to’mendegi suwretlerde berilgen: a) monopoliya jag’dayinda b) konkurenciya jagdayinda R R MR=AR=P TR MR AR 1-su’wret 2- su’wret Yüklə 0,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|