Anatomiye giRİŞ

 
Toplardamarlar (Venae) Özel 
Vücudumuzun değişik bölüm ve organ kapillerlerinden aldıkları kanı kalbe taşıyan damarlara 
toplardamar denir. Kan dolaşımının hem pulmoner, hem de sistemik bölümlerinde 
toplardamarlar vardır. Prensip olarak, besinle yüklü ve oksijenden fakir (Deoxygene) kan taşıyan 
Vena'lar. Kapillerle- venüller'den itibaren kademeli olarak birleşip (Konvergens prensibi) küçük –
orta-büyük çaplı venaların oluşumunu sağlarlar. Vena'ların duvarları arterlere göre daha ince 
olmakla beraber, arterlerde olduğu gibi üç katmanlı bir duvar yapısına sahiptir. 
Vena'lar, oluşum ve gidişleri itibariyle ikiye ayrılırlar. Deri altında yüzeyel fasya içinde bulunan 
venalara v. superficialis (yüzeyel vena) derin fasyanın altında çoğunluğu damar-sinir 
paketlerinde yer alan venalara da v. profunda (derin vena) denir. Derin venler arterlere eşilik 
 
103

---

ettikleri (Vv. comitantes) halde, yüzeyel venlerin çoğu arterlere eşlik etmezler; yüzeyel sinirlerle 
beraber bulunurlar. Ekstremite derin verileri, l artere 2 vena prensibi ile seyrederler. 
Vena'lar arasında yaygın anastomozlar vardır.  İki farklı ven truncus’un (örneğin, V. cava 
superior ve v.portae hepatis) dalları arasında gerçekleşen ağızlaşma sistemler arası birleşme, bir 
sistemin (örneğin v. cava sistemi) dalları arasında gerçekleşen ağızlaşmalara da sistemiçi 
birleşme (örneğin cava-cav anastomozlar) denir. 
 
Venöz sistem'deki hemodinamik özellikler arteryel sistemden farklılıklar gösterir. Venöz kan 
akımının ortalama hızı arteryel kana göre daha azdır. Bu nedenle venlerde göllenen kan daha 
fazladır. Vücut kanının yaklaşık 3 litre'lik bölümü vena'larda, l litrelik bölümü arterlerde yer alır 
(geri kalan l litrelik kan kapillerler sinuzoidler ve kalpte bulunur). 2mm çapından daha büyük 
olan birçok vena, kan iletiminde yer çekimi gücüne karşı koyan ve kanın geri dönüşünü engelleyen 
kapakçıklara (valvula venosa) sahiptir. 
Vücudumuzda v. cava superior, v. cava inferior. v. portae ve vv. pulmonales olmak üzere 4 
venöz toplar vardır. Bunlardan v. cava superior baş-boyun, göğüs ve üsttarafin v. cava inferior, 
karın, pelvis ve alttarafın venöz kanını toplar. V. portae sistemi, karın boşluğundaki sindirim 
organlarının ven kanını toplayarak indirekt şekilde v. cava inferior'a aktarır. Vv. pulmonalesler, 
oksijenize kanı akciğerlerden sol atrium'a ulaştırırlar (adları vena olmasına karşın arteryel kan 
taşımaktadır.) 
V.cava superior'un oluşumunu inceledikden sonra vücut yenlerini topografik bölümlere göre ayrı 
ayrı inceliyeceğiz.