Anatomiye giRİŞ

2. Arachnoidea encephali: Bu zar beyindeki  gyri’ler üzerinde pia mater ile deği halindedir. 
Buna karşın bazı yerlerde, özellikle cerebellum ve medulla oblongata, cerebrum  ve cerebellum 
arasında oldukça geniş aralıklar bırakır. Cisterna subarachnoidalis denilen bu aralıklar 
bulundukları yerlere göre cisterna vermis cerebelli, cisterna corporis callosi , cisterna medulla 
oblongate, cisterne pontis, cinterna intercruralis, cisterna basilaris ve cisterna chiasmatis adlarını 
alırlar. Bunlardan en büyüğü cisterna cerebellomedullaris’tir ve atlantooccipital punction ile 
liquor cerebrosponalis’in alındığı yerdir. 
Cavum subarachnoidale (leptomeningicum) içerisinde liquor cerebrosponalis denilen bir sıvı tam 
saydam ve içinde hemen hemen şekilli element bulunmayan bir sıvıdır. Liquor cerbrosypinalis’in 
büyük bir bölümü ventriculus lateralis’lerdeki plexus choroideus’lar tarafından salgılanır. 
Buradan for. interventriculare yolu ile ventriculus tertius’a, buradan da aquaductus 
mesencephali yolu ile ventriculus quartus’a ulaşır. Ventriculus quartus’tan da medulla 
spinalis’in canalis centsalis’ine ve plexus choroideus ventriculi quarti üzerindeki apartura 
lateralis ventriculi quarti ve apertura mediana ventriculi quarti adındaki delikler aracılığı ile 
cavum subarachnoidale’ye geçer. Açıklanan  şekilde salgılanan ve cavum subarachnoidale’de 
dolaşan sıvı, arachnoidea dan vena sinus’larına giren villi arachnoidales ile kana resorbe olur. 
 
166

---

Normal durumda salgılanan ve resorbe olan miktar eşit olduğundan sıvının miktarı ve basıncı 
sabittir. 
Liquar cerebrospinalis her şeyden evvel santral sistemi için mekanik bir koruyucudur. Aynı 
zamanda beyinde arteriyel ve venöz damar sistemleri arasındaki hidrostatik basıncı dengeler ve 
metabolizmada görev alır. Pratik uygulamada lumbal punction ile alınan cerebrospinal sıvının 
fiziksel özellikleri ve bileşimi saptanarak klinik teşhis bakımından önemli tanılar konulabilir. 
Yine aynı yolla bir miktar liquor çekildikten sonra yerine narkotik bir eriyik enjekte edilerek 
lumbal anestezi sağlanır. Beyin basıncı arttığı hallerde basıncı azaltmak amacı ile yine punction 
yapılır.