|
SİNİr sistem I SİNİr sistemi
|
tarix | 21.04.2017 | ölçüsü | 446 b. | | #15131 |
|
SİNİR SİSTEM İ
SİNİR SİSTEMİ
SANTRAL SİNİR SİSTEMİ Beyin ve medulla spinalisdeki nöronlar ve nöglia denen destek hücrelerden oluşur. Tüm uyarılar SSS’de toplanır. Uygun yanıtlar gönderilir.
BEYİN (Serebrum) Yüzeyi meninks adlı zarlarla çevrili iki hemisferden oluşmuştur. Anatomik olarak 5 bölgede incelenir: Myelensefalon Metensefalon Mezensefalon Diensefalon Telensefalon
MYELENSEFALON Medulla oblongata burada bulunur. Medulla spinalisin hemen üzerindeki 3 cm.lik kısım. Piramidal yol lifleri burada çaprazlaşır. Solunum ve dolaşımı düzenleyen hayati merkezler bulunur. Uyku uyanıklık ritmini ayarlayan retiküler formasyon lifleri buradan köken alıp hipotalamusa gider
METENSEFALON Pons ve serebellum (beyincik) oluşturur. Serebellum - motor fonksiyonu düzenler,
- kasların koordine hareketini sağlar,
- kas tonüsü, gücü hareketlerdeki koordinasyon ve hareket hızından sorumludur.
- dengeden sorumludur.
- Bilinçsiz, otomatik hareketleri düzenler.
MESENSEFALON Çeşitli refleks ve koordinasyon merkezleri bu bölümdedir. Ekstrapiramidal sistemde rol oynayan çekirdeklerin bazıları burada bulunur
Ekstrapiramidal sistem: Ekstrapiramidal sistem: Motor hareketlerin ince ayarı Koordinasyon Serebellumla birlikte kas tonüsü ve postür üzerinde etkili olur.
DİENSEFALON Beynin 3. Ventrikülünü çevreler Talamus ve hipotalamus bu bölgededir.
Talamus : Talamus : Bilincin kapısıdır. Tüm afferent liflerden gelen uyarılar buraya uğrar, süzülür ve korteksin ilgili bölümlerine gönderilir. - Derin ve yüzeyel duyular,
- koku duyusu hariç başa ait duyular,
- beyin ve beyinciğin motor uyarıları
- ekstrapiramidal lifler, talamusa uğrar.
Hipotalamus : Hipotalamus : Üçüncü ventrikülün önündedir. Otonomik fonksiyonları düzeler. Otonom sinir sisteminin üst düzey merkezidir. Ön hipofiz bezi aracılığı ile endokrin sistemi de kontrol altında tutar. Ekstrapiramidal ve motor fonksiyonlarla da bağlantılıdır.
TELENSEFALON Beynin iki hemisferi, korteksi oluşturan gri madde ekstrapiramidal sisteme ait bazal ganglionların bazıları limbik sistem burada bulunur.
Bilinç zeka algılama vb. üst düzey görevler korteksin vazifesidir. Bilinç zeka algılama vb. üst düzey görevler korteksin vazifesidir. Kortekste motor, duysal ve bağlantı bölgeleri bulunur. Görme, işitme, tat ve koku merkezleri de burada bulunur.
Limbik sistem: Limbik sistem: Anksiyete, saldırganlık vb. duygusal yanıtlardan sorumludur.
Telensefalon iki yarı küreden oluşmuştur (hemisfer) Telensefalon iki yarı küreden oluşmuştur (hemisfer) İki hemisfer ortada corpus callosum denen bir yapı ile birleşirler.
Hemisferlerde dışta korteks adı verilen gri madde içte medulla adı verilen ak madde bulunur. Hemisferlerde dışta korteks adı verilen gri madde içte medulla adı verilen ak madde bulunur. Gri madde aksonun ilk kısmı ve nöron gövdelerinden, ak madde miyelinli liflerden oluşur Hemisfer yüzeyleri girus adı verilen kırışıklıklarla kaplıdır.
Hemisferler: Hemisferler: - Frontal lob (1)
- Paryetal loblar (2)
- Oksipital lob (1)
- Temporal lob (2)
- gibi kısımlarda incelenirler.
Telensefalonda ekstrapiramidal sistemin bazal gangliyon adı verilen çekirdekleri de bulunur. Telensefalonda ekstrapiramidal sistemin bazal gangliyon adı verilen çekirdekleri de bulunur. - Kaudat Nukleus
- Lentiform Nukleus
- Nukleus Ruber
- Nukleus Nigra
- Bu sistemin en üst düzenleyicisi, globus pallidusu kontrol eden “korpus sitriatum” dur.
Beyin, yaklaşık 1400 gr ağırlığındadır. Beyin, yaklaşık 1400 gr ağırlığındadır. Milyarlarca sinir hücresi (nöron) içerir. Bu nöronların yaklaşık % 20’sinin işlev gördüğü varsanılmaktadır.
DAHA BASİT OLARAK BEYİN KATMANLARI
MEDULLA SPİNALİS Omurga kanalı içinde yer alır. Erişkinde 1 cm çapında, 40-50 cm uzunluğunda bir kordon şeklindedir. - Servikal,
- Torasik
- Lomber,
- Sakral olarak dört bölümden oluşur.
2. Ve 3. Lomber vertebralar hizasında son bulur ve lifler halinde devam eder.
MEDULLA SPİNALİS Gri madde içte, beyaz madde dıştadır. Gri madde; nöron gövdelerinden oluşur. Ön, arka ve yan boynuzları var Ön boynuz: Motor nöronlar Arka boynuz: Duyu nöronları Yan boynuzlar: Otonomik sistem nöronları
MEDULLA SPİNALİS Ak madde; miyelinli sinir liflerinden oluşur. Ana görevleri, segmentler arası reflekslerdir. Omurilik içinde traktus denen sinir demetleri vardır. İstemli hareketleri oluşturan piramidal ve ekstrapiramidal traktuslardır. (efferent) Duysal lifler de afferent traktuslar oluşturur. Refleks olayların merkezleri de medulla spinalisdedir.
SİNİR TRAKTUSU Benzer fonksiyon gören nöronların myelinli liflerinin oluşturduğu demetlerdir.
PERİFERİK SİNİR SİSTEMİ Vücut ve SSS arasındaki bağlantıyı sağlar.
PERİFERİK SİNİR SİSTEMİ Kranyal sinirler (12 kafa çifti) Spinal sinirler (31 - 32 çift) Sinir uçları (Reseptörler, Motor son plak)
KRANYAL SİNİRLER Drekt beyinden veya beyin sapından çıkarlar. - Koku (olfaktor) ve görme (optik) duyusu sinirleri,
- Göz kaslarının motor sinirleri, (okulomotor, troklear, abdusens)
- Yüzün duyu siniri, (Trigeminal sinir)
- Çiğneme kaslarının (trigeminal) ve mimik kaslarının motor ve tükürük bezlerinin motor siniri, (fasiyal)
- İşitme (akustik) ve tat duyu siniri, (glossofaringeal)
- Paratiroidin salgı, (glossofaringeal)
- Dilin motor siniri ve (hipoglossal)
- İç organların parasempatik uyarılarının büyük kısmı (vagus)
SPİNAL SİNİRLER Medulla spinalisin ön köklerinden motor, arka köklerinden duyu sinirleri çıkar. Servikal, brakial, lumbar ve sakral pleksusları oluşturur. Vücudun en uzun siniri SİYATİK sinir sakral pleksusdan çıkar
SİNİR UÇLARI Ağrı, ısı, basınç, dokunma vb duyuları alan çıplak sinir uçları veya enkapsüle reseptörlerdir. Motor son plak; motor sinir uyarılarını asetil kolin aracılığı ile kaslara iletir.
ANA SİNİR HÜCRESİ: NÖRON Duysal nöronlar Motor nöronlar Ara nöronlar (Bağlantı nöronları, Konnektör nöronlar)
NÖRONLARIN GÖREVLERİ: Periferden gelen uyarıları duysal afferent liflerle SSS’ne iletmek SSS’nin emirlerini motor efferent liflerle effektör organlara (kas veya salgı bezleri vb.) iletmek
SALGILAMA GÖREVİ OLAN SİNİR HÜCRELERİ Hormon salgılar Hipotalamus Hipofiz
DIŞ UYARILARA KARŞI ÖZELLEŞMİŞ SİNİR HÜCRELERİ Tüm vücut yüzeyine yayılmışlardır. Üç tip duysal reseptörleri vardır. Eksteroseptif sistem:Vücut yüzeyinden uyarı alır. İnteroseptif sistem:İç organlardan uyarı alır. Proprioseptif sistem: Kaslardan, tendon ve eklemlerden uyarılar alır.
NÖRON: Genelde tek çekirdekli (Nadiren 2-4) Perikaryonda Nörofibriller, Nissl cisimleri, Golgi cismi, Mitokondri, Sentrozom, İnklüzyon cisimleri bulunur. Dendritler: Alıcı Akson: İletici
Sinir sisteminde 14 milyar nöron vardır.
Aksonda miyelin kılıf varsa, ileti hızlıdır. Aksondan ayrılan dallar bazen diğer sinir hücrelerinin gövdelerini saran sert bir yapı oluşturur......Sinir Pleksusu
Gerek miyelinli gerek miyelinsiz tüm sinir aksonları Schwann Kılıfı ile sarılıdır. Gerek miyelinli gerek miyelinsiz tüm sinir aksonları Schwann Kılıfı ile sarılıdır. Periferik sinirler, perinöryum denilen bağ dokusu ile çevrili sinir fasiküllerinde bir araya gelirler.
Sinir uyarısı (İMPULS), sinir lifleri tarafından iletilen fizikokimyasal bir değişimdir.
SİNAPS: İki nöron arasında ileti geçişinin sağlandığı ilişki bölgeleridir.
SİNAPS: Presinaptik nörondan sinaps aralığına salgılanan ve ileti geçişini sağlayan kimyasal maddelere nörotransmitter denir. Hücre içinde endoplazmik retikulumda yapılırlar.
NÖROTRANSMİTERLER: 1)Eksitatör nörotransmiterler: Hücre zarını sodyum iyonuna geçirgen hale getirir. Uyarılabilme ve uyarının devamını sağlar. Post sinaptik nöronun hücre içi negatifliği azalır. İstirahat potansiyeli eşik değere yaklaşır.
NÖROTRANSMİTERLER: 2)İnhibitör nörotransmiterler: Hücre zarını potasyum ve klor iyonlarına geçirgen kılar. K dışarı, Cl içeri geçer. Hücre içi negatiflik artar. Hücrenin uyarılabilirliğini azaltır ve uyarının sönmesini sağlar.
EKSİTATÖR NÖROTRANSMİTERLER Asetilkolin (Ach) Noradrenalin (Norepinefrin) Adrenalin (Epinefrin) Dopamin Histamin Prostoglandin Glutamat Aspartat Seratonin
İNHİBİTÖR NÖROTRANSMİTERLER: GABA (Gama amino bütirik asit) Glisin (Daha çok omurilik düzeyinde) Taurin Prolin
ORTAMA SALINAN NÖROTRANSMİTER’E NELER OLUR? 1) Post sinaptik reseptörlere bağlanarak ileti geçişi ve etki oluşturur.
Dostları ilə paylaş: |
|
|