Ko`z atrof tukimalarining yaralanishi avvalom bor, ko`zga ko`rinadigan yara yuzasi, qon
kuyilishi, qon ketishi, shish va tegishli a’zo faoliyatining buzilishi, shuningdek keskin ogrik sindromi
Birinchi shifokorgacha bulgan yordam tezlik bilan iloji boricha aseptik bosmaydigan boglam
kuyish va tezda maxsus klinikaga yuborishdan iborat. Birinchi shifokor yordami koksholga karshi
anatoksinni yuborish, dezinfeksiyalovchi eritmalar bilan yarani yuvish, antibiotik eritmalarini tomizish,
antibiotiklarni mushak ostiga yuborish, aseptik boglam kuyish. Morfologik va faoliyat natijalari
yaralanishning lokalizatsiyasi, shuningdek jarroxlik ishlovlarini uz vaktida va tulaqonlik bilan iloji
Ko`z olmasining yaralanishi kesib utuvchi va kesib utmaydigan bulishi mumkin. Kesib
utmaydigan yaralanish ko`z kapsulalari yaralanishi bilan tumtok shikastlanish orasidagi xolatni egallaydi.
Uning tashxislanishi tumtok shikastlanishi kabi usullar bilan amalga oshiriladi. Shuningdek, birinchi
shifokor yordamini va maxsus oftalmologik yordamni ko`rsatishda, keyinchalik davolashda xam
prinsipial farklik yuk. Lekin yarani joylashishi va yarani xarakterida farklik bor. Uning chetlari
moslashgan buladi va birlamchi bitish bilan choklar kuyilmasdan tuzaladi. Ko`rsatma: bemorni tezlik
Davolash okibati odatda yaxshi, lekin katta kesib utmaydigan yaralanishda shox pardani keskin
xiralashishi va notugri astigmatizm ko`zatilishi mumkin, bular ko`rish utkirligini pasaytiradi va
Ko`z olmasini kesib utuvchi xar kanday kattalikdagi va lokalizatsiyali yaralanishi, ogir va
infeksiyalangan xisoblanadi. Shikastlanishi chuko`rligi buyicha oddiy va murakkab – ko`zni ichki
tuzilmalarini shikastlanishi yoki yaraga tushib kolishi, xamda ko`zga begona jism tushganda yoki tez
Ko`z olmasini yaralanishini tashxislash odatda oddiy, xamma kila oladi va yaralanish kesib
utadiganmi yoki kesib utmaydiganmi, degan savolga javob berish imqonini beradi. Ko`zni kesib utadigan
yaralanishining asosiy belgisi, ochilib kolgan yara yoki moslashgan yaradir. Agar u shox parda zonasida
joylashgan bulsa, unda deyarli doim ko`zning oldingi kamerasi yuk yoki sayoz buladi va unda qon bulishi
mumkin. Bundan tashkari, yarada ko`zni ichki tuzilmalari, rangdor parda, gavxar, shishasimon tana
kisilib kolishi mumkin, biroz paypaslaganda, ko`zni keskin gipotoniyasi aniklanadi.
Ko`rish utkirligi katta yoshdagi bolalarda aniklanishi mumkin bulsa, juda xam past buladi.
Agar, yara sklera zonasida joylashgan bulsa, unda sklera atrofida deyarli doim qon kuyilishlar buladi.
Yarada ko`zni ichki tuzilmalari: kipriksimon tana, xorioideya, tur parda, shishasimon tana, gavxar kisilib
kolishi mumkin. Skleral shikastlanishda oldingi kamera normadan chuko`rrok, ko`zni paypaslaganda
gipotonik. Ko`rish utkirligi sezilarli uzgarmasligi mumkin. Ko`zni kapsulalarini xar xil bulimlaridagi
kesilgan yaraga shubxalanishda asosan shikastlanish anamnezi beradi. Anamnestik ko`rsatmalar ko`zni
orka bulimidagi kesib utuvchi yaralarni aniklashda xam asosiy rolni uynaydi.
Ularning belgilari: oftalmotonusni pasayishi, oldingi kameraga qon kuyiishi, korachik soxasida
xiralanish, ko`z tubidan refleksni pasayishi. Ko`z olmasini xar kanday kesib utuvchi yaralanishi korneal
sindrom bilan birga kechadi.
Birinchi shifokorgacha bulgan yordam, ko`zni boshka shikastlanishlari kabi, fakat
boylash ko`zni xarakatchanligini pasaytirish uchun binokulyar kuyiladi. Ko`z kasalliklari shifoxonasida
oftalmolog birlamchi jarroxlik amaliyotini utkazishi kerak. Undan keyin. Albatta, orbitaning obzor
rentgenoskopiyasi ko`zni ichida yot jism bor-yukligini aniklash uchun kilinadi. Agar yot jism bulsa,
ko`zni Komberg-Baltin buyicha rentgenlokalizatsiya usuli bilan tekshiriladi. £ar kanday yot jism olib
tashlanishi kerak va xamma reqonstruktiv-kayta tiklash amaliyotlari mikrojarroxlik komplekslari
utkazilishi kerak. Operatsiyadan sung, keng spektrda ta’sir kiladigan antibiotiklar bilan
antibiotikoterapiya utkaziladi. Shunga karamay, kesib utuvchi yaralanishning eng ogir asoratlaridan:
endoftalmit, panoftalmit, simpatik oftalmiya (protsess sog ko`z kushilishi) ko`zatiladi. Odatda, simpatik
oftalmiya kesib utuvchi yaralanishdan sung birinchi xaftalarda rivojlanadi va tez avj oladi, ko`rishni
tuxtovsiz pasayib borishi, xattoki ko`rlikkacha rivojlanib boradi. Kup yillik oftalmologik tajriba shuni
ko`rsatadiki, morfofunksional yaramaydigan, shikastlangan ko`zni uz vaktida olib tashlash, simpatik
oftalmiyani rivojlantirmaydi.
Kesib utadigan yaralanishdan sung xamma bemorlar doim maxsus reabelitatsion dispanser
xizmatida bulishlari shart.
Dostları ilə paylaş: