E
e
f
B)
%
100
=
e
E
f
C)
%
100
=
E
a
f
D)
%
100
−
=
E
E
e
f
E)
%
100
=
E
d
f
86. Rütubət göstəricilərini ifadə edən işarə və ölçü vahidlərini göstər: Mütləq rütubət, nisbi
rütubət, su buxarının elastikliyi
A) a (q/m
3
); f (%); e (mbar)
B) a (%); f (q/m
3
); e (dərəcə)
C) f (q/m
3
); e (%); d(dərəcə)
D) a (dərəcə); f (q/m
3
); E (mbar)
E) a (%); d(%); e (mbar)
87. Havanın rütubətinin ölçülmə üsulları hansılardır?
A) Psixrometrik, hiqrometrik üsul
B) Psixrometrik, gipsometrik üsul
C) Hiqrometrik, gipsometrik üsul
D) Barometrik, hiqrometrik üsul
E) Psixrometrik, sentrofuqa üsulu
88. Psixrometrik üsulla havanın temperaturunu ölçən cihazlar:
A) Stansiya psixrometri, aspirasiyalı psixrometr
B) Hiqrometr, baroqraf
C) Hiqroqraf, stansiya psixrometri
D) Aspirasiyalı psixrometr, elektriklə işləyən psixrometr
E) Stansiya psixrometri, psixrometrik termometrlər
89. Stansiya psixrometri vasitəsilə hansı meteoroloji parametrləri ölçmək mümkündür?
13
A) Havanın temperaturunu, mütləq və nisbi rütubəti, rütubət çatışmazlığını, şeh nöqtəsini
B) Havanın temperaturunu, təzyiqini, küləyin sürətini
C) Atmosfer təzyiqini, havanın rütubətini, temperaturu
D) Küləyin sürət və istiqamətini, havanın rütubətini, temperaturunu
E) Yağıntıların miqdarını, havanın rütubətini, atmosfer təzyiqini
90. Stansiya psixrometrinin hansı göstəricilərinə görə rütubət parametrləri müəyyən edilir?
A) “Yaş” və “quru” termometrlərin göstəricilərinə görə
B) Maksimal və “yaş” termometrlərin göstəricilərinə görə
C) “Quru” və minimal termometrlərin göstəricilərinə görə
D) Havanın və suyun temperaturuna görə
E) Buxarlanan suyun miqdarına görə
91. Havanın çirklənmə dərəcəsi qiymətləndirilərkən maddələrin YVQ-nin hansı
göstəricilərindən istifadə olunur?
A) Birdəfəlik maksimum və orta sutkalıq
B) Sutkalıq maksimum və illik orta
C) Daimi maksimum və orta sutkalıq
D) Birdəfəlik maksimum və illik orta
E) Aylıq maksimum və illik orta
92. Atmosferin kompleks qiymətləndirmə sisteminə aiddir?
A) Sanitar-gigiyenik çirklənmə, antropogen resurs potensialı, torpaq-bitki örtüyü və səth
suları, antropogen təsirin məkan və zaman miqyası
B) Geosferin müasir vəziyyətinin öyrənilməsi ilə yanaşı mühitlərin qiymətləndirmə
meyarları
C) Biotanın və insan üçün zəruri olan resursların qiymətləndirilməsi meyarları
D) Geosferin təbii və antropogen geoloji proseslərlə pozulmasını qiymətləndirilməsi
meyarları
E) Sanitar-gigiyenik çirklənmə, antropogen resurs potensialı,t orpaq-bitki örtüyü və səth
suları, yeraltı sular və texnogen proseslər
93. Aspirasiyası psixrometr hansı əsas hissələrdən ibarətdir?
A) “Yaş” və “quru” termometr, aspirator, çərçivə
B) Maksimal termometr, aspirator, çərçivə
C) Minimal termometr, maksimal termometr, ventilyator
D) “Yaş” və “quru” termometr, tük, çərçivə
E) Üzvi membran, saat mexanizmli baraban, çərçivə
94. Stansiya psixrometrindən aspirasiyalı psixrometrin fərqi nədədir?
A) Aspirasiyalı psixrometrdə yaş termometrdən suyun buxarlanması güclü hava axını
hesabına baş verir
B) Aspirasiyalı psixrometrdə yaş termometrdən suyun buxarlanması havanın təsiri ilə baş
verir
C) Aspirasiyalı psixrometrdə yaş termometrdən suyun buxarlanması qızdırılma nəticəsində
baş verir
D) Aspirasiyalı psixrometrdə yaş termometrdən suyun buxarlanması soyudulma nəticəsində
baş verir
E) Aspirasiyalı psixrometrdə yaş termometrdən suyun buxarlanması qaynadılma nəticəsində
baş verir
95. Hava hovzəsində çirkləndirici maddələrin əhalinin sağlamlığına təsir ehtimalları:
A) Hədsiz dərəcədə, yüksək təhlükəli, orta təhlükəli, az təhlükəli
B) Maksimum, orta, minimum, optimum
14
C) Şiddətli dərəcədə, yüksək, orta, zəif
D) Cox yüksək dərəcədə, yüksək təhlükəli
E) Hədsiz dərəcədə, yüksək təhlükəli, orta təhlükəli, az təhlükəli, təhlükəsiz
96. Tüklü hiqrometr hansı hissələrdən ibarətdir?
A) Tük, çərçivə, nizamlama vinti, yük, ling, əqrəb, şkala
B) Tük, çərçivə, hiqroqraf lenti, ling, əqrəb, şkala
C) Üzvi pərdə, çərçivə, nizamlama vinti, yük, əqrəb, şkala,
D) Tük, baraban, psixrometrik termometrlər, əqrəb, şkala
E) Tük, saat mexanizmi, plata, əqrəb, şkala, qələm
97. Tüklü hiqrometrdə ölçmə prosesinin ardıcıllığı necədir?
A) Rütubət artdıqda tük uzanır, əks yükə bənd edilən əyri lingi hərəkətə gətirir, əqrəb şkala
üzərində soldan sağa hərəkət edir
B) Rütubət artdıqda tük qısalır, əks yükə bənd edilən əyri lingi hərəkətə gətirir, əqrəb şkala
üzərində soldan sağa hərəkət edir
C) Rütubət artdıqda tük uzanır, əks yükə bənd edilən əyri lingi hərəkətə gətirir, əqrəb şkala
üzərində sağdan sola doğru hərəkət edir
D) Rütubət azaldıqda tük uzanır, əks yükə bənd edilən əyri lingi hərəkətə gətirir, əqrəb
şkala üzərində yerini dəyişmir
E) Rütubət azaldıqda tük qısalır, əks yükə bənd edilən əyri lingi hərəkətə gətirir, əqrəb şkala
üzərində 100% bölgüsündə qərarlaşır
98. Tüklü hiqrometr harada yerləşdirilir və ölçü həddi nə qədərdir?
A) Psixrometrik köşkdə, psixrometrik termometrlərin arasında, 30-100%
B) Psixrometrik köşkdə, qrafik cihazların arasında, 80-100%
C) Açıq havada, günəşli vaxtlarda, 30-100%
D) Hündür dayaq üzərində, Vild flügeri ilə yanaşı, 30-100%
E) Torpağa basdırılır, Savvinov termometrinin yanında, 90-100%
99. KZP-10-kimyəvi zəhərlənmə parametri nədir?
A) Fövqəladə ekoloji vəziyyət və ekoloji fəlakət zonasında su obyektlərinin təhlükəli
çirklənmə dərəcəsini qiymətləndirilmək üçün istifadə olunan göstərici
B) Fövqəladə ekoloji vəziyyət və ekoloji fəlakət zonasında torpaqlarda təhlükəli çirklənmə
dərəcəsini qiymətləndirilmək üçün istifadə olunan göstərici
C) Fövqəladə ekoloji vəziyyət və ekoloji fəlakət zonasında havada təhlükəli çirklənmə
dərəcəsini qiymətləndirilmək üçün istifadə olunan göstərici
D) Fövqəladə ekoloji vəziyyət və ekoloji fəlakət zonasında insan orqanizmində təhlükəli
çirklənmə dərəcəsini qiymətləndirilmək üçün istifadə olunan göstərici
E) Böhran və fəlakət vəziyyətlərində su obyektlərində təhlükəli çirklənmə dərəcəsini
qiymətləndirilmək üçün istifadə olunan göstərici
100. Hansı növ hiqroqraflar mövcuddur?
A) Tüklü hiqroqraf, üzvi pərdəli hiqroqraf
B) Tüklü hiqroqraf, psixrometrik hiqroqraf
C) Pərdəli hiqroqraf, hiqrometrik hiqroqraf
D) Quru hiqroqraf, yaş hiqroqraf
E) Termometrli hiqroqraf, tüklü hiqroqraf
101. Hiqroqraflar neçə cürdür, korpusu hansı materialdan hazırlanmışdır?
A) Sutkalıq, həftəlik; plastmas
B) Sutkalıq, aylıq; plastmas
C) Sutkalıq, həftəlik; metal
D) Sutkalıq, illik; metal
15
E) Aylıq, illik; şüşə
102. Yeraltı sularda hansı halda çirklənmə sahəsi yoxdur və ya azdır?
A)
C
t
-YVQ-yə yaxındır; F<0,5km
2
B) C/C
t
=3-5; F=0,5-5 km
2
C) C/C
t
=10 ; F=5-10 km
2
D) C/C
t
=10; F>10 km
2
E) Ct-YVQ-dən coxdur; F<0,5km
2
103. Risk sinfinə aid olan halda yeraltı sularda yeraltı suyun keyfiyyəti və çirklənmə sahəsi
hansı hədlərdə dəyişir?
A) C/C
t
=3-5; F=0,5-5 km
2
B) Ct-YVQ-yə yaxındır; F<0,5km
2
C) C/C
t
=10 ; F=5-10 km
2
D) C/C
t
=10; F>10 km
2
E) C/C
t
=3-5; F=5-10 km
2
104. Tretyakov yağıntıölçəni hansı hissələrdən ibarətdir?
A) Qəbuledici qab, lövhəli qoruyucu, dayaq
B) Qəbuledici qab, ölçü menzurkası, dayaq
C) Qəbuledici qab, ölçü silindri, lövhəli qoruyucu
D) Qəbuledici qab, lövhəli qoruyucu, ölçü menzurkası
E) Lövhəli qoruyucu, dayaq, ölçü silindri
105. Böhran vəziyyətində yeraltı suyun keyfiyyət göstəriciləri necədir?
A) C/C
t
=10 ; F=5-10 km
2
B) C/C
t
=10 ; F=0,5-5 km
2
C) Ct-YVQ-yə yaxındır ; F<0,5km
2
D) C/C
t
=3-5; F=0,5-5 km
2
E) C/C
t
=10; F>10 km
2
106. Tretyakov yağıntıölçəni meteoroloji meydançada necə yerləşdirilir?
A) Mərkəzi hissədə, xüsusi dayaqlar üzərində, qəbuledici səthi yerdən 2 m hündürlükdə
olmaqla
B) Şimal hissədə, xüsusi dayaqlar üzərində, qəbuledici səthi yerdən 2 m hündürlükdə
olmaqla
C) Cənub hissədə xüsusi dayaqlar üzərində, qəbuledici səthi yerdən 1 m hündürlükdə
olmaqla
D) Mərkəzi hissədə, xüsusi dayaqlar üzərində, qəbuledici səthi yerdən 3 m hündürlükdə
olmaqla
E) Cənub hissədə, xüsusi dayaqlar üzərində, qəbuledici səthi yerdən 2 m hündürlükdə
olmaqla
107. Cəm yağıntıölçəni harada və hansı müddətə quraşdırılır?
A) Uzaq yerlərdə, 12 ay ərzində
B) Meteorloji meydançada, sutkalıq
C) Meteoroloji meydançada, həftəlik
D) Meteoroloji stansiyada, 8 saatdan bir ölçülür
E) Hidrometeoroloji stansiyada, sutkalıq
108. Cəm yağıntıölçəni hansı əsas hissələrdən ibarətdir?
A) Qəbuledici hissə və dayaq
B) Sutoplayan vedrə, qəbuledici hissə
C) Küləkdən qoruyucu, dayaq
16
D) Qəbuledici hissə, küləkdən qoruyucu
E) Qəbuledici hissə və ölçü silindiri
109. Yeraltı suların böhranlı və fəlakətli zonalarında hansı tədbirlər görülməlidir?
A) Daimi xüsusi qoruyucu təsbirlər görülməlidir
B) Heç bir tədbirə ehtiyac yoxdur
C) Yeraltı suların vəziyyətinə nəzarət olunmalıdır
D) Çirklənmə mənbəyi müəyyən edilməlidir
E) Ərazi nəzarətə götülürməlidir, hidrogeoloji tədbirlərə başlanmalıdır
110. ƏMTQ-nin hansı struktur formaları vardır?
A) Üfüqi struktur, şaquli struktur
B) Ekoloji struktur, üfüqi struktur, şaquli struktur
C) Ekoloji, şaquli struktur, etoloji sturktur
D) Üfüqi struktur, şaquli struktur
E) Xətti struktur, şaquli struktur
111. Cəm yağıntıölçəni uzun müddət nəzarətsiz qaldıqda toplanan mayenin
buxarlanmasının qarşısı necə alınır?
A) Qabın içərisinə mineral yağ tökülür
B) Qabın qapağı vaxtaşırı avtomatik bağlanır
C) Qabın içərisində xüsusi arakəsməli qıf var
D) Qabın içərisinə aseton tökülür
E) Qabın içərisinə spirt tökülür
112. Yağıntının miqdarı, intensivliyi və düşmə vaxtı eyni zamanda hansı cihazla təyin
edilir?
A) Plüvioqrafla
B) Cəm yağıntıölçəni ilə
C) Tretyakov yağıntıölçəni ilə
D) Adi yağıntıölçənlə
E) Yağışölçən ilə
113. Atmosfer yağıntısını ölçmək üçün hansı cihazlardan istifadə olunur?
A) Adi yağıntıölçən, Tretyakov yağıntıölçəni, cəm yağıntıölçəni, plüvioqraf
B) Adi yağıntıölçən, Tretyakov yağıntıölçəni, cəm yağıntıölçəni, hiqroqraf
C) Adi yağıntıölçən, psixrometr, hiqrometr, hiqroqraf
D) Plüvioqraf, hidroqraf, hiqroqraf, baroqraf
E) Tretyakov yağıntıölçəni, plüvioqraf, cəm yağıntıölçəni, hidrometrik firlanığac
114. Plüvioqraf yağıntını suyun hansı aqreqat formasında toplayır?
A) Yalnız maye halında
B) Yalnız bərk halda
C) Maye və bərk halda
D) Buxar halında
E) Maye və buxar halında
115. ƏMTQ-nin üfüqü strukturuna nə aiddir?
A) Ətraf mühitə mümkün təsirin növləri və mənbələri, təbii və sosial mühit
B) Nəzərdə tutulan layihələrin həyata keçirilməsi nəticəsində qarşılıqlı təsirdə olacaq
element və faktorların ardıcıl müzakirəsi
C) Ekoloji baxımdan təyin olunmuş təsərrüfat və digər qərarların hazırlanması
D) Ekologiyanın qanunauyğunluqları və prinsipləri
E) Təsərrüfat fəaliyyətinin mərhələləri və üsullarının dolğunluğu, ictimai razılıq
17
116. ƏMTQ-nin üfüqü strukturu nədir?
A) Nəzərdə tutulan layihələrin həyata keçirilməsi nəticəsində qarşılıqlı təsirdə olacaq
element və faktorların ardıcıl müzakirəsi
B) Cəmiyyətin iştirakı, ekoloji informasiyanın aşkarlığı, qabaqlama, alternativ və variantlıq,
inteqrasiya, fəaliyyətin ardıcıllığı
C) Ekologiyanın qanunauyğunluqları və prinsipləri
D) Ekoloji, iqtisadi, sosial layihələr
E) Təklif olunan layihələrin məqsədi, vacibliyi, həyata keçirilməsi üsulları, regional ekoloji
inkişafa məqsədə uyğunluğu
117. Plüvioqrafın üzgəcli kamerası dolduqdan sonra nə baş verir?
A) Üzgəcli kamera sifon vasitəsilə avtomatik olaraq boşalır
B) Üzgəcli kamera dolur və onu çıxarıb boşaldırlar
C) Üzgəcli kameranın yağıntı daxil olan dəliyi avtomatik olaraq qapanır
D) Üzgəcli kamera barabanın fırlanması ilə tədricən boşalır
E) Üzgəcli kamera su ilə dolduqdan sonra o yenisi ilə əvəz olunur
118. Plüvioqrafın üzgəcli kamerası boşaldıqdan sonra plüvioqraf lentində nə baş verir?
A) Qələm şaquli vəziyyətdə lent üzərində aşağı düşür
B) Qələm şaquli vəziyyətdə lent üzərində yuxarı qalxır
C) Qələm lent üzərində üfüqi vəziyyətdə sola doğru hərəkət edir
D) Qələm lent üzərində üfüqi vəziyyətdə sağa doğru hərəkət edir
E) Qələm lentin üzərindən aralanaraq sərbəst qalır
119. ƏMTQ-nin məqsədi nədir?
A) Ekoloji baxımdan təyin olunmuş təsərrüfat və digər qərarların hazırlanması
B) Davamsız ekosistemli ərazilər, Azərbaycanın Qırmızı kitabında olan bitki və heyvanların
yayılma areallarına dair qərarların hazırlanması
C) Cəmiyyətin iştirakı, ekoloji informasiyanın aşkarlığı, qabaqlama, alternativ və variantlıq,
inteqrasiya, fəaliyyətin ardıcıllığının təyini
D) Çöl müşahidələri, monitorinq məlumatları, modelləşdirmə, ədəbiyyat mənbələri,
mütəxəssislərlə müsahibə, ictimai sorğu və s. aparılması
E) Obyektlərin və təsərrüfat fəaliyyətinin növlərinin siyahısının tərtib edilməsi
120. Qar örtüyü üzərində müşahidələrin hansı növləri var?
A) Gündəlik, landşaft-marşrut, xüsusi qarölçmələri
B) Sutkalıq, həftəlik, aylıq qarölçmələri
C) Sutkalıq, aylıq, illik qarölçmələri
D) Gündəlik, xüsusi, sahə qarölçmələri
E) Lokal, regional, xüsusi qarölçmələri
121. Daimi qarölçən tamasalar nə zaman meteoroloji meydançada qurulur?
A) Payızda qar örtüyü yaranmamışdan qabaq
B) Qışın əvvəlində qar örtüyü yaranmamışdan qabaq
C) Qışda qar yağan zaman
D) Qışda qar əriyəndən sonra
E) Payızda ilk yağıntılar düşən zaman
122. Səyyar qarölçən tamasalar nə üçün istifadə olunur?
A) Marşrut müşahidələri zamanı qar örtüyünün hündürlüyünü ölçmək üçün
B) Stasionar müşahidələr zamanı qar örtüyünün hündürlüyünü ölçmək üçün
C) Xüsusi qarölçmələr zamanı qar örtüyünün sıxlığını ölçmək üçün
D) Marşrut müşahiələri zamanı qar örtüyünün sıxlığını ölçmək üçün
18
E) Marşrut müşahidələri zamanı qar örtüyünün su ehtiyatını ölçmək üçün
123. Qar örtüyünün hansı parametrləri ölçülür?
A) Qar örtüyünün qalınlığı, sıxlığı, su ehtiyatı, kipliyi, boşluğu
B) Qar örtüyünün temperaturu, qalınlığı, sıxlığı, su ehtiyatı, kipliyi
C) Qar örtüyünün radioaktivliyi, qalınlığı, sıxlığı, su ehtiyatı, kipliyi
D) Qar örtüyünün bərkliyi, radioktivliyi, qalınlığı, sıxlığı, kipliyi
E) Qar örtüyünün çirklənmə dərəcəsi, qalınlığı, sıxlığı, su ehtiyatı
124. ƏMTQ-nin aparılmasında hansı prinsiplərə əməl olunmalıdır?
A) Cəmiyyətin iştirakı, ekoloji informasiyanın aşkarlığı, qabaqlama, alternativ və variantlıq,
inteqrasiya, fəaliyyətin ardıcıllığı
B) Ekoloji baxımdan təyin olunmuş təsərrüfat və digər qərarların hazırlanması
C) Konsepsiyalar, proqramlar, inventarizasiya, ərazinin sosial inkişaf planı, təbii
ehtiyatların kompleks istifadəsi və qorunması sxemləri, şəhərsalma sənədləri, yeni texnika və
texnologiyaların tətbiqi və s
D) Nəzərdə tutulan layihələrin həyata keçirilməsi nəticəsində qarşılıqlı təsirdə olacaq
element və faktorların ardıcıl müzakirəsi
E) Təsərrüfat fəaliyyətinin mərhələləri və üsullarının dolğunluğu, ictimai razılıq
125. ƏMTQ-nin inteqrasiya prinsipində nəzərdə tutulan fəaliyyətin hansı aspektləri qarşılıqlı
müzakirə olunmalıdır?
A) Memar-planlaşdırma, demoqrafik, mühəndis, tibbi-bioloji, təsviri, təbii, təbiəti mühafizə,
iqtisadi və s.
B) Təsərrüfat fəaliyyətinin mərhələləri və üsullarının dolğunluğu, ictimai razılıq
C) Ekoloji baxımdan təyin olunmuş təsərrüfat və digər qərarların hazırlanması
D) Ekologiyanın məqsədi, vacibliyi, həyata keçirilməsi üsulları
E) Təsərrüfat fəaliyyətinin mərhələləri və üsullarının dolğunluğu, ictimai razılıq
126. Qar örtüyünün sıxlığı necə hesablanır?
A)
Dostları ilə paylaş: |