İstiqamət: et 01
Yüklə 0,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Sr
və 137
− Cs radioaktiv elementləri ilə çirklənmiş torpaqda onların bitkilərə daxil olması zəif gedir?
52
A) Torpaqda radioaktiv elementlərin qeyri-mübadiləvi (mütəhərrik) formaları mövcud olduqda; Ca və K elementlərinin mütəhərrik formalarının miqdarı yüksək olduqda B) Torpaqda radioaktiv elementlərin mübadiləvi (mütəhərrik) formaları mövcud olduqda;
C) Torpaqda radioaktiv elementlərin qeyri-mübadiləvi (mütəhərrik) formaları mövcud olmadıqda; Ca və K elementlərinin mütəhərrik formaları yüksək olduqda D) Torpaqda radioaktiv elementlərin qeyri-mübadiləvi (mütəhərrik) formaları mövcud olduqda; Ca və K elementlərinin mütəhərrik formaları az olduqda E) Torpaqda radioaktiv elementlərin qeyri-mübadiləvi (mütəhərrik) formaları mövcud olmadıqda; Ca və K elementlərinin mütəhərrik formaları az olduqda
345. Hansı halda radionuklidlərin bitkiyə daxil olmasının qarşısı alınır? A) Torpağa optimal və ya yüksək dozada mineral gübrələrin verilməsi B) Torpağa az miqdarda mineral gübrələrin verilməsi C) Torpağa tələb olunan dozada üzvi gübrələrin verilməsi D) Torpağa optimal və ya yüksək dozada herbisidlərin verilməsi E) Torpağa optimal və ya yüksək dozada mineral, üzvi və mikrogübrələrin verilməsi
346. 90 −
hansı bitkilər tərəfindən daha çox udulur? A) Kalsium sevən bitkilər, paxlalı bitkilər B) Kalsium sevən bitkilər, taxıl bitkilər C) Kalium sevən bitkilər, paxlalı bitkilər D) Kalium sevən bitkilər, taxıl bitkilər E) Kalsium sevən bitkilər, kökümeyvəli bitkilər
347. Su hövzələrində radionuklidləri sorbsiya edən A) Ali su bitkiləri, dib çöküntüləri B) Balıqlar. dib çöküntüləri C) Mollyusklar, lil çöküntüləri D) Yosunlar, dib çöküntüləri E) Planktonlar, bentoslar
348. Radionuklidlər Yer səthinə necə daxil olur və nə zaman maksimum çöküntülər düşür? A) Atmosfer yağıntıları ilə; yaz-yay aylarında B) Günəş şüaları ilə, yaz-yay aylarında C) Günəş radiasiyası ilə; qış aylarında D) Hava axınları ilə; qış-yaz aylarında E) Qravitasiya qüvvələrinin təsiri ilə; yaz-yay aylarında
349. Torpaqların radionuklidlərlə çirklənməsinə qarşı mübarizə tədbirləri A) Aqrokimyəvi, xüsusi aqrotexniki, k/t bitkilərinin seçilməsi, fitomeliorasiya B) Aqrotexniki, hidrotexniki, meliorativ, fitomeliorasiya C) Aqrokimyəvi, aqrotexniki, rekultivasiya, bioremedasiya D) Aqrokimyəvi, xüsusu aqrotexniki, k/t bitkilərinin seçilməsi, növbəli əkin E) Aqrotexniki, aqrokimyəvi, bioloji, meliorativ, fitomeliorasiya
350. Hansı radioaktiv izotopun yarımparçalanma dövrü 25 ildir? A) Stronsium – 90 B) Serium – 137 C) Yod – 131 D) Kripton-85 E) Rutenium – 106
351. O, layihələndirilən fəaliyyətin və onun sonrakı nəticələrinin ətraf mühitə və insan 53
sağlamlığına təsirinin müəyyənləşdirilməsi prosesidir. A)
ƏMTQ B)
ƏMTM C)
Ekoloji ekspertiza D)
Ekoloji audit E)
Ekoloji sığorta
3 5 2 . İnsanın istehsaledici fəaliyyətinin təsiri altında təbii komplekslərin dəyişilməsi prosesi necə adlanır? A ) Texnogenez B ) Texnosfer C ) Texnologiya D ) Antropologiya E ) Antropogen təsir 353. Təbii və ya bilavasitə antropogen mühitə, adətən, həmin mühit üçün xarakterik (xas) olmayan yeni fiziki, kimyəvi və bioloji maddələrin, faktorların (agentlərin) daxil olaraq insana, flora və faunaya zərər yetirməsi dedikdə nə başa düşülür? A ) Çirklənmə B ) Pozulma
C ) Deqradasiya D ) Antropogen təsir E ) Texnogenez
353.
Fiziki-kimyəvi parametrlərinə görə çirkləndirici faktorlar bölünür: A)
Mexaniki, fiziki (energetik), kimyəvi və bioloji B)
Mexaniki, kimyəvi, qeyri-üzvü və bioloji C)
Fiziki, kimyəvi, üzvü və bioloji D)
Energetik, kimyəvi və bioloji E)
Fiziki, kimyəvi, fiziki- kimyəvi və bioloji
354. Atmosferdə inert toz hissəcikləri, suda və torpaqda bərk hissəciklər və çoxlu mürəkkəb cisim və əşyalar çirklənmənin hansı növünə aiddir? A) Mexaniki B) Kimyəvi
C) Fiziki
D) Bioloji
E) Energetik
355.
Istilik, səs, vibrasiya, ultrasəs, işıq enerjisinin, spektrin görünən infraqırmızı və ultrabənövşəyi hissəsi, elektromaqnit sahəsi, ionlaşdırıcı şualanma çirklənmənin hansı növünə aiddir ? A)
Fiziki - energetik B)
Bioloji C)
Energetik D)
Kimyəvi E)
Mexaniki
356. İnqrediyent çirklənmə dedikdə nə başa düşülür? A)
Kəmiyyət və keyfiyyətcə təbii biogeosenozlara yad olan maddələrin məcmusu B)
Canlı orqanizmlərin populyasiyalarının tərkib və strukturuna təsir C)
Landşaftın və ekoloji sistemin dəyişməsi və təbii sistemin transformasiyası D)
Atmosferdə inert toz hissəcikləri, suda və torpaqda bərk hissəciklər və çoxlu mürəkkəb cisim və əşyalar 54
E) Istilik, səs, vibrasiya, ultrasəs, işıq enerjisinin, spektrin görünən infraqırmızı və ultrabənövşəyi hissəsi, elektromaqnit sahəsi, ionlaşdırıcı şualanma
357. Parametrik çirklənmə dedikdə nə başa düşülür? A)
Ətraf təbii mühitin keyfiyyət parametrlərinin dəyişməsi B)
Canlı orqanizmlərin populyasiyalarının tərkib və strukturunun dəyişməsi C)
Kəmiyyət və keyfiyyətcə təbii biogeosenozlara yad olan maddələrin məcmusu D)
Landşaftın və ekoloji sistemin dəyişməsi və təbii sistemin transformasiyası E)
Atmosferə düşən və ətraf təbii mühitin digər komponentləri ilə qarşılıqlı təsirdə olan qazşəkilli, maye və ağır kimyəvi elementlər və birləşmələr daxildir.
358.
Biosenotik çirklənmə dedikdə nə başa düşülür? A)
Canlı orqanizmlərin populyasiyalarının tərkib və strukturuna təsir B)
Ətraf təbii mühitin keyfiyyət parametrlərinin dəyişməsi C)
Landşaftın və ekoloji sistemin dəyişməsi və təbii sistemin transformasiyası D)
Kəmiyyət və keyfiyyətcə təbii biogeosenozlara yad olan maddələrin məcmusu E)
Ekoloji sistemin dəyişməsi sayılır və təbii sistemin transformasiyasının intensivliyi ilə təyin olunur
359.
Stasial-destruksion çirklənmə dedikdə nə başa düşülür? A)
Təbiətdən istifadə prosesində landşaftın və ekoloji sistemin dəyişməsi, təbii sistemin transformasiyası intensivliyinin dəyişməsi B) Canlı orqanizmlərin populyasiyalarının tərkib və strukturuna təsir C) Ətraf təbii mühitin keyfiyyət parametrlərinin dəyişməsi D) Kəmiyyət və keyfiyyətcə təbii biogeosenozlara yad olan maddələrin məcmusu E) Insanın iştirakı ilə və onun özünə və canlı trəbiətə zərər yetirən müxtəlif orqanizm növləri ilə bağlı çirklənmə
360. Pestisidlərin ətraf mühitdə yaratdığı ekoloji problemlərin aradan qalıdırılması üçün hansı üsullara keçmək təklif olunur? A) Bioloji mübarizə B) Kimyəvi mübarizə C) Fiziki mübarizə D) Tibbi mübarizə E) Kompleks mübarizə
361.Torpaqda neft maddələrinin miqdarını hesablamaq üçün hansı göstəricilər məlum olmalıdır? A) Çirklənmə dərəcəsi, dərinliyi, sahəsi B) Çirkləndirici maddələrin kimyəvi tərkibi C) Çirklənmə dərəcəsi,dərinliyi, müddəti D) Çirkləndirici mənbələrin xarakteristikası E) Torpağın çirklənmə dərəcəsini təyin edən analiz nəticələri
362. Bu meyarlar ilə qiymətləndirmə bu və ya diğər geosferin (təbii mühitin komponentlərinin) ümumi vəziyyətini ğöstərir. A) İndikator meyarı B) Birbaşa yolla qiymətləndirilmə C) Dolayı yolla qiymətləndirilmə D) Tibbi-sanitariya meyarı E) Resurs meyarı
363.
Bakterioloji çirklənmənin qiymətləndirilməsini təmin edir. A)
Tibbi-sanitariya meyarı 55
B) İndikator meyarı C) Resurs meyarı D) Bioloji meyar E) Tibbi- bioloji meyar 364.
Yeraltı suların çirklənmə vəzyyəti hansı üsulla təyin olunur? A) Qoldberq B) Betelle C) Matritsa D) Nəzarət E) Analiz
365. Azərbaycan Respublikası vahid torpaq fondunun ümumi sahəsi nə qədərdir və mülkiyyət formalarına görə hansı qruplara bölünür? A) 8641506 ha; dövlət, bələdiyyə, xususi mülkiyyət torpaqları B) 8541506 ha; dövlət, bələdiyyə, kənd təsərrüfatı torpaqları C) 8671506 ha; dövlət, bələdiyyə, ehtiyat torpaqlar D) 8641506 ha; meşə, su, torpaq fondu torpaqları E) 8651506 ha ha; dövlət, bələdiyyə, ictimai mülkiyyət torpaqları
366. ƏMTQ-nin məqsədi ibarətdir: A) Ekoloji baxımdan müəyyən olunmuş təsərrüfat və digər qərarların hazırlanmasından B) Ekoloji monitorinqin aparılması ilə qərarların hazırlanmasından C) Ekoloji ekspertizanın aparılması ilə qərarların hazırlanmasından D) Ekoloji monitorinqin və ekoloji ekspertizanın aparılması ilə qərarların hazırlanmasından E)
Ekoloji monitorinqin aparılmasından
367. Azərbaycan Respublikası ərazisində şorlaşmış torpaqlar harada yayılmışdır? A) Kür-Araz ovalığı, Abşeron yarımadası, Siyəzən-Sumqayıt massivi, Naxçıvan MR B) Kür-Araz ovalığı, Şirvan düzü, Mil düzü, Muğan düzü, Naxçıvan MR C) Abşeron yarımadısı, Siyəzən-Sumqayıt massivi, Naxçıvan MR, Qanıx vadisi D) Naxçıvan MR, Yuxarı Qarabağ, Lənkaran vilayəti, Quba-Xaçmaz, Abşeron yarımadası E) Kür-Araz ovalığı, Qanıx vadisi, Gəncə-Qazax zonası, Abşeron yarımadası
368. Eroziya nədir? A) Suyun və küləyin təsiri altında torpağın üst münbit qatının dağılması B) Çirkləndirici maddələrin təsiri ilə torpaqların çirklənməsi C) Neft-qaz istehsalı ilə əlaqədar torpaqların pozulması D) Dağ-mədən sənayesi ilə əlaqədar torpaqların pozulması E) Təbii amillərin təsiri ilə torpağın üst münbit qatının aşınması
369. Bu metod su resurslarıının inkişafı, suyun keyfıyyətinə nəzarət, avtomagistralların, atom elektrik stansiyalarının planları və s. layihələr tərəfindən ətraf mühitə göstərilən təsirlərin qiymətləndirilməsi üçün hazırlanmışdır. A) Betelle metodu B ) M a t r i t s a metodu C) Axın diaqramları metodu D) Leopold metodu E) Xəritələrin uyğunlaşdınlmış (birləşdirilmiş) təhlili. 370. Bitki örtüyünə təsirin öyrənilməsində hansı göstəricilərindən istifadə olunur A) Məkan, dinamik və tematik qiymət B) Məkan, zaman və tematik qiymət 56
C) Məkan, zaman və dinamik qiymət D) Məkan və tematik qiymət E) Dinamik və tematik qiymət
371. “Davamlı inkışaf” dedikdə nə başa düşülür? A) Indiki nəslin tələbləri ödənilir, lakin gələcək nəsillərin tələbinin ödənilməsi təhlükə altına alınmır. B) Indiki nəslin tələbləri ödənilmir, gələcək nəsillərin qayğısına qalınır C) Indiki nəslin tələbləri ödənilmir, gələcək nəsillərin tələbinin ödənilməsi nəzərə alınmır D) Indiki nəslin tələbləri ödənilir, gələcək nəsillərin tələbləri nəzərə alınmır E) Indiki və gələcək nəsillərin tələbatları qismən ödənilir
372. “Davamlı inkışaf” konsepsiyası harada və nə vaxt təklif edilmişdir? A) BMT-nin Beynəlxalq Komissiyasının məruzəsində, 1987-ci ildə B) BMT-nin Beynəlxalq simpoziumunda, 1997-ci ildə C) YUNESKO-nun konfransında, 1987-ci ildə D) Nayrobi konfransında, 1977-ci ildə E) Stohkolm konfransında, 1972-ci ildə
373. “Davamlı inkışaf” konsepsiyası nə vaxt və harada planetin bütün ölkələri üçün XXİ əsrdə fəaliyyət planı kimi təsdiq edilmişdir? A) 1992-ci ildə ətraf mühit və inkişaf üzrə BMT-nin Rio-de-Janeyro konfransında B) 1972-ci ildə ətraf mühit və inkişaf üzrə BMT-nin Stohkolm konfransında C) 1987-ci ildə BMT-nin Beynəlxalq konfransında D) 1997-ci ildə ətraf mühit və inkişaf üzrə BMT-nin Monreal konfransında E) 1992-ci ildə ətraf mühit və inkişaf üzrə BMT-nin Nayrobi konfransında
374. Atmosfer çirkləndiricisi olan sulfid anhidridinin ) ( 2 SO əsas mənbəyi hansılardır? A) Daş kömür, metallurgiya sənayesi B) Doymuş karbohidrogenlər, torf, kimya sənayesi C) Neft məhsulları, kimya sənayesi D) Torf və daş kömür, yüngül sənaye E) Benzin və dizel yanacağı, metallurgiya sənayesi
375. Ekotop nədir? A) Fiziki-coğrafi mühitin ilkin kompleks amilləri B) Meteoroloji amillərin təsir etdiyi biosfer sahəsi C) Ekoloji amillərin təsir etdiyi mühit D) Antropogen amillərin təsiri ilə yaranan mühit E) Biotik amillərin təsiri altında formalaşan mühit
376. Atmosfer havasının çirklənməsinə səbəb olan vulkan püskürmələri zamanı əsasən hansı qazlar atmosferə daxil olur? A) Karbon qazı, dəm qazı, kükürd qazı, hidrogen sulfid, karbohidrogenlər B) Xlor, karbon, oksigen, helium, hidrogen C) Azot, radon, oksigen, xlor, hidrogen D) Flüor, ozon, dəm qazı, azot, xlor E) Ammonyak, azot, metan, oksigen, karbon qazı
377.Ozon təbəqəsi hansı qatda formalaşır? A) Stratosferdə B) Troposferdə C) Ekzosferdə D) İonosferdə 57
E) Biosferdə
378. Eroziya əleyhinə tədbirlər sistemi hansılardır? A) Təşkilat-təsərrüfat, aqrotexiniki, meşə-meliorativ, hidrotexniki B) Hazırlıq, texniki, biokimyəvi, hidrotexniki C) Aqrotexniki, aqrokimyəvi, meşə-meliorativ, hidrotexiki D) Aqrotexniki, meşəsalma, hidrotexniki, kimyəvi meliorasiya E) Aqrotexniki, aqrokimyəvi, kimyəvi meliorasiya, rekultivasiya
379. Ozon təbəqəsinin biosfer üçün qoruyucu funksiyası A) “Bioloji aktiv” ultrabənövşəyi şüaları udur B) Görünən şüaları udur C) İnfraqırmızı şüaları udur D) Aerozolları udur E) Su buxarını kondensasiya edir
380. Atmosfer yağıntılarının pH göstəricisi nə qədər olduqda “Turş yağışları” hesab oluna bilər? A) 5.6-dan az B) 7.0-dən çox
C) 8.0-dən az D) 14-dən çox E) 5.6-dan çox
381. Torpaqların eroziyasına səbəb hansı amillərdir? A) Iqlim, relyef, geoloji quruluş, torpaq şəraiti, bitki örtüyü, antropogen təsirlər B) Dağ süxurları, hidrogeoloji şərait, bitki örtüyü, antropogen təsirlər, münbitlik C) Iqlim, geoloji quruluş, hidrogeoloji şərait, bitki örtüyü, antropogen təsirlər D) Meteoroloji amillər, ekoloji amillər, torpaq şəraiti, bitki örtüyü, antropogen təsirlər E) Iqlim, landşaft, hidrogeoloji şərait, torpaq şəraiti, bitki örtüyü, antropogen təsirlər
382. Ozon qatında gedən proseslər və onların nəticələri: A) Atmosferə qazlar-xlor-flüor üzvi birləşmələri, freonlar və s. daxil olaraq ozon qatının yeyilməsinə və “dəlik” əmələgəlməsinə səbəb olur B) Yer səthinə heç bir təsir göstərmir C) Bəşəriyyət üçün heç bir əhəmiyyəti yoxdur D) Atmosferdə baş verən “İstixana effekti” ozon qatının nazilməsinə səbəb olur E) Ozon dəliyindən gələn ultrabənövşəyi şüalar insanların həyatına mənfi təsir göstərmir
383. Ozon təbəqəsinin qorunması üzrə 1987-ci ildə 56 ölkənin imzaladığı sənəd necə adlanır? A) Monreal protokolu (Kanada) B) Nayrobi protokolu ( Keniya) C) Kioto protokolu (Yaponiya) D) Paris protokolu ( Fransa) E) Rio-de-Janeyro protokolu ( Braziliya)
384. BMT-nin “Ətraf mühit üzrə” proqramı necə adlanır və nə zaman qəbul edilib? A) YUNEP, 1973 B) “Ekoloji inkişaf və təbiətin mühafizəsi”, 1962 C) “ Davamlı inkişaf konsepsiyası”,1992 D) “Stohkolm proqramı”, 1972 E) YUNEP, 1987
58
385. Səhralaşmaya qarşı mübarizə planı BMT-nin hansı Beynəlxalq konfransında qəbul olunub?
A) Nayrobi şəhəri, 1977-ci il B) Kioto şəhəri, 2000-ci il C) Paris şəhəri, 1987-ci ildə D) Stohkolm şəhəri, 1972-ci il E) Rio-de-Janeyro, 1992-ci il
386. Azərbaycan BMT-nin iqlim dəyişməsinə dair hansı sənədinə və nə vaxt qol çəkib? A) Kioto protokolu (Yaponiya), 2000-ci il B) Nayrobi protokolu, 1977-ci il, C) Paris protokolu, 1968-ci il D) Rio-de-Janeyro, protokolu, 1992-ci il E) Monreal protokolu, 1987-ci il
387. Dağlıq ərazilərdə eroziya harada daha intensiv gedir? A) Cənub dik yamaclarda B) Şimal dik yamaclarda C) Cənub maili yamaclarda D) Şimal maili yamaclarda E) Şərq kəskin yamaclarda
388. Atmosferə daxil olan çirkləndirici maddə hissəciklərinin günəş radiasiyasını udaraq havanı dumanlaşdırıb boz-qırmızı rəngə çevirməsi ilə müşayət olunan proses necə adlanır? A) Fotokimyəvi duman B) Istixana effekti C) Fotosintez D) Fotoeffekt E) Fotoperiodizm
389. “Smoq” adlı qarışıq hansı maddələrin qarışığından ibarətdir? A) Yüklə 0,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|