Yigish davrida ob-xavo, terim ishlarining texnikasi va bu davrni utkazish
muddati donning sifati va holatiga ta`sir qiladi, natijada don massasining saqlanishini
Hosilni yigib-terib olish bir fazali yoki ajratilgan holda bulishi mumkin. Bir
fazali yigim paytida o`simlikni urib olish va donini ajratish bir vaktning uzida amalga
14
Don daladan yigib olingandan sung fakat uning bir qismigina qabul punktlariga
etkaziladi. Donning ko`p miqdori esa jamoat yoki shirkat xo`jaligi omborlarida
dastlabki saqlash boskichini utadi. Aloxida don turkumlari uchun bu boskich bir
necha soat va sutkadan bir oy yoki undan ko`prok muddatga chuzilishi mumkin.
Bunday xollarda donning zararkunanda va kanalar bilan zararlanishi, nokulay ob-
xavo sharoitida esa namlanishi kuzatiladi. Donning namlanishi esa uning kukarishiga,
mikroorganizmlarning rivojlanishiga va uz-uzidan kizish holatlariga olib keladi.
YAngi don hosilini oldingi yil saqlanishi natijasida kolib ketgan organik
koldiklar (barglar, somon va x.k.)dan tozalanmagan ochik dala maydonlarida saqlash
tufayli zararkunandalar bilan zararlanishi mumkin.
Agar bunday don uz vaktida parvarish qilib, oldi olinmasa, uning namlanishi
va uz-uzidan kizish holati yuzaga keladi. Bu jarayonlar yangi yigib olingan donda
juda tez boshlanadi. Qabul qilish korxonasiga donning kizigan holatda etkazilishiga
davlat standart talablari bo`yicha yul kuyilmaydi.
Donni tashish paytida har uning sifati pasayishi (zararkunandalar bilan
zararlanishi, ifloslanishi, namlanishi, mikroorganizmlar rivoji va sh.u.) mumkin.
SHunday qilib, saqlashda don holati, boshqacha suz bilan aytganda uning sifati
va ma`lum bir maqsadga muljallanganligi ma`lum darajada yigimdan keyingi saqlash
sharoitiga boglik.
Dostları ilə paylaş: