Didaktikanın quruluşu və əsas kateqoriyaları.
Didaktikanın tədqiq etdiyi əsas və mürəkkəb məsələlərdən biri təlim prosesidir. Beləki, məhz təlim
prosesində bəşər təcrübəsi özünün müxtəlifliyi ilə birlikdə bilik bacarıq və vərdişə çevrilməsinin obyektiv
və subyektiv qarşılıqlı inkişafı baş verir. Bu prosesdə insanlar əqli, əxlaqi, ideya baxımından formalaşır.
Öyrənənlərin təşəbbüskarlığı inkişaf etdirilərək obyektiv şəklə salınır, konkret xarakter əlamətlərinə
çevrilir. Təlim prosesində bilik bacarıq və vərdişlərə yiyələndirməyə maddi aləmin dərk etdirilməsi və bu
əsasda elmi dünyagörüşlər formalaşdırılması zəminində qurulan öyrədən və öyrənən (müəllim-şagird,
müəllim - tələbə, usta - şagird və s.) fəaliyyəti qarşılıqlı əlaqədə və sıx fəaliyyət göstərir, biri digərini
tamamlayır. Didaktika özündə aşağıdakı komponentləri birləşdirən təhsillə şərtlənir: təlimin məzmunu
(öyrədiləcək biliklərin məzmununu və sistemi), öyrədənin fəaliyyəti, öyrənənin fəaliyyəti, öyrənmə və
öyrətmənin maddi vasitələri.
Didaktikada təhsil məqsədlərinin tam həyata keçirilməsinin aşağıdakı mərhələlərə bölmək olar:
1.Təhsilin mövcud şəraitdəki vəziyyətini – cəmiyyətin təhsil tələblərini, elmin inkişaf səviyyəsini,
metodiki rəhbərliyin səviyyəsi və s. – öyrənmək;
2. Təhsil məqsədlərini dərslik, proqram, təlim üsulları və vasitələrində əks etdirmək.
3. Təhsil məqsədlərinin bilavasitə öyrətmə ilə məşqul olan pedaqoq və digər öyrədənlərin fəaliyyəti
vasitəsilə həyata keçirmək.
4. Təhsil və təlim məqsədlərini öyrənənlərə şüurlu sürətdə dərk etdirmək və onların özlərini könüllü,
müstəqil öyrənməyyə cəlb etmək, özüntəhsil arzu və meyyləri yaratmaq. Biliklərə maksimum səviyyədə
yiyələndirmə, öyrənənlərin əqli inkişaf səviyyəsini yüksəltmək üçün bu komponentlərin qarşılıqlı
əlaqəsini təmin etmək didaktikanın əsas problemlərindən biridir.
Dostları ilə paylaş: |