O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Shuni esda tutish zarur: 
1.  Bemorning holatini o‘zgartirish vaqtida bir necha xodim 
ishtirok  etadigan  bo‘lsa,  albatta,  boshqaruvchini  tanlanadi  va  u 
bo‘limga buyruq berib turadi. 
2.  Bemor  bilan  muomalada  eng  yaxshi  muloqot  turini 
tanlang. 
3.  Bemorni  ko‘tarishda  eng  og‘ir  ishni  (bemorni  tana  va 
sonlarini ko‘tarish) kim bajarishini aniqlanadi. 
Bemorni yiqilish xavfidan asrash. 
Bemor  bo‘limga  kelganidan  so‘ng  bemorni  yiqilishi  xavfi 
bor-yo‘qligini aniqlanib, quyidagi ma’lumotlar olinadi:  
•  yiqilishga olib keluvchi belgilar; 
•  oldin yiqilgan-yiqilmaganligi; 
•  mo‘ljalni yo‘qotish, faollik tartibi; 
•  xavf-xatarga bemor ta’sirchanligi; 
•  ko‘rish va muvozanatning buzilishi, bosh aylanishi, hara-
katchanlikning chegaralanishi yoki buzilishi; 
•  esning  kirar-chiqar  bo‘lishi,  yiqilish  vaqtida  bemorning 
javob reaksiyasi kechikkanligi; 

---

86 
•  keksa yoshdaligi; 
•  davolashda diuretiklar, sedativ, uyqu dorilar, trankviliza-
torlar, analgetiklar va antigistamin preparatlari berilganligi. 
Agar  bemorda  yuqoridagi  belgilarning  biri  aniqlansa,  unda 
quyidagi chora-tadbirlar bajariladi:  
•  krovatni iloji boricha past joylashtirish kerak; 
•  xona chirog‘ini kechasi ham yoqib qo‘yiladi; 
•  bemor  turishi  va  yurishiga  yordamlashib,  bemor  uchun 
eng  kerakli  narsalarni  unga  qulay  joylashtiriladi,  bemor  cha-
qirig‘iga tezda javob berish kerak; 
•  barcha  gigiyena  muolajalarini  o‘z  vaqtida  o‘tkazish  va 
bemordan tez-tez xabar olib turish lozim.