Dərs vəsaiti Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət
Yüklə 1,28 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Azərbaycan yazısı
Azərbaycan çox qədim bir ölkədir. Burada sakin olan insan- lar ən qədim zamanlardan təxminən daş dövründən başlayaraq öz fikir və düşüncələrini başqalarına çatdırmaq üçün primitiv şə- kildə yazıdan bir vasitə kimi istifadə etmişlər. Belə bir mülahi- zəni Azərbaycan ərazisində olan qədim abidələr, xalqın tarixi adət və ənənələri aydın sübut edir. Azərbaycanlılar hələ qədim zamanlarda xətli yazının əmələ gəlməsi üçün əsas amillərdən biri olan əşya vasitəsilə fikrin ifadə edilməsi üsulundan istifadə etmişlər. Bu vasitə xalq arasında çox geniş yayılmışdır. Əşya vasitəsilə fikrin ifadə edilməsi dünya xalqları həyatında çox müxtəlifdir. Belə ki, bunlardan bəzisi müəyyən qrup xalqlarda bir-birinə oxşayır. Bəzisi isə tamamilə fərqlənir. Azərbaycanlıların da bu məqsədlə istifadə etdikləri va- sitələrin bəzisi digər xalqların işlətdiyi vasitələrə oxşayır. Qədim zamanlardan başlayaraq, azərbaycanlılar müəyyən əş- ya, xüsusən də qab hazırlandıqda onun üstündə insan, heyvan, quş, bitki və s.müxtəlif şəkil və naxışlar çəkmişlər. Məsələn, Azərbaycanın tunc dövrünə aid son vaxtlar arxeoloqlar tərəfindən 70 Mingəçevirdə tapılmış saxsı qablar, naxış, insan və heyvan şə- killəri ilə bəzəklidir. Bütün bunlar və ya bu tipli digər şəkillər əslində yazıdır. Çünki burda müəyyən ardıcıl fikir izah olunmur. Deməli, hər şəkli yazı adlandırmaq olmaz. Yazı adlanan şəkillər müəyyən ha- disəni, əhvalatı əks etdirir. Azərbaycanda belə şəkillər vardır. Bunlar Azərbaycanda şəkli yazıdan istifadə olunduğunu aydın göstərir. Azərbaycanlılar sonralar yazının digər tiplərindən də istifadə etmişlər. Lakin ardı-arası kəsilməyən işğallar ölkəni talan etmiş və onun mədəniyyətinə mənfi təsir etmişdir.VII əsrin ortalarında ərəblər Azərbaycanı işğal etdikdən sonra azərbaycanlıların işlətdikləri yazı sistemi sıradan çıxarılmışdır. Bundan sonra Azərbaycan yazısında uzun zaman ərəb əlifbası işlədilmişdir. Yüklə 1,28 Mb. Dostları ilə paylaş:
|