Va terrorizmga
Terrorizmning moliyaviy manbalari
Yüklə 0,78 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Terrorizmning moliyaviy manbalari. Zamonaviy terrorizm xil
maxil moliyaviy manbalardan oziqlanishi hisobiga faoliyat qam rovini kengaytirishga, moddiytexnik bazasini mustahkamlash ga harakat qilmoqda. Terrorchi tashkilotlarni oziqlantirib turuvchi asosiy moliyaviy manbalar sifatida quyidagilarni keltirish mumkin. Ayniqsa, noqonuniy qurolyarog‘ savdosi va narkobiznes yor damida mablag‘lar to‘plash va undan tartibsizlik va beqarorlikni keltirib chiqarishda foydalanish ekstremistlarning asosiy yo‘li hi soblanadi. norasmiy faoliyat yurituvchi tuzilma lardan olinadigan daromadlar T ER R O R CH I T A SH K IL O T L A R N IN G A S O SI Y MOL I Y A VIY M A N B AL AR I uyushma a’zolari to‘laydigan badallar narkobiznes va noqonuniy qurolyarog‘ savdosi kidnepping (odamlarni tovon puli un dirish maqsadida o‘g‘irlash) qo‘poruvchilik, qaroqchilik va bosqin chilik 70 Demak, ekstremistik va terrorchi kuchlarning moliyaviy man balariga qarshi hamkorlikda kurash olib borish ham dolzarb va zifalardan hisoblanadi. Zero, terrorchilarga moliyaviy madad kuchlari yetib kelishda davom etar ekan, ularga qarshi olib bo rilayotgan kurash natija bermaydi. Bu yo‘lda amalga oshirilishi lozim bo‘lgan eng muhim vazifalardan biri giyohvandlikka qar shi hamkorlikda kurashish. Chunki terrorchi kuchlarning aso siy moliyaviy ta’minoti giyohvandlik ortidan keladigan daromad bilan ham bog‘liq. Hozirgi kunda butun yer sharida yetishtirila yotgan giyohvand vositalarning asosiy qismi Afg‘onistonga to‘g‘ri kelmoqda.Afg‘onistonda yiliga 200 ming gektarga yaqin may donga ko‘knori ekilib, 800 tonnaga yaqin geroin butun dunyo ga tarqatilmoqda. Afg‘onistonda faoliyat yuritayotgan «Tolibon» harakati jahonda ishlab chiqariladigan afyunning 80 foizini o‘z nazorat ostiga olgan bo‘lib, undan tashkilot juda katta daromad ko‘rmoqda. Bugungi kunda giyohvandlik iskanjasiga tushganlar ning aksariyat qismi 15–35 yosh orasida bo‘lgan yigitqizlar bo‘lib, ma’lumotlarga ko‘ra ularning soni 200 millionga yetadi. Xalqaro valyuta fondining 2006yildagi ma’lumotlariga ko‘ra, dunyoning turli mintaqalaridagi narkokartellar uyushgan jinoyatchilik va xalqaro terrorizmni moliyalashtirishga har yi li 500 milliondan to 1,5 milliard dollargacha mablag‘ sarfla moqda. BMT ekspertlari o‘tkazgan tadqiqotlar xulosalariga ko‘ra, ja honda har yili taxminan 100 ming narkoman vafot etmoqda. Statistik ma’lumotlar bugungi kunda narkobiznes savdosidan tu shadigan daromad yiliga 400 milliard dollarni tashkil etishini ko‘rsatadi. Yer yuzi bo‘ylab bunday illatning tarqalishida diniy ekst remistik guruhlarning ham o‘ziga xos hissasi bor. Birgina «alQoida» tashkiloti o‘z moliyaviy mablag‘larining 40 foizdan ortiqrog‘ini narkobiznes orqasidan topishi ham so‘zimizning is boti bo‘la oladi. Shubhasiz, bu yetishtirilayotgan giyohvand vosi talarni Markaziy Osiyo mamlakatlari hududi orqali boshqa min taqalarga tarqatishga harakat qilinmoqda. 71 Ekstremistik tashkilotlarda a’zolar tomonidan oylik daromaddan majburiy badal («baytulmol» yoki «tabarruhot») to‘lashning yo‘lga qo‘yilgani ham terrorchilik amaliyotlarini moliyaviy oziqlantiruvchi manba bo‘lib xizmat qilmoqda. Xususan, «Hizbuttahrir» a’zolari orasida oylik daromadidan 5–20 foiz majburiy badal to‘lashi yo‘lga qo‘yilgan. Mutaxassislar fikriga ko‘ra, bunday shakllarda yig‘ilgan pullar qo‘poruvchilik harakatlarini amalga oshirish, terrorchilarni tayyorlash lagerlarini moddiy qo‘llabquvvatlash uchun sarflangan. Masalan, 2002yilda Germaniyada «rizbuttahrir» diniyekstremis tik tashkiloti tomonidan mahalliy musulmonlardan yig‘ilgan «tabar ruhot»lar chet mamlakatlardagi terrorchilik amaliyotlarini moli yalashtirishga yo‘naltirilgani fosh etilgan. Shuningdek, 2007yilda Pokistonda turli yo‘llar bilan yig‘ilgan xayriya pullarini «alQoida» ga qurolyarog‘ sotib olishga sarflagani uchun tashkilotning barcha hisob raqamlari muzlatilgan. Terrorchi guruhlar hozirda o‘z moliyaviy manbalari bilan bank tizimi imkoniyatlari va zamonaviy texnologiyalardan foydalan gan murakkab aloqa tizimlarini shakllantirishga harakat qilmoq da. Natijada, ushbu manbalarni aniqlash va yo‘q qilish tobora qi yinlashib bormoqda. Dunyoning ko‘pgina davlatlari, jumladan, O‘zbekistonda ham terrorizmni moliyalashtirishga qarshi kurash haqidagi maxsus qonunlar qabul qilingan. Mazkur yo‘nalishda xalqaro tashkilot lar, xususan, BMT Xavfsizlik Kengashining terrorchi shaxslar hamda tashkilotlarga tegishli dunyo banklaridagi hisob raqam larini «hibsga olish»ga bag‘ishlangan 1333, 1390 va 1455qarorlari deyarli barcha davlatlar tomonidan ijro etilmoqda. Yüklə 0,78 Mb. Dostları ilə paylaş:
|