Eti̇ka və gender: Sosi̇al-əxlaqi̇ davranişin təhli̇li̇ 76 hal budur ki, Cozef E. Stiqlitzin qeyd etdiyi kimi, qlobal-
laşmanın həyata keçirilməsinə görə məsuliyyət daşımalı
olan şəxslər çox zaman məsələnin əks tərəfini onun mədəni
irs və dəyərlər qarşısında yaratdığı təhlükə haqqında heç
də tam olmayan bir fikir təlqin edirlər (47: 284). Əlbəttə
əxlaqi dəyərlərin tamamilə qloballaşma təhlükəsinə məruz
qaldığını söyləmək düz olmazdı. Görkəmli ingilis alimi
K.Popper özünün “Açıq cəmiyyət və onun düşmənləri” adlı
əsərində göstərir ki, əxlaqi qərarlar çox vaxt iradi yollarla
həll olunur (279). O bu mənada D.Skottun “iradə ağıldan
üstündür” tezisinə istinad edir. Mütəfəkkirlərin çoxu isə
insan həyatının gələcək taleyinin etik məsuliyyətdən asılı
olduğunu qeyd edirlər. Məsələn, Eynşteyn vaxtilə xatırlat-
mağı vacib bilirdi ki, dünyanın (gələcək nəsilləri) taleyini
elm və texnikanın səviyyəsi deyil, insanların mənəvi aləmi,
əxlaqı müəyyən edəcəkdir.
Qloballaşma müasir dünyada, bir çox hallarda elmi-tex-
niki yeniliklərin təkcə “bərabər şəkildə bölüşdürülməsinə”
deyil, qeyri-bərabər təmərküzləşmələrə gətirib çıxarır. Güc-
lü ölkələrin zəif inkişaf etmiş ölkələrdən yalnız xammal
mənbəyi kimi istifadə etməsi faktı da nadir hadisələrdən de-
yildir. Bu, məsələnin bəlkə də yalnız qabarıq görünən tərə-
fidir. Ən mühüm məsələ isə, yəqin ki, qloballaşmanın insan
mənəviyyatında qoyduğu iz, açdığı “cığırdır”. Dünyada
baş verən qlobal proseslər nəticəsində sanki bütün xalqlar
və millətlər, habelə onların əxlaqi dəyərləri vahid müstəvi
üzərində eyni “simmetriya əsasında” düzənlənir. Bu “ey-
nilik” heç də bütün hallarda müsbət cəhətlərlə nəticələnə
bilməz. İnsan fərdiyyətinin, milli xüsusiyyətlərin aradan
götürülməsi və ya “eyniləşdirilməsi” bəşəriyyətə yaxşı heç
