O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti

 
205. Maqsud Shayxzoda qachon va qayerda tug’ildi? 
Maqsud Shayxzoda 1908 - yili Ozarbayjonning Ganja viloyatiga qarashli 
Oqtosh shahrida tug’ildi. Otasi Ma’sumbek o’z davrining peshqadam ziyolilaridan 
bo’lib, el-u yurtda katta obro’ga ega shifokor edi. Shoirning o’zi bu haqda 
“Toshkentnoma” asarida shunday yozadi: 
Umrim bino bo’ldi Ozarbayjonda, 
 
 
Kechdi bolaligim u gul makonda. 
 
 
Nizomiy vatani, Ganja o’lkasi, 
 
 
O’pkamga to’ldirdi she’r havosini. 
Shayxzoda san’at va adabiyotni sevar, tarix va falsafaga qiziqardi. Oqtosh 
ziyolilari bilan turli masalalarda suhbatlashardi. Yosh Maqsud Nizomiy va 
Firdavsiy, Navoiy va Fuzuliy, Pushkin va Lermontov kabi buyuklar nomini ilk 
daf’a ana shu gurunglarda eshitadi. Bu muhit bo’lajak shoirda adabiyotga qiziqish 
uyg’otadi. 
206. Misralar muallifi kim?
… Ammo tole’ meni doim erkalamadi, 

---

Ba’zan zamon yilni yilga hech ulamadi. 
Sahrolarga duch keldimki, na irmoq, na ko’l, 
Surgunlarga yuborildim, na ufq, na yo’l. 
 
Yuqoridagi misralar muallifi o’z yurtidan quvg’in qilingan shoir Maqsud 
Shayxzodadir. U nohaq qamaladi. 1928-yilda Toshkentga keladi va umrining 
oxiriga qadar shu yerda yashab qoladi. Sho’ro hukumati shoirni O’zbekistonda 
ham ta’qiblar va tahqirlardan benasib qoldirgani yo’q. 50-yillar boshida uni asossiz 
ravishda qamoqqa oladi va 25 yilga surgun qiladi. Shaxsga sig’inish fosh 
etilgandan keyingina O’zbekistonga qaytadi. Shoir “tole’ doim erkalaganiga” 
qaramay, umri oxirigacha o’zbek xalqining sadoqatli farzandi sifatida faoliyat 
ko’rsatadi.
207. Maqsud Shayxzoda o’zi haqida qanday fikrlarni bildirib o’tgan? 
Maqsud Shayxzoda o’zi haqida:”… men “yoshi kattalar” deb atalgan 
shoirlar avlodiga mansubman. Bu avlod yigirmanchi yillarning romantik havosida 
qad ko’targan, o’ttizinchi yillarning qurilish ma’rakasida pishiqqan, qirqinchi 
yillarning jang sinovida suyagi qotgan va elliginchi yillarning tinch muhitida 
faollik ko’rsatgan avloddir”, – degan?