I-mavzu: Korxonalarning tashkiliy huquqiy asoslari

Bozor infratuzilmasi turli faoliyat sohalariga ega bо‘lgan va bozorning 
barcha kontragentlarining samarali hamkorligini ta’minlaydigan subyektlar 
majmuasidan iborat. Bozor infratuzilmasining eng muhim elementlari: tovarlar, 
fond va valyuta birjalari, tijorat axborot markazlari, banklar, transport va ombor 
tarmoqlari, tizimlar va aloqa xizmatlari hisoblandi.
Shunday qilib, korxonaning tashqi muhiti xususiy bozorlarga ega bо‘lgan 
yagona bozor tizimidir: 
- iste’mol; 
- ilmiy, texnik, iqtisodiy, siyosiy ma’lumotlar; 
- poytaxt; 
- ish kuchi; 
- xom ashyo, materiallar va jihozlar. 
Ushbu bozorlar va firmaning о‘zi о‘zining ichki muhitida muayyan "о‘yin 
qoidalari" - qonunchilik qoidalari va cheklovlariga bо‘ysunishi kerak. 
Korxona tashqi muhitning ajralmas qismi bо‘lib, nafaqat о‘zining mehnat jamoasi, 
balki mahalliy va milliy ahamiyatga ega bо‘lgan ijtimoiy rivojlanish masalalarini 
doimiy ravishda hal qilishga majburdir.
Bozorida 
xо‘jalik 
yurituvchi 
subyektlarning 
xulq 
bilan 
tartibga 
solinadi tamoyillari: 
- о‘zaro manfaatli va teng ishbilarmonlik munosabatlari;
- yakuniy iste’molchi oldida javobgarlik;
- faqat innovatsiyalar orqali iqtisodiy va tijorat afzalliklariga erishish; 
- iqtisodiyotni iqtisodiy boshqarish;
- tadbirkorlikning axloqiy qoidalariga rioya qilish.
Nazorat savollari 
 
1. Korxona deb nimaga aytiladi? 
2. Korxonalarni qanday mezonlarga kо‘ra tasniflash mumkin?
3. Faoliyatining maqsadi va xususiyatiga kо‘ra korxonalar qanday turga 
ajratiladi?
4. Korxonalar amaldagi resurslarning xususiyatlariga kо‘ra qanday 
korxonalarga bо‘linadi?
5. Sanoat tarkibiga kо‘ra korxonalar qanday turlarga bо‘linadi? 
6. Korxonalarni tashkil etishda ularning joylashgan joyini tanlashda qaysi 
mezonlar hisobga olinadi?
7. Korxonaning muhit deganda nimani tushunasiz?
8. Korxonaning tashqi muhit nima? 
9. Korxonaning tichki muhit nima? 
10. Korxonaning tashkiliy huquqiy asoslarining mazmuni. 
11. Korxonaning qanday tashkiliy shakllari mavjud?