Masalan; 813, 5724 son 3 ga ham 9 ga ham bo’linadi. 3965 bu son 3 ga ham 9 ga ham bo’linmaydi, 4.
Soning oxirgi 2 ta raqamidan tuzilgan qismi 4 ga qoldiqsiz bo’linsa soning o’zi
ham 4 ga qoldiqsiz bo’linadi.
Masalan; 863464, 512, 546708 5.
Soning oxirgi 2 ta raqamidan tuzilgan qismi 25 ga qoldiqsiz bo’linsa, sonning
o’zi ham 25 ga qoldiqsiz bo’linadi. Masalan; 36575, 97613400. 92525 .
4 ga va 25 ga bo’linish belgilarida sonning oxiridagi 2 ta raqamidan tashkil
topgan qismi 4 ga yoki 25 ga bo’linishi tekshiriladi . chunki 4=
; 25 =
;. Demak,soning 8 (
) va 125 (
) ga bo’linshi tekshirish uchun oxirgi 3 ta raqamdan
tashkil togan qismini bo’lib ko’rish kerak .
Masalan; 673440, 312054872, sonlari 8 ga 7631250, 410500, 378000, sonlari
125 ga 9146250, 4010000, sonlari 625 ga; 6783200, 85436576, sonlari 16 ga qoldiqsiz
bo’linadi.
Oxirgi raqami 0 yoki 5 ga bo’lingan sonlar 5 ga qoldiqsiz bo’linadi.
Masalan; 320, 9675, 8185, 900.
Oxirgi raqami 0 bo’lgan son 10 ga qoldiqsiz bo’linadi.
Masalan; 230, 73450, 9600, 230000.
Umuman soning har qanday songa bo’linish belgisini aytish mumkun. Faqat o’sha
bo’luvchi son 2 yoki undan ortiq o’zaro tup sonlar ko’paytmasidan iborat bo’lishi
kerak.
Masalan; Son 6 ga qoldiqsiz bo’linishi uchun u 2 ga ham 3 ga ham qoldiqsiz
bo’linishi,12 ga bo’linishi uchun o’sha son 3 ga ham 4 ga ham bo’linishi, 30 ga
bo’linishi uchun o’sha son 5 ga ham, 6 ga ham, bo’lishi, 72 ga qoldiqsiz bo’linishi
uchun o’sha son 8 ga ham, 9 ga ham, 6 ga ham, bo’linishi yetarli. Bunda 8 va 9 sonlari
murakkab sonlar bo’lsa ham ular o’zaro tup sonlardir. Lekin 12 ga ham 6 ga ham
qoldiqsiz bo’linadigan son 72 ga qoldiqsiz bo’linmasligi mumkun (Masalan; 48)
chunki 12 va 6 sonlari o’zaro tub emas. Demak 8 ga ham, 4 ga ham, bo’linadigan
sonni 32 ga qoldiqsiz bo’linadi deb ayta olmaymiz
O’zaro tup sonlarning har biriga qoldiqsiz bo’linadigan son o’sha sonlarning
ko’paytmasiga ham qoldiqsiz bo’linadi.
