2- маъруза. Kompyuter tarmoqlarining standart texnologiyalari. Simli va simsiz tarmoq texnologiyalari, ieee 802 (ieee 802. 3, 802. 11, 802. 15, 802. 16) standartlari

IEEE 802.х standartlari. 1980 yilda IEEE 802 LAN standartlashtirish 
qo'mitasini tashkil etdi, natijada IEEE 802.x standartlari oilasi qabul qilindi, bu esa 
LANning quyi pog‟onalarini loyihalash bo'yicha ko'rsatmalar beradi. Keyinchalik 
ushbu qo'mita faoliyati natijalari ISO 8802-1 ... X xalqaro standartlari to'plamiga 
asos bo'ldi. Ushbu standartlar Ethernet, ArcNet va Token Ring uchun juda keng 
tarqalgan vendorlar standartlarga asoslangan edi. 
IEEE dan tashqari LAN protokollarini standartlashtirish bo'yicha ishlarda 
boshqa tashkilotlar ham qatnashdilar. Shu tariqa, optik tolada ishlaydigan 
tarmoqlar uchun ANSI, Amerika Standartlashtirish Instituti 100 Mbit/s 
ma'lumotlarni uzatish tezligini ta'minlaydigan FDDI standartini ishlab chiqdi. 
IEEE 802.x oila standartlari yetti pog‟onali OSI modelining atigi ikkita pastki 
pog‟onani qamrab oladi – fizikaviy va va kanal. Buning sababi shundaki, aynan 
shu pog‟onalar mahalliy tarmoqlarning o'ziga xos xususiyatlarini aks ettiradi. 
Tarmoqdan boshlab yuqori pog‟onalar mahalliy va global tarmoqlar uchun asosan 
umumiy xususiyatlarga ega. Mahalliy tarmoqlarning o'ziga xos xususiyati, 
shuningdek, kanal pog‟onasini ikkita qismga bo'linishida ham aks etadi, ular 
ko'pincha sathlar deb ham ataladi: Logical Link Control (LLC) – mantiqiy kanalni 
boshqarish; Media Access Control (MAC) - vositalarga kirishni boshqarish.
MAC sathi umumiy muhitni to'g'ri bo'lishishini ta'minlaydi, uni u yoki bu 
tarmoq tuguni ixtiyorida ma'lum algoritmga muvofiq ravishda ta'minlaydi. 
Zamonaviy mahalliy tarmoqlarda MAC ning bir nechta protokollari keng tarqalib, 
umumiy uzatish vositaga kirish uchun turli algoritmlarni amalga oshirdi. Ushbu 
protokollar Ethernet, Fast Ethernet, Gigabit-Ethernet, Token Ring, FDDI kabi 
texnologiyalarning o'ziga xos xususiyatlarini to'liq aniqlaydi. 
LLC sathi ma'lumotlar kadrlarini turli ishonchlilik darajalari bilan tugunlar 
o'rtasida uzatish uchun javobgardir, shuningdek, qo'shni tarmoq pog‟onasi bilan 
interfeys funktsiyalarini bajaradi. Aynan LLC orqali tarmoq protokoli kanal 
pog‟onasidan kerakli transport bilan ishlashni talab qilinadigan sifat bilan talab 
qiladi. LLC ushbu pog‟onadagi kadrlarni tiklash protseduralari mavjudligida yoki 
yo'qligida, ularning yo'qolishi yoki buzilishida farq qiladigan, ya'ni ushbu 
darajadagi transport xizmatlarining sifati bilan farq qiladigan bir nechta ishlash 
usullari mavjud. 
MAC va LLC protokollari o'zaro mustaqil - har bir MAC protokoli har 
qanday LLC protokoli bilan ishlatilishi mumkin va aksincha. 

---

IEEE 802 standartlari 1-rasmda ko'rsatilgan juda aniq tuzilishga ega: 
Bugungi kunda 802 qo'mitasi quyidagi kichik qo'mitalarni o'z ichiga oladi: 
802.1 - Internetworking – tarmoqlarni birlashtirish; 
802.2 - Logical Link Control, LLC - ma'lumotlarni mantiqiy uzatishni 
boshqarish; 
802.3 - Ethernet CSMA / CD kirish usuli bilan; 
802.4 - Token Bus LAN - Token Bus kirish usuli bilan lokal tarmoqlar;
802.5 - Token Ring LAN - Token Ring kirish usuli bilan mahalliy tarmoqlar; 
802.6 - Metropolitan Area Network, MAN - Metropolitan Area Network; 
802.7 - Broadband Technical Advisory Group - keng polosali uzatish 
bo'yicha texnik maslahat guruhi; 
802.8 - Fiber Optic Technical Advisory Group - optik tolali tarmoqlar uchun 
texnik maslahat guruhi; 
802.9 - Integrated Voice and data Networks - integrallashgan ovozli va 
ma'lumotlar tarmoqlari; 
802.10 - Network Security - tarmoq xavfsizligi; 
802.11 - Wireless Networks - simsiz tarmoqlar; 
802.12 - Demand Priority Access LAN, l00VG-AnyLAN - ustuvor talabli 
kirish usuli bilan mahalliy tarmoqlar.