Sabit stenokardiya üzrə klinik protokol

“Normal” koronar arteriyalar ilə stenokardiyaya aid
xüsusi diaqnostik müzakirələr
 
Döş qəfəsindəki ağrı simptomlarına görə koronar arterioqrafiyaya 
məruz qalan xəstələrin, xüsusilə qadınların əksər hissəsində
əhəmiyyətli koronar arteriya xəstəliyi aşkar edilmir. Bu xəstələrdə 
döş qəfəsindəki ağrının xüsusiyyətləri aşağıdakı səbəblərlə əlaqədar 
ola bilər: 
1. Qeyri - ürək mənşəli döş qəfəsi ağrısı 
2. Vazospastik stenokardiyanın da daxil olduğu atipik anginoz 
ağrı 
3. Kardioloji X sindromu 
X sindromu və vazospastik stenokardiyanı qeyri-ürək mənşəli 
döş qəfəsi ağrısından fərqləndirmək vacibdir. Əgər angioqrafik 
təsvirlərdə obstruktiv zədələnmə ehtimal olunursa, belə zədələnmələr
damardaxili ultrasəs və koronar axın ehtiyatı və ya hissəvi koronar 
axın ehtiyatının qiymətləndirilməsi vasitəsi ilə aşkarlana və 
işemiyanın geniş sahəsi stress təsvir texnikaları ilə tanına bilər. Əgər 
angioqramın təsviri normaldırsa, vazospazmı və ya endotelin 
funksiyasını qiymətləndirmək üçün koronar angioqrafiya zamanı 
intrakoronar asetilxolin və ya erqonovin təyin edilə bilər. 
 
Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin 
İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 

---

32
X sindromu 
“X sindromu”nun klassik təsviri aşağıdakı triadadan ibarətdir: 
1. Fiziki yük zamanı meydana çıxan tipik stenokardiya (sakitlik 
stenokardiyası və təngnəfəslik də ola bilər). 
2. Müsbət cavablı fiziki yük sınağı və ya digər stress təsvir üsulu. 
3. Normal koronar arteriyalar. 
SM hipertrofiyası 
və/və ya diastolik disfunksiyanın 
mövcudluğunu aşkar etmək üçün sakitlik ExoKQ aparılmalıdır.
X sindromlu xəstələrdə sağqalma ilə bağlı proqnozun əlverişli 
olmasına baxmayaraq xəstələnmə göstəricisi yüksəkdir. X 
sindromunun müalicəsi simptomların yüngülləşməsinə 
yönəldilməlidir. Xəstələrin təqribən yarısında nitratlar effektivdir. 
Bunlar effektiv olmadıqda KA və ya BB əlavə olunmalıdır (B)
3
. Bəzi 
hallarda trimetazidin effektiv ola bilər. 
Endotelin disfunksiyası ilə əlaqəli olan və simptomlar törədə 
bilən hipertenziya və hiperlipidemiya kimi risk amilləri müvafiq 
olaraq müalicə edilməlidirlər. AÇFİ və statinlər (B)
3
endotelial 
disfunksiyanı azaltdıqlarına görə, onların təyini tövsiyə olunur.