ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | SPECIAL ISSUE 2 | 2021 ISSN: 2181-1385 Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Academic Research, Uzbekistan 14 www.ares.uz uchratishimiz mumkin. Quyida (3-rasmda) irio qurtanasining umumiy ko„rinishi va
gullarini tuzilishini bilan tanishamiz.
A) B) C) 3-rasm. Irio qurtanasi (Sisymbrium irio L.) o‘simligining umumiy ko‘rinishi. A- umumiy ko„rinishi; B- poyasi va barglari; C-gulining tuzilishi.
4. Sisymbrium officinale – dorivor qurtana - гулявник лекарственный.
Sisymbrium officinale ( dorivor qurtana ) – o„simligi O„zbekistonning
mo„tadil iqlim zonalarida keng tarqalgan, poyasi tik, tarvaqaylab ketgan, balandligi
30-60 sm, butun yuzasi qisqa tuklar bilan qoplangan o„simlik hisoblanadi. Gullari:
sariq rangda, juda kichik bo„ladi, boshoq shaklidagi cho„tkalarda joylashgan. May-
iyul oylarida gullaydi. Urug„i qizil-jigarrang, 2 mm uzunlikda bo„ladi [9]. Quyida
(4-rasmda) dorivor qurtana ning umumiy ko„rinishi va gullarini tuzilishini bilan
tanishamiz.
Dorivor qurtananing asosiy foydali xususiyatlari: ushbu o„simlik juda ham
foydali xususiyatlarga ega hisoblanadi. Dorivor yuruvchi yurtimizda tarqalgan,
qurtana turkumiga mansub turlar ichidagi eng foydali tur hisoblanadi. Undan
tayyorllangan damlamalar nafas olish tizimining turli xil yallig‟lanish va yuqumli
kasalliklarini, astma, bronxit, laringit va hatto sil kasalligini davolashda ham
qo„llaniladi. Bundan tashqari ovqat hazm qilish tizimini ham yaxshilaydi.
O„simlikning turli xil ekstraktlari va tarkibiy qismlari tanaga biriktiruvchi va
diuretik ta‟sir ko„rsatishi mumkin. Bundan tashqari, yuruvchi kuchli antibakterial va
jarohatni davolash ta‟sirini ta'minlashga qodir, shuning uchun bu o„simlik dermatit
va og‟iz bo„shlig'idagi terining shikastlanishiga qarshi kurashda faol qo„llaniladi.
