1. Yuqumli kasalliklar to’g’risida umumiy ma’lumot
2. Yuqumli kasalliklar tarqalgan o’choqlarda sanitariya-gigeyena chora tadbirlari va prafilaktikasi
3. Yuqumsiz kasalliklar klassifikatsiyasi
4. Yuqumsoz kasalliklar tarqalgan joylarda sanitariya-gigeyena chora tadbirlari va prafilaktikasi
Yuqumli kasalliklar qadim zamonlarda ham uchragan. Chinchechak, o'lat, vabo va boshqa xatarli, yuqumli kasalliklar vaqti-vaqti bilan keng tarqalib, millionlab kishilarning yostig'ini qurutgan, jamiyatga ko'p halokat yetkazgan. Yuqumli kasalliklarning mohiyati ularning kelib chiqish sabablari uzoq vaqt noma'lum bo'lib kelgan.
Yuqumli kasalliklar qadim zamonlarda ham uchragan. Chinchechak, o'lat, vabo va boshqa xatarli, yuqumli kasalliklar vaqti-vaqti bilan keng tarqalib, millionlab kishilarning yostig'ini qurutgan, jamiyatga ko'p halokat yetkazgan. Yuqumli kasalliklarning mohiyati ularning kelib chiqish sabablari uzoq vaqt noma'lum bo'lib kelgan.
Abu Ali Ibn Sino «Al qonun» asarida o'lat, chinchechak, qizamiq va boshqa yuqumli kasalliklarni ko'zga ko'rinmaydigan jonivorlar qo'zg'atsa kerak deb gumon qiladi.
Xozirgi kunga qadar yer yuzida ma'lum bo'lgan va o'rganib chiqilgan yuqumli kasalliklarning soni 1060 dan ortiq. Shularning ba'zilari hali ham vaqti-vaqti bilan epidemiya, hattoki pandemiya shaklida keng tarqalib turadi.
Yuqumli kasalliklarning umumiy xususiyatlari:
Yuqumli kasalliklar aslida lotincha “infecio” so’zidan olingan bo’lib, “ifloslanish” degan manoni bildiradi.
Inson organizmi (makroorganizm) bilan kasallik qo’zg’atuvchi mikrob (mikroorganizm)ning malum sharoitda o’zaro tasiri oqibatida yuzaga keladigan o’zgarishlar infeksion jarayon deb ataladi. Bu jarayon kasallik alomatlari ko’rinishida namayon bo’lsa yuqumli kasallik deb yuritiladi.
Yuqumli kasalliklarning o’ziga xos xususiyatlari:
Yuqumli kasallikni tirik patogen mikrob qo'zg'atadi.
Bemor o'z navbatida kasallik manbai bo'ladi va uni boshqa -larga yuqtirishi mumkin.
Bemor qaysi yuqumli kasallik bilan og'rib o'tsa, uning organizmida o'sha kasallikka qarshi immunitet hosil bo'ladi va shu kasallikning qaytadan yuqishiga qarshilik ko'rsatadi.
Yuqumli kasalliklar muayyan davrlar bilan, ya'ni siklik tarzda rivojlanadi va so'nadi.
Yuqumli kasalliklar infeksiya manbaiga qarab avvalo ikki guruhga bo'linadi:
Antropozoonozlar-bu kasalliklar hayvonlarda va odamlarda uchraydi. Odamlarga infeksiya hayvonlardan yuqadi
Antroponozlar-bu kasalliklar faqat odamlarda uchraydi va ular bilan hayvonlar kasallanmaydi
