Dərs vəSAİTİ Dərs vəsaiti Bakı Biznes Universitetinin.. 2016-cı IL tarixli

 
 
1 N-li sexin ay ərzində sifarişlər üzrə hesabat kalkulyasiyası 
cədvəl 13. 
S/n 
Məsrəflərin 
maddələri 
s i f a r i ş l ə r 
N10 
N11 
N12 
Cəmi 
1 
Material 
məsrəfləri
o cümlədən: 
3389.0 
2224.0 
2312 
7925.0 
2 
Əsas material
2736.0 
1836.0 
- 
4572.0 
3 
Köməkçi 
material 
136.0 
92.0 
824.0 
1052.0 
4 
Nəqliyyat-
tədarük 
xərcləri 
144.0 
115.0 
50.0 
309.0 
5 
Yanacaq 
397.0 
198.0 
1438.0 
2033.0 
6 
Tullantılar 
(çıxılır) 
24.0 
17.0 
- 
41.0 
7 
Əsas əmək 
haqqı 
68.76 
69.75 
380.0 
518.51 
8 
Əlavə əmək 
haqqı 
14.0 
14.0 
112.0 
140.0 
9 
Sosial 
ehtiyaclara 
ayırmalar 
33.0 
33.0 
259.0 
325.0 

---

121 
10 
Xüsusi 
alətlərin 
amortizasiyası 
24.0 
14.0 
84.10 
122.0 
11 
Ümumistehsal
at xərcləri 
625 
627.0 
4937 
6189.0 
12 
Ümumtəsərrüf
at xərcləri 
127 
127.0 
1000.0 
1254.0 
Sifarişin tam 
maya dəyəri 
4289.76 
3108.75 
9084.0 
16473.51 
 
 
9.4. Maya dəyəri kalkulyasiyasının sifariş metodunda 
mühasibat yazılışları 
 
Mühasibat uçotunun yazılışlar sistemi hesabların nəzarət 
sisteminə əsaslanır. Nəzarət hesabı – yekun hesabı deməkdir, 
yəni yazılışlar hesabat dövrünün əməliyyatlarının yekun 
məbləğini özündə əks etdirir. Məsələn, anbar kitabına nəzarət 
hesabı üzrə qalığı, anbar kitabı hesabının irihəcmli cildlənmiş 
hesablarının məlumatlarının qalığı ilə təsdiq edilməlidir. Fərz 
edək ki, hesabat dövrü ərzində anbara 1000 adda material daxil 
olmuşdur. Mədaxil edilən materialın dəyəri 200000 manatdır. 
Bu məbləğ anbar kitabı hesabının debetinə yazılacaq. Tərtib 
edilmiş ayrı-ayrı yazılışlara əsasən ümumi məbləğ 200000 
manat təşkil edir. Nəzarət hesablar sistemi müxtəlif uçot 
yazılışlarının yoxlanılmasına imkan verir. Ona görə ki, anbar 
kitabının müxtəlif hesablarında əks etdirilmiş ayrı-ayrı 
yazılışların məbləğlərinin cəmi, əməliyyatların bütün yekun 
məbləğlərini əks etdirən nəzarət hesabının yekununa bərabər 
olmalıdır. 
Əməliyyatların qeydiyyatı üçün zəruri olan 1 misalında 
verilmiş uçot yazılışlarını nəzərdən keçirək. 1 misalında 
verilmiş əməliyyat əyanilik xatirinə nömrələnmişdir. Bununla 

---

122 
yanaşı əməliyyatların müvafiq yazılışları jurnalda qeyd edilir. 
Sifariş metodu ilə işləyən zavodda baş vermiş əməliyyatlar.
Misal 1. İstehsalın sifariş metodu ilə işləyən zavodunun 
aylıq təsərrüfat əməliyyatları: 
1. Kredit hesabına 182000 manatlıq xammal alınmışdır. 
2. Nöqsanlı olduğu üçün 2000 manat dəyərində olan 
xammal malsatan təşkilata qaytarılmışdır. 
3. 
Anbardan 
165000 
manatlıq 
əsas 
material 
buraxılmışdır. 
4. Anbardan 10000 manatlıq köməkçi material 
buraxılmışdır.
5. Hesabat dövründə hesablanan əmək haqqı məbləğinin 
cəmi 185000 manat təşkil edir. O cümlədən,
inzibati idarə işçilərinə - 105000 manat
əmək haqqı hesabından alınarkən vergi departamentinə - 
60000 manat
sosial təminat fonduna - 40000 manat 
6. Göstərilən müddətdə əməliyyatlar üzrə məbləğlər nağd 
qaydada ödənilmişdir. 
7. Əmək haqqının ümumi məbləğinin bölüşdürülməsi 
aşağıdakı kimi olmuşdur: 
Əsas istehsalat fəhlələrinin əmək haqqı - 145000 manat 
Köməkçi istehsalat fəhlələrinin əmək haqqı - 40000 
manat 
8. Dövlət sığortasına ödənilmişdir - 25000 manat 
9. Hesabat dövrünün qeyri-müstəqim xərcləri - 41000 
manat 
10. Avadanlığın amortizasiyası - 30000 manat 
11. Üstəlik xərclər - 140000 manat 
12. Qeyri-istehsal üstəlik xərclər - 40000 manat 
13. Bitmiş və ehtiyata çevrilmiş hazır məhsulun dəyəri - 
300000 manat 
14. Alıcı təşkilatlara yola salınmışdır - 400000 manat 

---

123 
15. Alıcılara göndərilən məhsulların maya dəyəri – 
240000 manat