“PEDAGOGS”
international research journal ISSN:
2181-4027
_SJIF:
4.995
www.pedagoglar.uz
Volume-9, Issue-2, May - 2022
63
Sun’iy va sintetik tolalar.
Hozirgi vaqtga kelib, kimyoviy usullar yordamida
olinadigan kimyoviy tolalardan foydalanish keng tus olib bormoqda. Tabiiy tolalami
kimyoviy qayta ishlab olinadigan tolalar
sun 'iy tolalar deb, sintetik materiallardan
olinadigan tolalar esa
sintetik tolalar deb ataladi.
Di- va triasetat sellulozalar sun’iy asetat tolalar olishda ishlatiladi. Inson kiyim va
boshqa xo‘jalik buyumlari tayyorlash uchun qadimdan tabiiy tolalardan (zig‘ir,
kanop, paxta - sellulozadan; jun, ipak - oqsillardan tashkil topgan) foydalanib keladi.
Sun’iy asetat tolalar yetarii
darajada pishiqlikka yumshoq, titilmaydigan,
yoqimli
tuslanishga ega va shu kabi qimmatbaho xususiyatlaii bor tolalardir. Ularning
kamchiligi
shundaki, tabiiy paxta tolalaridan ko‘ra gigroskopikligi kam va
elektrostatik yig‘uvchanlik xususiyatiga ega.
Etilenglikol lavsan sintetik tolasini olishda ishlatiladi.
Suyuqlantirilgan shisha sovutilganda birdaniga
qotmasdan asta quyuqlashadi,
qovushoqligi ortadi. Bu esa unga har qanday shakl berish imkonini yaratadi. Sovib
borayotgan yarim quyuq massadan tola tayyorlash mumkin. Shisha tolalardan
issiqlik va elektroizolatsiyalovchi
xususiyatli gazlamalar, kislotaga chidamli
materiallar tayyorlanadi.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1.V.U.Xo‘jaev, M.YU.Isaqov, G.V.Zokirova Kimyoviy
birikmalarning sinflanishi
va nomenklaturasi. “Namangan” nashriyoti 2015
2.Kimyo.9-sinf darsligi.”O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi” Davlat ilmiy
nashriyoti.Toshkent -2014
3.www.uzedu.uz
4.www.ziyonet.uz
