Elnur İbiş oğlu Səfərov -Kiçik Qafqazın faydalı qazıntı yataqları 13 Əlizadə, L. İ. Əliyeva, Ə. V. Məmmədov, S. Q. Qaryağdı, E. M.
Əsədullayev, A. D. Babazadə, E. Z. Atayeva və b. xidmətləri
olmuşdur. Miosen şöbəsinin alt yarımşöbəsi – Maykop, Tarxan,
orta – Çokrak, Karaqan, Konk v
ə üst – Sarmat, Meotis
m
ərtəbələrinin çöküntülərilə təmsil olunur. Pliosen şöbəsinin alt
yarımşöbəsi Pont, Balaxanı (Məhsuldar qat) və üst isə Ağcagil
m
ərtəbələrinə bölünürlər. Çöküntülər orqanogen əhəngdaşı,
qumdaşı, gil, qum, qravelit və s. süxurlardan ibarətdir.
Dördüncü dövr (Antropogen) sistemi Pleystosen v
ə Holosen
şöbələrinə bölünür. Pleystosen şöbəsi - Abşeron, Bakı
m
ərtəbələri, Türkan, Xəzər, Alt Xvalın horizontlarından; Holosen
–
Üst Xvalın və Yeni Xəzər horizontları çöküntülərindən təşkil
edilib. Dördüncü dövr çöküntül
əri Abşeron yarımadasında,
Qobustanda, X
əzəryanı sahədə, Lənkəran düzənliklərində, Orta
v
ə Aşağı Kür ovalıqlarında, Bakı arxipelaqında və b. sahələrdə
geniş yayılmışdır. Biostratiqrafiya tədqiqatlar B. G. Vəkilov, S.
Q.
Qaryağdı, T. S. Qarayev, E. M. Əsədullayev və b. tərəfindən
aparılmışdır. Litoloji cəhətdən dəniz və kontinental fasiyalı
çöküntül
ərdən, gil, qum, konqlomerat, əhəngdaşı süxurlarından
ibar
ətdir.
Tektonika. Qafqazın tektonik quruluşunun tədqiqilə A. E.
Arxengelski, V. V. Belousov, P. D.
Qamkrelidze, Ş. Ə.
Əzizbəyov, V. Y. Xain, Ə. Ş. Şıxəlibəyli və b. məşğul olmuşlar.
Az
ərbaycanın geoloji quruluşunda iştirak edən əsas tektonik
strukturlardan Böyük v
ə Kiçik Qafqaz meqantiklinoriumları və
onları ayıran Kür dağarası çökəkliyidir.
Böyük Qafqaz meqantiklinoriumun tektonikası, əsas etibarilə,
V. Y. Xain, K. N.
Paffenhols, Ə. Ş. Şıxəlibəyli, F. S. Əhmədbəyli,
Ə. Ə. Bayramov və b. tərəfindən tədqiq edilmişdir. O, mürəkkəb
quruluşa malik olub, mərkəzi hissəsi Yura yaşlı aspid, gilli,
qumdaşılı şistlərdən ibarətdir. Qanadlarını təşkil edən tektonik
strukturlar nisb
ətən cavan süxurlardan ibarətdir. Burada və yaxud
