Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti e. A. Akramov korxonalar moliyaviy holati

2-jadval 
Korxona faoliyatining umumiy mutlaq ko‘rsatkichlari (mingso‘m) 
№ 
Ko‘rsatkichlar 
Joriy 
davr 
O‘tgan 
davr 
Dinamika 
(foiz) 
1. Korxonaning mol-mulki qiymati 
27868 
30550 
109,6 
Shu jumladan; 
Asosiy fondlar 
15833 
17687 
111,7 
Aylanma fondlar 
12035 
12863 
106,9 
2. Ishlab chiqarish fondlar 
3819 
4034 
105,6 
3. Yalpi mahsulot 
678968 
611071 90,0 
4. Sotilgan mahsulot 
428441 
400431 93,5 
5. Soliq to‘lanmasdan oldingi foyda 
10953 
10405 
95,0 
Jadval ma’lumotlarini tahlili quyidagi xulosalarga olib keladi: 
- tahlil qilinayotgan korxona respublika korxonalarining yirik jamoalaridan biri 
bo‘lib, mamlakat iqtisodiyotida katta ahamiyatga ega; 
- bozor munosabatlarining og‘irligiga qaramasdan korxonaning moddiy 
resurslari o‘sib bormoqda; 
- lekin korxonada ishlab chiqarilgan, sotilgan mahsulotning hajmi kamaydi, 
olinadigan foyda qisqardi, Demak, korxonada umuman moliyaviy holat og‘irlashdi; 
- tahlil qilinayotgan korxona yirik korxonalardan ekan, uning moliyaviy holati 
boshqa korxonalarning faoliyatiga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin va shu sababli bu 
korxonaning moliyaviy holati har tomonlama tahlil etilishi lozim. 
Moliyaviy tahlilda umumiy nisbiy ko‘rsatkichlar korxonalar faoliyatining 
moliyaviy 
holatini 
umuman 
ifodalashga 
yordam 
beradi. 
Umumiy 
nisbiy 
ko‘rsatkichlar sifatida quyidagi ko‘rsatkichlardan foydalaniladi. 
1. Korxonalar mol-mulki qiymatining har bir so‘miga nisbatan ishlab chiqarish 
yalpi mahsulot va yalpi foyda, ya’ni soliqlar to‘lanmasdan oldingi foyda. 
2. Korxonalar ishlab chiqarish fondlarining, ya’ni asosiy va aylanma ishlab 
chiqarish fondlarining har bir so‘miga nisbatan ishlab chiqarilgan yalpi mahsulot va 

---

37 
yalpi foyda. 
Korxona mol-mulkining asosiy qismini ishlab chiqarish fondlari tashkil etadi va 
ulardan foydalanish darajasi korxonalarning moliyaviy holatiga bevosita ta’sir 
ko‘rsatadi. 
Yuqorida keltirilgan ko‘rsatkichlar korxonalar mol-mulki, ishlab chiqarish 
fondlaridan foydalanish samaradorligini ifodalaydi.