Research and education issn: 181-3191 volume

 
NATIJALAR 
Subyektiv nazorat darajasi ya’ni SND metodi nafaqat internallik va 
eksternallikning umumiy darajasi ( И.О shkalasi )ni aniqlash, balki lokus nazoratini 
olti maxsus bo‘limlarini baholash imkonini beradi. 

---

RESEARCH AND EDUCATION ISSN: 2181-3191 VOLUME 1 | ISSUE 1 | 2022
 
 

https://t.me/ResearchEdu_Journal

Multidisciplinary Scientific Journal April, 2022 
342
 
Oltita maxsus bo‘lim: yutuqlar munosabati (И.Д), muvaffaqiyatsizlikka 
munosabat (И.Н), oilaviy munosabatlar (И.С), ishlab chiqarish munosabatlari (И.П) 
shaxslararo munosabatlar (И.М) va sog‘liq va kasallik munosabatlari (И.З). Turli 
o‘lchovdagi ko‘rsatkichlar sezilarli darajada shaxsda farq qilishi mumkin. 
Tadqiqot maqsadi o‘spirin yoshlarning subyektiv nazorat darajasini aniqlash va 
tahlil qilish. O‘spirin yoshdagi respondentlarning lokus nazorati xususiyatlarini 
aniqlash maqsadida УСК yoki SND subyektiv nazorat darajasi metodikasi o‘tkazildi.
Tadqiqot obyekti sifatida maktabning 11 – sinf o‘quvchilari olindi. Respondentlarning 
umumiy soni 60 nafar bo‘lib, ulardan o‘g‘illar - 53 % ni, qizlar esa - 47 % ni tashkil 
etdi. Respondentlarning o‘rtacha yoshi 16 – 17 yoshni tashkil etdi. Shaxsiy 
xususiyatlarni e’tiborga olgan holda respondentlar tadqiqot mobaynida shaxsiy 
rivojlanishning so‘nggi bosqichida edilar.
Tadqiqot davomida olingan raqamli ma’lumotlar hisoblangan standart ballarning 
matematik o‘rtacha ko‘rsatkichlari quyidagicha natijani ko‘rsatdi. 
Natijalar 1 – jadvalda keltirilgan. 
1 - jadval 
Shkal
a 
И.
О 
И.
Д 
И.
Н 
И.
С 
И.
П 
И.
М 
И.
З 
O‘rta 
matematik 
ko‘rsatkic
h 
4,7 
5,7 
4,2
8 
4,7 
3,7
1 
6,2 
6,2
8 
Shunday qilib tadqiqotda o‘rtachadan yuqori (internal) darajalarda И.Д, И.М, И.З 
shkalalari ustunlik qildi. Subyektiv darajasining o‘rtachadan past (eksternal) darajasida 
И.О, И.Н, И.С, И.П shkalalari joylashdi. Ma’lum shkalalar subyektiv nazoratning 
o‘rtachadan past darajada joylashgani normal holat hisoblanadi. 
Namunadagi o‘rtacha ballar subyektlarning qaysi foizi yuqori darajadagi 
internallikka ega ekanligini va qaysi biri past darajadagi internallikka egaligini hukm 
qilishimizga imkon bermaydi. Shu bilan birga, bu natijalar nazariy va amaliy 
ahamiyatga ega.
Bu natijalar asosida turli xil psixologik xususiyatlarga ega kichik guruhlar bilan 
ishlashda ularga nisbatan to‘g‘ri samarali metodlarni tanlashga imkon beradi.
Tadqiqot natijalarini batafsilroq tahlil qilish maqsadida respondentlarni yuqori, 
o‘rta va past darajadagi shkalalarga bo‘ldik. Tadqiqot natijalari 1- diagrammada 
ko‘rsatilgan. 

---