4-mavzu. Uzlukli va uzluksiz ishlab chiqarishning xususiyatlari va qo’llanilish sohalari. Reja

Axborotlarning xususiyatlari. 
Axborotdan hayot faoliyatida foydalana olish uchun, asosan, quyidagi uchta muhi
m xususiyatga ega bo'lish lozim: 
Axborot ma'lum darajada qimmatli bo'lishi kerak, aks holda undan foydalanish 
ehtiyoji tug'ilmaydi. Qimmatli axborot vaqt o'tishi bilano'z qimmatini yo'qotishi 

---

mumkin. Masalan, "30 sentabr kuni tantana o'tkaziladi" degan axborot 1 noyabrda 
o'z qimmatini yo'qotadi. 
Axborot toliqlik xususiyatiga ega bo'lishi lozim, ya'ni axborot o'rganilayotgan narsa 
yoki hodisani har taraflama to'liq ifodalashi lozim. Aks holda noto'g'ri tushunishga 
yoki xato qaror qabul qilishga olib keladi. Masalan, sinf rahbaringizning 
"Yakshanba kuni barchamiz teatrga boramiz, shuning uchun hamma teatr binosi 
oldida yig'ilsin" degan axboroti to'liq emas. Chunki, qaysi teatr, qaysi yakshanba, 
soat nechadaligi noma'lum. 
Axborot ishonchli bo'lishilozim. Aks holda undan foydalanish xato qaror qabul qil
ishga va noxush natijalarga olib keladi. Masalan, hazilkash sinfdoshingizning "mat
ematikadan bo'ladigan nazorat ishi qoldirildi" degan axborotiga asosan nazorat ishi
ga tayyorlanmaslik qanday natijaga olib kelishi mumkinligini tasavvur qilishingiz 
qiyin emas. 
Biror-bir axborotda shu xususiyatlardan birortasining yo'qligi undan foydalanib 
bo'lmasligiga 
olib 
keladi. Yana sharoitdan kelib chiqib axborot tushunarli, qisqa yoki batafsil ifoda eti
lishi zarurligini ta'kidlab o'tish joiz. 
Axborotni ishlatish maqsadidan kelib chiqib foydalilik yoki ortiqchalilik 
xususiyatlarini bilish zarur. Masalan, "2020-yilda daftarga tomoni 5 ta katakka teng 
bo'lgan kvadrat qizil rangda chizilgan. Uning yuzini hisoblang." Masalasi uchun 
kvadrat 
tomonini 
bilish 
yetarli, 
lekin 
"2020-yilda" va "qizil 
rangda" 
kabi qo'shimchalar berilishi ortiqcha axborotdir. "Tomoni 10 ga teng kvadratni 
perimetri 3 ga teng bo'lgan nechta to'g'ri to'rtburchak bilan to'ldirish mumkinligini 
toping" masalasiga qo'shimcha "tomonlari butun son bo'lgan" izohi berilishi 
masalaning yechilishini ham osonlashtiradi, ham aniqlashtiradi (ikkala holda ham 
masalaning 
yechimini 
toping!).