Ayrimlarning kambag„allashuvi hisobiga birovlarning boyishi natijasida mamlakat boshqaruvida oligarxiyaning roli ortib borgan. Katta
miqdordagi boyliklar va yer maydonlarini fir‟avnning xususiy mulki bo„lganligi, ushbu
davrni tavsiflovchi jihatlardan biri bo„lgan. Fir‟avnlarning shuhratparastligini
qondirish uchun katta miqdordagi kuch va vositalarni piramidalar qurishga jalb
qilinishi nafaqat davlatni zaiflashtirgan, balki bu xalqning boshiga og
„ir yuk bo„lib
tushgan va uni ommaviy ravishda kambag„allashuviga olib kelgan. Ushbu dalillar
davlat hokimiyatining korrupsiyalashganligidan dalolat bergan. Chunki, Buyuk Xitoy
devorini qurishdan farqli ravishda, Piramidalarni qurish davlatning hech bir
m
aqsadlarini ko„zlamagan, balki u fir‟avnlarni nafsoniyati va shuxratparstligini
qondirishga xizmat qilgan.
O„tgan davrdan yodgorlik bo„lib qolgan ko„plab yozma manbalardagi ma‟lumotlar,
qadimgi rivojlanish davridayoq korrupsiya mavjud bo„lganligidan dalolat beradi.
Qadimgi Vavilonning (er.av. XXIV asrlarda) arxivlaridan davlat boshqaruvida mavjud bo„lgan korrupsiyaga oid hujjat topilgan. Unda bayon etilishicha,
korrupsiyaga qarshi kurashgan birinchi hukmdorlardan biri hozirgi Iroq xududida
joylashgan Lagasha shahar-
davlatining shohi Urukagin bo„lgan. U amaldor va
sudyalarning
suiiste‟molchiliklarini,
shoh
saroyi
ayonlarining
ibodatxonalar
xizmatchilaridan noqonuniy mukofotlar undirishlarini yo„q qilish maqsadida ma‟muriy
islohotlar o„tkazgan.
Korrupsiyaga qarshi kurash bilan nafaqat Urukagin, balki, Vavilon shohi
Xammurapi (er. av. XXIII asr) ham shug„ullangan. Xammurapi kodeksida quyidagi
matnlar mavjud bo„lgan: Agarda sudya ishni sudda ko„rib qaror qabul qilgan va ish bo„yicha hujjat tayyorlab unga muhr bosgan holda, so„ngra o„z qarorini
