11-laboratoriya mashg‘uloti

13.1-rasm. Fotodiodning volt-amper xarakteristikalari (a) va energetik 
xarakteristikalari (b) oilasi. 

---

12 
Fotodiodlarning integral sezgirligi bir necha o‘ndan bir A/Vt larni tashkil 
etadi. Bu parametrning qiymati yorug‘lik nurining to‘lqin uzunligiga bog‘liq va turli 
yarim o‘tkazgichlar uchun to‘lqin uzunligining muayyan qiymatlarida eng katta 
qiymatga erishadi (13.2.a-rasm). 
Fotodiodlar katta tezkorlikka ega bo‘lgan fotoqabulqilgichlardan 
hisoblanadi. Ular bir necha yuz megagerslargacha chastotalarda ishlaydi. Fotodiodga 
qo‘yiladigan kuchlanishning qiymatlari 10-30 V oraliqda yotadi. Qorong‘ilik tokining 
qiymati germaniyli fotodiodlar uchun 10-20 mkA dan, kremniyli fotodiodlar uchun esa 
1-2 mkA dan oshmaydi. Ulardan yorug‘lik ta’sirida oqib o‘tadigan tokning qiymati bir 
necha yuz mikroamperlarni tashkil etadi. Keyingi paytlarda murakkab tarkibli yarim 
o‘tkazgichlardan infraqizil nurlanishiga sezgir bo‘lgan fotodiodlar ishlab chiqilgan. 
Ko‘pchilik fotodiodlar yassi qoplamli texnologiya bo‘yicha tayyorlanadi. 
13.2–rasm. Fotodiodning spektral (a) va chastotaviy (b) 
xarakteristikalari 
Fotodiodlar boshqa hil fotoqabulqilgichlarga o‘xshab, integral sezgirlik S
int
, 
monoxromatik sezgirlik S
λ
, chegaraviy chastota f
cheg
, qorong‘ilik toki I
q
, solishtirma 
bo‘sag‘a oqimi F
bo‘sag‘a
, payqash qobiliyati D kabi parametrlar bilan tavsiflanadi. 
Bundan tashqari odatiy ishchi kuchlanish U
ishchi
va teskari yo‘nalishda qo‘yiladigan 
kuchlanishning ruhsat etilgan qiymati U
max.ishchi
ham fotodiodning parametrlaridan 

---

13 
hisoblanadi. Fotodiodlarning bir necha turlari mavjud: p-n o‘tishli fotodiod, p-i-n 
tuzilishli fotodiod, geteroo‘tishli fotodiod (ya’ni turli hil yarim o‘tkazgichlar orasidagi 
p-n o‘tish asosidagi fotodiod), metall va yarim o‘tkazgich orasidagi kontaktdan 
foydalanishga asoslangan Shottki fotodiodi, ko‘chkili fotodiod shular jumlasidandir.