11-laboratoriya mashg‘uloti
-laboratoriya mashg‘uloti
Yüklə 1,31 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
13-laboratoriya mashg‘uloti. WDM – filtrlarda optik yo‘qotishlarni o‘lchash.
Ishdan maqsad: Fotoqabul qiluvchi qurilmaning asosiy xarakteristikalari volt- amper va spektral xarakteristikalarini tadqiq etish. 1. Nazariy qism Fotoqabulqilgich qabul qiluvchi optoelektron modulning asosiy va ajralmas qismi hisoblanadi, aynan shu element yordamida bu modul kirishidagi yorug‘lik signallari elektr signallariga aylantirib beriladi. Tolali optik aloqa tizimlarida qo‘llaniladigan fotoqabulqilgichlarga quyidagi talablar qo‘yiladi: − fotoqabulqilgichning fotosezgir yuzasi optik tolalarning ko‘ndalang kesim o‘lchamlariga yaqin o‘lchamlarga ega bo‘lishi kerak; − fotoqabulqilgich, yorug‘lik manbai va optik kabel bilan spektral jihatdan mos kelishi kerak. Buning uchun fotoqabulqilgich tayyorlanadigan yarim o‘tkazgich man etilgan energetik sohasining kengligi yorug‘lik manbai man etilgan energetik sohasining kengligidan kichik bo‘lishi va optik tolaning shaffoflik darchalaridan biriga mos kelishi kerak; − fotoqabulqilgich yetarli darajada katta fotosezgirlikka ega bo‘lishi kerak; − axborotni talab etilgan tezliklarda qabul qilishini ta’minlash uchun fotoqabulqilgich katta tezkorlikka (10 -9 10 -10 s) ega bo‘lishi kerak; − nurlanish quvvatining fotoqabulqilgichga kirishidagi yo‘qotishlarni imkon qadar kamaytirish uchun fotoqabulqilgich optik zichligi bo‘yicha optik tola bilan muvofiqlashgan bo‘lishi, boshqacha qilib aytganda, uning sindirish ko‘rsatkichi optik tolaning sindirish ko‘rsatkichiga yaqin bo‘lishi kerak; − haroratning o‘zgarishlari fotoqabulqilgichning ishiga imkon qadar kam ta’sir qilishi kerak. Hozirgi vaqtda tolali optik aloqa tizimlarida bu talablar majmuiga javob beradigan fotoqabulqilgichlar sifatida kremniy, germaniy va boshqa tor energetik sohali yarim o‘tkazgichlardan tayyorlangan fotodiod, p-i-n fotodiodi, ko‘chkili fotodiod va fototranzistorlardan foydalaniladi. Fotoqabulqilgichlar ularni yorug‘lik oqimining berilgan qiymatlarida elektr zanjiri elementi sifatida tavsiflovchi volt-amper xarakteristikasidan tashqari, kuchlanishning berilgan qiymatlarida ulardan oqib o‘tadigan tok kuchi va ularning sirtiga tushayotgan yorug‘lik oqimi orasidagi bog‘lanishni ifodalovchi energetik xarakteristika, fototok va yorug‘lik oqimi tarkibidagi fotonlar energiyasi yoki to‘lqin uzunligi orasidagi bog‘lanishni ifodalovchi spektral xarakteristika bilan tavsiflanadi. 3.1.a- rasmda fotodiodning yorug‘lik oqimining turli qiymatlariga mos kelgan volt – amper xarakteristikalari oilasi keltirilgan. Bu xarakteristikalarning ko‘rinishi bipolyar tranzistorning chiqish xarakteristikalari oilasini eslatadi. Yorug‘lik oqimi tushmagan (F=0) boshlang‘ich holda fotodioddan teskari yo‘nalishdagi odatiy to‘yinish toki oqib o‘tadi. Uni fotodiodning qorong‘ulik toki deb ataladi. Yorug‘lik oqimining ta’sirida dioddan oqib o‘tadigan tok ortadi va 11 xarakteristika yuqoriga – tokning katta qiymatlari tomon siljiydi. Yorug‘lik oqimi qanchalik katta bo‘lsa, fototok ham shunchalik katta bo‘ladi. Yorug‘lik oqimining turli qiymatlariga tegishli xarakteristikalar teskari yo‘nalishda qo‘yilgan kuchlanish qiymatlarining keng oralig‘ida deyarli o‘zgarmay qoladi. Faqat kuchlanishning bir muncha katta qiymatlaridagina fototokning biroz ortishi kuzatiladi. Kuchlanishning muayyan U tesk qiymatida esa, elektr teshilishi hodisasi sababli fototokning keskin ortishi yuz beradi (xarakteristikalarning uzlukli bo‘laklariga qarang). 3.1.b-rasmda fotodiodning teskari yo‘nalishda qo‘yilgan kuchlanishning berilgan qiymatlarida undan oqib o‘tuvchi tok kuchi va yorug‘lik oqimi orasidagi bog‘lanishni ifodalovchi energetik xarakteristikalari aks ettirilgan. Bu xarakteristikalar to‘g‘ri chiziqli ko‘rinishga ega va ularning holati kuchlanishning qiymatlariga deyarli bog‘liq emc. Yüklə 1,31 Mb. Dostları ilə paylaş:
|