Паша Ибиш оьлу Сяфяров

ə obsidian yataqları 
 
K
əlbəcər rayonu Perlit və Obsidian yataq və təzahürləri 
baxımından çox zəngindir. Rayon ərazisində yataq və təzahürlər 
müxt
əlif həcmdə paylanmışlar. Belə ki, bunlardan bəziləri daha 
böyük 
əraziləri əhatə edir. Bunlara Keçəldağ, Kiçik dəvə gözü, 
Böyük d
əvə gözü, Bazarçay yataqlarını misal göstərə bilərik. Bu 
yataqlar geniş əraziyə yayılmaqla yanaşı daha əlverişli şəraitdə 
yerl
əşirlər. Bu yataqların vulkan şüşələri özlərinin xarici 
görünüşləri, daxili quruluşları, həmçinin mineroloji xüsusiyyətləri 
etibarı ilə müxtəlifdirlər.
Perlit 
Yataqlarda aşkar edilən perlit əsasən boz, ağımtıl, qonuru və s. 
r
ənglərdə, habelə möhkəm, məsaməli və zolaqlı formalarda olub 
dig
ər şüşəvi süxurlardan kəskin fərqlənir. Obsidian isə qara, çox 
zaman tutqun-
boz, açıq-qonuru, tüstülü və s. rənglərdə olur. 
Ərazidə aşkar olunmuş şüşə parıltısına malik olan obsidian 
özün
əməxsus sınma xüsusiyyəti daşıyır.

---

Elnur 
İbiş oğlu Səfərov -Kiçik Qafqazın faydalı qazıntı yataqları 
32 
Perlit yataqlarından götürülmüş sınaqların spektral analizləri 
n
əticəsində məlum olmuşdur ki, perlit və obsidianda müəyyən 
edil
ən elementlər demək olar ki, liparit və traxioliparit 
süxurlarında da eyni dərəcədə yayılmışdır. Rayon daxilində aşkar 
edilmiş yataqlardakı perlit özünün effektli istilik qoruyucu 
xüsusiyy
əti ilə məhşurdur.
 
Obsidian irizasiya növü 
 
G
ədəbəy mis kolçedan yatağı 
 
Yataq G
ədəbəy rayonu ərazisində yerləşir. Yataq tektonik 
c
əhətdən şimal-qərb istiqamətdə uzanmış antiklinal qırışıqlıqda 
yerl
əşib. Yatağın formalaşmasında baş Gədəbəy dərinlik 
qırılmasının və müxtəlif istiqamətli çat tektonikasının böyük rolu 
olmuşdur. Yatağın daxilində 15-ə qədər iri filiz ştoku aşkar 
edilmişdir. Filizləşmələr 200 m. dərinliyə qədər izlənilir. Ştoklar 
əsasən mis kolçedan, kükürd kolçedan bəzən isə mis, sink 
filizl
ərindən təşkil olunmuşdur. Yataq daxilində dərinliyə doğru 
getdikc
ə kükürd kolçedanı filizlərinin miqdarı artır. Yataqda əsas 
filiz miner
alları pirit, xalkopirit və sfalerit hesab olunur. 
Filizl
əşmənin tərkibində ikinci dərəcəli minerallardan kvars və 

---