Yrd. Doç. Dr. İlyas Yolbaş
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD
KOMPLEMAN SİSTEMİ
Kompleman sistem, (Compleman system) veya
tamamlayıcı sistem, bir canlıdan patojenlerin
temizlenmesine yardım eden biyokimyasal bir
kaskad (yol) dır.
►
Kompleman bir ardısık çalısan enzimler sistemi’dir,
yani icinde birbiri ardına olusan ya da tetiklenen
enzimler vardır ve böylece bir çok reaksiyon olusur.
►
En az 19 ayrı proteinden olusan kompleman sistemi,
vücudun bağısıklık sisteminin önemli bir parçasını
olusturur, yabancı tanecikleri ya da mikroorganizmaları
zararsız hale getirir, ama aynı
zamanda inflamasyon olusmasına da yol açar.
►
Bu proteinler ana olarak karaciğer tarafından
sentezlenirler ve kan serumunun globulin yüzdesinde
%5'lik bir orana sahiplerdir.
►
Hastalıklar (örn. SLE) sırasında değisen bazı
kompleman düzeyleri (C3,C4) hastalık siddetini
değerlendirmede kullanılır.
►
Üç biyokimyasal yol kompleman sistemini etkinlestirir:
• klasik kompleman yolu
• alternatif kompleman yolu
• mannoz bağlayıcı lektin yolu
KEMOTAKSİS
KOMPLEMAN SİSTEMİ
Önemli Özellikleri
1-Proteoliz sonucu aktivasyon
2-Belirli noktalarda aktivasyon
Antijen-antikor kompleksi Klasik Yol
Mikrobial yüzeyler Alternatif Yol
3-Kompleman sisteminin regulasyonu
KLASİK YOL
C1, antijene bağlı antikorun Fc kısmına bağlanarak,
klasik yol tetiklenir.
IgM & IgG(G1,G2,G3)
Tek C1 aynı anda birden fazla Fc’ye bağlanmalıdır.
IgM>pentamerik
IgG>monomerik
Serbest değil, antijene bağlı antikorlar
KLASİK YOL
C1, C2 ve C4’ü aktifleştirir
C4, C4a ve C4b’ye bölünür
C4b, C2 ye bağlanır ve C4b2a oluşur
C4b2a(C3 konvertaz) C3’ü parçalar ve C3a & C3b oluşur
C3b, C4b2a ile birleşerek, C4b2a3b(C5 konvertaz) oluşur
C1
ALTERNATİF YOL
Antikor varlığı olmadan aktive olur ve C3 konvertaz
oluşur.
C3 konvertaz mikrobial yüzeylerde oluştuğundan,
alternatif yol self & nonself
ayrımı yapabilir.
ALTERNATİF YOL
C3, C3b’ye dönüşür ve Faktor D varlığında Faktor B ile
birleşerek C3bBb(C3 konvertaz) oluşur.Ardından C3a ve
C3b ortaya çıkar.POZİTİF FEEDBACK
C3b, C3bBb’ye bağlanarak C3bBb3b(C5 konvertaz) oluşur.
KOMPLEMAN SİSTEMİ
Membran Atak Kompleksi
C5 konvertaz C5’i, C5a
ve C5b’ye böler
C5b stabil değildir ve
C6’ya bağlanır
C5b6, diğer üyelere
bağlanarak C5b6789
(MAK) ortaya çıkar
Membran Atak Kompleksi
MAK etkisiyle
membranda oluşan
delikçikler aracılığı ile
su hücre içine girer ve
osmotik lizis görülür.
Hücre lizisi ----------------- C5b-C9
Opsonizasyon ------------ C3b
İnflamasyon
Vaskuler cevap ---------- C5a>C4a>C3a
Kemotaksis --------------- C5a
İmmun Kompleks KL ---- C3b
Kompleman 3 ( C3)
►
Kompleman sistemi proteinlerinin yaklasık % 70’ini olusturur ve
hem klasik hem de alternatif yolun aktivasyonu için gereklidir.
►
Karaciğer, makrofajlar, fibroblastlar, lenfoid hücreler ve deride
sentezlenir.
►
C3 seviyesi düsüklüğü süphesinde istenir.
►
C4 ve C1 esteraz inhibitörü ile beraber en sık istenen 3
kompleman testinden birisidir.
►
Birçok nefritte (böbrek inflamasyou) değeri düser, Sistemik Lupus
Eritematozus (SLE) ve
Nefritlerin siddeti hakkında bilgi veriri
Antikoagülansız tüpten (serumdan) çalısılır.
C3 dusukluğu-Baslıca: Đmmün kompleksli çoğu hastalığın aktif
formlarında azalır;
• C3 eksikliğine bağlı siddetli tekrarlayan bakteriyel enfeksiyonlarda
• C3b inaktivatör faktör eksikliğinde
• Akut Poststreptokokkal Glomerülonefrit’te
• Đmmün kompleks hastalığında
• Sistemik Lupus Eritematozus (SLE)’da
• Membranoproliferatif Glomerülonefrit’de
• Nefritlerde
• Son dönem karaciğer hastalıklarında
C3 yuksekliği: Birçok inflamatuvar hastalıklarda artar
, olay
düzelince geçer, bu nedenle yuksekliği pek tanıda kullanılmaz.
Anafilotoksinler (C3a,C4a,C5a)
mast hücresi & bazofil histamin
vaskuler permeabilite artışı
düz kas kontraksiyonu
Kompleman 4 ( C4)
Kemik ve akciğerden sentezlenir. Genellikle total kompleman ölçümü
düsük olduğunda izlem için kulanılan bir testtir.
C1 esteraz inhibitörünün düsük olduğu herediter anjiyoodem
(soluk borusunda ani tıkanma yapabilen tehlikeli bir hastalık)
tanısında konfirmasyon amacıyla da istenir.
Referans Değerler : 14-40 mg/dl (nefelometrik analiz için)
Antikoagülansız tüpten (serumdan) çalısılır.
C4 dusukluğu-Baslıca:
• Aktif Sistemik Lupus Eritematozus (SLE)’da
• Erken dönem Glomerülonefritler’de
• Đmmün kompleks hastalığında
• Kriyoglobulinemi’de *
• Doğustan C4 eksikliğinde
Kompleman 4 ( C4)
C4 yuksekliği-Baslıca: Birçok malignanside artar ama tanı değeri
yoktur.
* Kriyoglobulinemi Sogukta kanda presipite olan (çöken) ve ısıtma ile
yeniden eriyen immunglobulinlerin varlıgıdır. Lenfoproliferatif,
otoimmun ve enfeksiyon hastalıklarında kanda gösterilmistir.
C1 INH (C1 esteraz inhibitör)
C1 proteolitik aktivitesini inhibe etmektedir
Plazmada C1’in spontan aktivasyonunu
engellemektedir.
C1 INH plazma konsantrasyonu > C1
Eksikliğinde
Herediter Anjionörotik Ödem
Herediter Anjionörotik Ödem
* Herediter anjionörotik ödem
Görülme sıklığı 10.000 kiside 1 ile
50.000 kiside 1 arasında değisir.
Hastalık vücudun değisik yerlerinde
ortaya çıkan sisliklerle (ödem)
seyreder. Genellikle eller, ayaklar,
yüz bölgesi (dil, dudak, göz
kapakları, yanak) ve solunum
yollarında ödem olur. Ayrıca
barsaklarda sisme (ödem) nedeniyle
siddetli karın ağrısı, bulantı ve
kusma sikayetlerine de sıklıkla
rastlanır. Solunum yolunda olursa
acil tedavi gerektirir. Nedeni C1
inhibitör proteininin az
yapılmasıdır.
Faktor H
Alternatif yolda C3b and C3 konvertaz’a bağlanır
Klasik yol C5 konvertazı parçalar
Faktor I için kofaktör
Eksikliğinde Hemolitik Üremik Sendrom
Decay-accelerating factor (DAF)
Klasik yol C3 konvertaz oluşumunu inhibe eder
Bb’yi C3b’den ayırarak alternatif yol C3 konvertazı da
inhibe eder
DAF kan hücrelerinin çoğunun yüzeyinde bulunur.
C1q,C1r,C1s,C3,C4 eksikliğinde:
immun kompleks hst./piyojenik enf.
Faktör D eksikliğinde:
piyojenik enfeksiyonlar
C5,6,7,8,9 eksikliğinde:
rekürren Neisseria enfeksiyonları
Kaynaklar
Dr. Deniz Tuna Edizer
Milli pediatri kitabı
Document Outline - Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
Dostları ilə paylaş: |