Paxta tolasi nuqson va iflos aralashmalar miqdoriga qarab keltirilgan me’yorlarga va belgilangan tartibda tasdiqlangan tashqi ko‘rinish namunalariga muvofiq ravishda Oliy, Yaxshi, O‘rta, Oddiy va Iflos sinflarga bo‘linadi. Paxta tolasida butun chigitlar, yog‘ dog‘lari, begona jismlar va chirigan hid bo‘lishiga yo‘l qo‘yilmaydi.
Uzun va o‘rta tolali paxta tolalarining aralashib ketishiga yo‘l qo‘yilmaydi.
Paxta tolasidagi mavjud yopishqoqlik belgilangan tartibda tasdiqlangan tajriba usullarida ko‘rsatilgan me’yorlardan oshmasligi kerak.
Paxta tolasini o‘rash va unga belgi qo‘yish - O‘z DSt 841 bo‘yicha.
Qabul qilish sharti
Paxta tolasi to‘dalar bo‘yicha yetkazib berilishi va qabul qilib olinishi kerak.
Sifat ko‘rsatkichlari yagona hujjat bilan rasmiylashtirilgan bir xil tipdagi seleksiya va sanoat navli sifatga oid birga qo‘shib yuboriladigan bitta hujjat bilan rasmiylashtirilgan toylar soni to‘da deb hisoblanadi.
To‘daning eng ko‘p miqdori bir temir yo‘l vagonidan oshmasligi kerak.
Konditsion massasini hisoblash uchun namlikning me’yorlangan massaviy nisbati - 8,5 %. Namlikning eng kichik massaviy nisbati 5,0
%.
Hisoblash o‘nlik belgisigacha aniqlikda amalga oshiriladi va butun songacha yaxlitlantiriladi.
Birga qo‘shib yuborilgan hujjatda quyidagilar ko‘rsatiladi:
—paxta tozalash korxonasining nomi va manzili;
—to‘da nomeri;
—to‘dadagi toylar soni;
—toylarning raqamlari;
—har bir toyning brutto vazni;
—to‘daning konditsion massasi;
—paxta tolasining seleksiya va sanoat navlari, tipi va sinfi;
—tola ishlab chiqarilgan kun (sana).
O‘zbekiston Respublikasi hududida paxta tolasi albatta sertifikatlashtirilishi shart bo‘lib, har bir to‘daning 100 % toylari 10-jadvaldagi nomenklatura bo‘yicha HVI tizimida sinaladi.
Paxta tolasining belgi qo‘yish va o‘rash talablariga muvofiq kelishi toylarning 100 % da tekshirib ko‘riladi.
Ta’minlovchi bilan iste’molchi o‘rtasida paxta tolasining miqdorini aniqlash xususida kelishmovchiliklar kelib chiqqan hollarda, tola miqdorining toyma-toy nazorati amalga oshiriladi.
jadval
Sanoat navi
Paxta tolasining sinflari bo‘yicha nuqsonlar va iflos aralashmalarning massaviy ulushi me’yorlari, % da ko‘pi bilan