Paxta xom ashyosini tayyorlash, saqlash va dastlabki ishlash texnologiyasi

 

Eslatma:  Paxtaning  iflosligi  LKM,  LKM-12,  2L-12,  1L-12M  apparatlarida 

aniqlanadi. 

 

Paxta  namligi  VTS,  USX-1,  UZ-7M  termonamo’lchagich  va  quritish 

shkaflarida aniqlanadi. 

 

O`zlashtirish uchun savollar. 

1. Chigitli paxtaning kondision massasi qaysi ko`rsatkich asosida topiladi? 

2. Kondision massa tushinchasini izohlang? 

3. Chigitli paxtaning hisoblanadigan massasi nima? 

---

22 

 

4. Chigitli paxtaga haq to`lanadigan og`rlikni izohlang? 

7-Mavzu: Chigitning qoldiq tolaligini aniqlash (2-soat) 

 

 

 

Darsning  maqsadi: o'rta va ingichka tolali chigitli paxtaning qoldiq tolaligini 

aniqlash, ozod-birikmagan tolalar to’dasi va 6 mm dan uzun bo’lgan birikkan tolalar 

to’dasini aniqlashni o'rganish. 

 

Ikkita namuna bo’yicha 200 dona chigitdan ajratib olingan, uzunligi 6 mm dan 

yuqori bo’lgan tolalarning gramm hisobidagi og’irligi  chigitning qoldiq tolaligi deb 

aytiladi. 

 

Bundan  tashqari  chigit  tarkibidagi  ozod-birikmagan  tolalar  bo’lib,  tahlil 

vaqtida  ular  alohida  ajratiladi.  Tahlil  uchun  faqat  butun  chigitlar  olinadi.  Tahlilga 

olingan namunachalar 0,001 gr aniqlikda analitik tarozida tortiladi. Chigitning qoldiq 

tolaligini  aniqlash  uchun  500  gr  og’irlikdagi  chigitning  o’rtacha  namunasini  yupqa 

qilib  yoyib,  uning  20  joyidan  20-25  donadan  chigit  olinadi.  Shundan  keyin  ularni 

yaxshilab  aralashtirib  200  donadan  qilib  ikkita  namunacha  tanlab  ajratilib  tortiladi. 

Olingan  chigitlarning  har  birini  alohida  ko’rib  chiqilib,  avvalo  birikmagan  tolalari, 

so’ngra birikkan tolalari qo’l bilan ajratiladi. 

 

Tahlil tugagandan keyin ikki xil qiymat: a) ozod-birikmagan tolalar to’dasi va 

b) 6 mm dan uzun bo’lgan birikkan tolalar to’dasi qiymati topiladi. 

 

Chigitning  qoldiq  tolaligini  topishda  ikki  namunadagi  birikkan  tolalar 

qiymatining o’rtachasi olinadi.