Paxtaobod pedagogika kolleji

2

3-ilova
Mavzuni Insert jadvali bo’yicha mustaxkamlash va 10 ta tushunchani yozish
ma’lumot.
? – meni o`ylantirmoqda.

t/r	Yangi tushunchalar	+	?	!
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

! - tushuna olmadi
4ilova
O’QUV MATERIALINI SLAYDLI TAQDIMOTI

Nashriyot axborot, adabiyot, musiqa, dasturiy ta'minot va boshqa tarkibni sotish uchun yoki bepul ommaga taqdim etish faoliyatidir.^[1] An'anaga ko'ra, bu atama bosma asarlarning tarqatilishini anglatadi, masalan kitoblar, gazetalar va jurnallar. Raqamli axborot tizimlari paydo bo'lishi bilan qamrov doirasi kengaytirildi elektron nashr kabi elektron kitoblar, akademik jurnallar, mikropublishing, veb-saytlar, bloglar, video o'yinlarni nashr etish va shunga o'xshash narsalar.





Nashriyot xususiy, klub, umumiy foydalanish yoki jamoat mollarini ishlab chiqarishi mumkin va tijorat, jamoat, ijtimoiy yoki jamoat faoliyati sifatida olib borilishi mumkin. Tijorat nashriyot sanoati kabi yirik transmilliy konglomeratlardan iborat RELX, Pearson va Tomson Reutersbminglab kichik mustaqillarga. Uning turli bo'limlari mavjud: badiiy va badiiy adabiyotlarning savdo / chakana nashriyoti, o'quv nashrlari (k-12) va akademik va ilmiy nashr.



Nashriyot ma'muriy yoki muvofiqlik talablari, biznes, tadqiqot, targ'ibot yoki jamoat manfaatlari uchun hukumatlar, fuqarolik jamiyati va xususiy kompaniyalar tomonidan amalga oshiriladi. Bunga o'z ichiga olishi mumkin yillik hisobotlar, tadqiqot hisobotlari, bozorni o'rganish, siyosat brifinglari va texnik hisobotlar. O'z-o'zini nashr qilish juda keng tarqalgan bo'lib qoldi.
"Nashriyotchi"nashriyot kompaniyasi yoki tashkilotiga, nashriyot kompaniyasini boshqaradigan shaxsga murojaat qilishi mumkin yoki iz, yoki davriy nashrga rahbarlik qiladigan shaxsga.

• 
  

Nashriyot faoliyati markazida muharrirlik turadi. Muharrir nashriyot chiqarmoqchi boʻlgan kitob qoʻlyozmasini dastlab oʻqib chiqib, oʻz xulosasini beradi: tahrir uchun qabul qiladi; kamchiliklarini koʻrsatib qoʻlyozmani qayta ishlashga muallifga qaytaradi yoki umuman tahrirga noloyiq topadi. Muharrir koʻlyozmani tahrir qilishda ijtimoiysiyosiy, ilmiy va adabiy nuqtai nazardan yondashadi.



Bunday yondashuv undan muallifning individual uslubini sakdagan holda kitobning mazmuni va shak-lini takomillashtirishga qaratilgan muayyan bilim va ijodiy jarayonni talab qiladi. Nashriyot musahhihi imlo va b. grammatik xatolarni tuzatadi. Muharrir tahrir qilingan qoʻlyozmani matbaaga topshirishdan oldin nashriyot rassomi (badiiy muharrir) bilan kitobning badiiy bezagi ustida ish olib boradi. Ayni vaqtda texnik muharrir bilan birgalikda tegishli shriftlar belgilanadi, bezaklar joylashtiriladi, qoʻlyozma yoki terilgan matn sahifalanadi va h.k. Nashriyotda tayyorlangan qoʻlyozma nashriyot (buyurtmachi) va bosmaxona (buyurtmani bajaruvchi) oʻrtasida tuzilgan shartnoma asosida chop etish uchun mat-baaga topshiriladi. Oʻzbekiston noshirlik ishiga rahbarlik qilib kelgan Oʻzbekiston Respublikasi Davlat matbuot qoʻmitasi Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining "Matbuot va axborot sohasida boshqaruvni takomillashtirish toʻgʻrisida"gi farmoni (2002-yil 3-iyul)ga binoan, Oʻzbekiston matbuot va axborot agentligi etib qayta tash-kil etildi.



Agentlik zimmasiga, bosh-qa vazifalar qatori, noshirlik ishlari va matbaachilikni keng miqyosda rivojlantirishga koʻmaklashish, amaldagi qonunchilikka rioya etilishi ustidan monitoringni amalga oshirish, noshirlik-matbaachilik faoliyatining ishlab chiqarish-texnika bazasini rivojlantirish va yangilash, standartlashtirish hamda sertifikatsiyalash sohasidagi chora-tadbirlarni ishlab chiqish va amalga oshirish topshirildi.



Nashriyotchilar va matbaachilar oʻz soxalariga zamonaviy noshirchilik, bosma usullar, yangi texnika joriy qilib bormoqdalar. Bosmaxonalar keyingi davrda texnologik jihatdan qayta qurildi. Korxonalar va tashkilotlar Germaniya, AQSH, Shvetsiya, Shveysariya, Buyuk Britaniya kabi matbaa sanoati ta-raqqiy etgan mamlakatlar bilan amaliy aloqalar oʻrnatishgan. Oʻzbekistonda 2002-yil jami 969 nomda 16,5 mln. nusxa kitob chiqarildi. 2002—2003 oʻquv yilida jami 519 nomda 31,0 mln. nusxada maktab darsliklari chop etildi.




Oʻzbekiston matbuot va axborot agentligi boshqaruvining tashkiliy tuzilmasida quyidagi nashriyotlar kirgan: "Oʻzbekiston", "Oʻqituvchi", "Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi" Davlat ilmiy nashriyoti, "Choʻlpon", "Mehnat", Gʻafur Gʻulom nomidagi nashriyot-matbaa ijodiy uyi, "Ijod dunyosi" nashriyot uyi, Abdulla Qodiriy nomidagi xalq merosi nashriyoti, Ibn Sino nomidagi nashriyot, "Oʻzblanknashr". Bulardan tashqari, "Shark" nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi Bosh tahririyati, "Kamolot" yoshlar ijtimoiy harakatining "Yangi asr avlodi" nashriyot-matbaa markazi, Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi ning "Fan" nashriyoti, Oʻzbekiston Respublikasi Adliya vazirligining "Adolat" nashriyoti, Oʻzbekiston Respublikasi "Maʼnaviyat va maʼrifat" kengashining "Maʼnaviyat" nashriyoti, Oʻzbekiston musulmonlari idorasining "Movarounnahr" nashriyoti, Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Davlat va jamiyat qurilishi akademiyasining "Akademiya" nashriyoti, Oʻzbekiston milliy universiteti, Toshkent Islom universiteti va b. yirik oliy oʻquv yurtlarining nashriyotlari faoliyat koʻrsatadi, shuningdek, xususiy, viloyat^ nashriyotlari ham noshirlik ishi bilan shugʻullanadi. Oʻzbekiston matbuot va axborot agentligida jami 58 nashriyot, 800 dan ziyod yirik va kichik bosmaxona roʻyxatdan oʻtgan (2003). Nashriyotlar kitoblari, asosan, Toshkent matbaa kombinati, Rangli bosma fabrikasi, 1-Toshkent bosmaxonasi, Toshkent kitob-jurnal fabrikasi, "Tezkor" bosmaxonasi, Yangiyoʻl kitob fabrikasi, "Rastr" qoʻshma korxonasida, "Sharq nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi bosmaxonasida bosiladi.




G‘afur G‘ulom nomidagi nashriyot-matbaa ijodiy uyi O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi tizimidagi davlat korxonasi bo‘lib, “O‘zdavnashr”ning adabiy-badiiy bo‘limi negizida 1957 yilda Adabiyot va san’at nashriyoti, 1964 – 1966 yillarda “Toshkent” badiiy adabiyot nashriyoti, 1966 yilda G‘afur G‘ulom nomidagi Adabiyot va san’at nashriyoti nomlari bilan faoliyat ko‘rsatgan bo‘lsa, O‘zbekiston Davlat matbuot qo‘mitasining 2002 yil 10 apreldagi 30-sonli buyrug‘iga binoan G‘afur G‘ulom nomidagi Adabiyot va san’at nashriyoti, “Yozuvchi” hamda Rangli bosma fabrikasi negizida G‘afur G‘ulom nomidagi nashriyot-matbaa ijodiy uyi deb nomlandi va O‘zbekiston Respublikasi Konstitusiyasi, O‘zbekiston Respublikasining qonunchilik hujjatlari, O‘zbekiston matbuot va axborot agentligining buyruq hamda farmoyishlari, shuningdek, o‘z Nizomi asosida faoliyat yuritib kelmoqda