Pedagogik tadqiqotlarning dolzarbligini

Pedagogika bo‘yicha dissertatsiyalar tahlili 
tadqiqot mavzusi va muammosi dolzarbligida 
bir qator yaqqol kamchiliklarni yuzaga 
chiqarishga imkonyat beradi:
•
faqat yo‘nalishning dolzarbligi asoslanadi, lekin tadqiqot 
mavzusi dolzarbligi asoslanmagan;
•
yo‘nalish dolzarbligi va tadqiqot mavzusi ham rasmiy 
bayon qilinadi, shuning bilan birga yana bir holat borki, 
unda yo‘nalish dolzarbligi bahs-munozarali, lekin tadqiqot 
mavzusi fanda allaqachon ishlab chiqilgan;

---

Pedagogika bo‘yicha dissertatsiyalar tahlili 
tadqiqot mavzusi va muammosi dolzarbligida 
bir qator yaqqol kamchiliklarni yuzaga 
chiqarishga imkonyat beradi:
•
tadqiqot mavzusining faqat ilmiy dolzarbligi asoslanadi: dalil-isbotlar 
fanda ularning yetarli darajada ishlab chiqilmaganligiga borib taqaladi
(«aniqlanmagan,», «yuzaga chiqmagan,», «ochilmagan...»), amaliy 
dolzarblik esa ochilmay qolyapti («Qay tarzda tadqiqot natijalari ta’lim 
amaliyotidagi kamchiliklarni bartaraf uchun yordam beradi?»);
•
misollar-tasvirlar asosida faqat tadqiqot mavzusi dolzarbligi asoslanadi
(masalan, pedagogik jarayon natijadorligi to‘g‘risidagi statistik 
ma’lumotlar).

---

Mavzuni aniqlash uchun ilmiy 
muammoni yuzaga chiqarish 
va shakllantirish kerak, uning 
dolzarbligini isbotlash lozim. 
Tadqiqot mavzusi – bu qisqa 
ifodalangan muammodir.
Mantiqiy-metodologik aspektda 
“mavzu” (“sarlavha”) ilmiy
ishning asosiy savolidir
(Yu.A.Petrov).

---

Pedagogik tadqiqotning mavzusini aniqlash met
odologik me’yorlari (metodologik kamchiliklar):
Amorflik, «protsessuallik», «butun olamga xos» tadqiqot mavzusi 
masshtabi». Ba’zida mavzular “protsessuallik” tarzida shakllanadi»: 
«jarayonni o‘rganish», «takomillashishtirish», «tadqiqot», «tayyorlash», 
«muammolari» , «butun olamga xos» tadqiqot mavzusi masshtabi: 
mavzuning tadqiqot obyekt maydoni (obyekt bilan emas!) bilan 
o‘xshashligi: «O‘quvchilarni chet tiliga o‘rgatishning samarali 
metodlari»); tadqiqot mavzusini to‘g‘ri ifodalash.
Tadqiqot usullarining tadqiqot mavzulari bilan o‘xshashligi: «tahlil», 
«jarayonni modelashtirish».

---