Pedagogika bo‘yicha dissertatsiyalar tahlili
tadqiqot mavzusi va muammosi dolzarbligida
bir qator yaqqol kamchiliklarni yuzaga
chiqarishga imkonyat beradi:
•
faqat yo‘nalishning dolzarbligi asoslanadi, lekin tadqiqot
mavzusi dolzarbligi asoslanmagan;
•
yo‘nalish dolzarbligi va tadqiqot mavzusi ham rasmiy
bayon qilinadi, shuning bilan birga yana bir holat borki,
unda yo‘nalish dolzarbligi bahs-munozarali, lekin tadqiqot
mavzusi fanda allaqachon ishlab chiqilgan;
Pedagogika bo‘yicha dissertatsiyalar tahlili
tadqiqot mavzusi va muammosi dolzarbligida
bir qator yaqqol kamchiliklarni yuzaga
chiqarishga imkonyat beradi:
•
tadqiqot mavzusining faqat ilmiy dolzarbligi asoslanadi: dalil-isbotlar
fanda ularning yetarli darajada ishlab chiqilmaganligiga borib taqaladi
(«aniqlanmagan,», «yuzaga chiqmagan,», «ochilmagan...»), amaliy
dolzarblik esa ochilmay qolyapti («Qay tarzda tadqiqot natijalari ta’lim
amaliyotidagi kamchiliklarni bartaraf uchun yordam beradi?»);
•
misollar-tasvirlar asosida faqat tadqiqot mavzusi dolzarbligi asoslanadi
(masalan, pedagogik jarayon natijadorligi to‘g‘risidagi statistik
ma’lumotlar).
Mavzuni aniqlash uchun ilmiy
muammoni yuzaga chiqarish
va shakllantirish kerak, uning
dolzarbligini isbotlash lozim.
Tadqiqot mavzusi – bu qisqa
ifodalangan muammodir.
Mantiqiy-metodologik aspektda
“mavzu” (“sarlavha”) ilmiy
ishning asosiy savolidir
(Yu.A.Petrov).
Pedagogik tadqiqotning mavzusini aniqlash met
odologik me’yorlari (metodologik kamchiliklar):
Amorflik, «protsessuallik», «butun olamga xos» tadqiqot mavzusi
masshtabi». Ba’zida mavzular “protsessuallik” tarzida shakllanadi»:
«jarayonni o‘rganish», «takomillashishtirish», «tadqiqot», «tayyorlash»,
«muammolari» , «butun olamga xos» tadqiqot mavzusi masshtabi:
mavzuning tadqiqot obyekt maydoni (obyekt bilan emas!) bilan
o‘xshashligi: «O‘quvchilarni chet tiliga o‘rgatishning samarali
metodlari»); tadqiqot mavzusini to‘g‘ri ifodalash.
Tadqiqot usullarining tadqiqot mavzulari bilan o‘xshashligi: «tahlil»,
«jarayonni modelashtirish».
|
