Pedagogika fan o’qitish metodikasi. Xudaybergenova N



Yüklə 217,33 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə20/20
tarix23.01.2022
ölçüsü217,33 Kb.
#51497
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   20
pedagogika fanlarini oqitish metodikasini oqitishning shakl va metodlari

Дидактика

 

объект 


Таълим фаолият 

тури сифатида 

ишлаб чиқиш 

таҳлил этиш 

вазифа

лари 


баён этиш 

меъёрий-


амалий 

конструктивно-

технологическая 

ху

су



си

й 

м



ет

од

ик



а 

ф

ал



са

ф

а 



Бошқа фанлар 

билан 


алоқадорлиги 

социология 

педагогик 

психология

 

политология 



тиббиёт 

этнология 

парадигмалар 

эзотерик 

технократик 

рационалистическая 

гуманистик 

анъанавий

 

предмет 


Ў

қи



иш

 в

а 



ўр

га

-



ни

ш

ни



нг

 а

ло



қа

си

  



тамойиллар 

фаоллик 


мустаҳкамлик 

ти

зи



м

ли

ли



к 

назариянинг 

амалиёт билан

 

уйғунлиги



 

онглилик 

илмийлик 

кўргазмалилик

 

ке

тм



а-

ке

тл



ик

 

ўрганиш 



ўргатиш 

таълим 


мазмун 

шакл 


метод 

ўқитиш 


категориялар

и 



KONTsEPTUAL JADVAL 

 

Kontseptual  jadval  o’rganilayotgan  hodisa,  tushuncha,  fikrlarni  ikki  va 

undan  ortiq  jihatlari  bo’yicha  taqqoslashni  ta’minlaydi.  Tizimli  fikrlash, 

ma’lumotlarni tuzilmaga keltirish, tizimlashtirish ko’nikmalarini rivojlantiradi. 

O’quvchilar: 

1. Kontseptual jadvalni tuzish qoidasi bilan tanishadilar. Taqqoslanadiganlarni 

aniqlaydilar, olib boriladigan taqqoslanishlar bo’yicha  xususiyatlarni ajratadilar 

2. Alohida yoki kichik guruhlarda kontseptual jadvalni to’ldiradilar: 

uzunlik bo’yicha taqqoslanadigan (fikr, nazariyalar) joylashtiriladi; 

yotig’i bo’yicha taqqoslanish bo’yicha olib boriladigan turli tavsiflar yoziladi. 

3. Ish  natijalarining taqdimoti. 

 

 

VENN DIAGRAMMASI 



 

VENN DIAGRAMMASI - 2 va 3 jihatlarni hamda umumiy tomonlarini 

solishtirish yoki taqqoslash yoki qarama-qarshi qo’yish uchun qo’llaniladi. 

Tizimli fikrlash, solishtirish, taqqoslash, tahlil qilish ko’nikmalarini rivoj-

lantiradi. 



 O’quvchilar: 

1) kichik gurhlarda Venn diagrammasini tuzadilar va kesishmaydigan 

joylarida Bobur, Navoiy, Jomiy va Davoniyning axloqiy tarbiyaga oid fikrlarini 

oydinlashti-rib olib, to’ldiradilar.  

2) juftliklarga birlashadilar, o’zlarining diagrammalarini taqqoslaydilar va 

to’ldiradilar.  

3) doiralarning kesishuvchi joyida ikki doira uchun umumiy bo’lgan fikrlar 

ro’y-xatini tuzadi. 

4) ish  natijalarining taqdimoti. 

 

 




 

 

 

 



 

 

Ikki qismli kundaliklar 

Ikki  qismli  kundaliklar  (Bertalf,  1981)  o’quvchilarga  matn  mazmunini  o’z 

shaxsiy  tajribasi  bilan  chambarchas  bog’lash,  o’zining  tabiiy  qiziquvchanligini 

qondirish  imkonini  beradi.  Ayniqsa,  o’quvchilar  qandaydir  adabiyotlarni  o’quv 

auditoriyasidan  tashqari  o’qib  chiqish  topshirig’ini  olishganida  ikki  qismli 

kundaliklar foydalidir. 

Ikki qismli kundalik uchun o’quvchilar yozilmagan qog’ozning o’rtasidan tik 

chiziq o’tkazib, uni ikkiga ajratishlari kerak. Kog’ozning chap tomoniga matnning 

qaysi  qismi  ularga  eng  ko’p  taassurot  qoldirganini  qayd  etishadi.  Ehtimol,  u 

qandaydir  xotirani  uyg’otar  yoki  hayotlarida  yuz  bergan  voqealarni  esga  tushirar, 

yoki  shunchaki  taajjubga  solar.  Yoxud  ularning  qalbida  keskin  norozilik  hissini 

uyg’otar.  O’ng  tomonida  ular    sharh  berishlari  kerak:  ayni  shu  tsitatani  yozishga 

ularni  nima  majbur  etdi?  Ularga  qanday  fikrlar  uyg’otdi?  SHu    munosabat  bilan 

ularda  qanday  savol  tug’ildi?  Qisqasi,  matnni  o’qirkan,  o’quvchilar  vaqti-vaqti 

bilan  to’xtashlari  va  o’zlarining  qo’shaloq  kundaliklarida  shunday  belgilar  qo’yib 

borishlari kerak. 

Бобурнинг

 ахлоқий тарбияга 

оид

 фикрлари 

 

Навоийнинг

 ахлоқий 

тарбияга

 оид фикрлари

 

 

 



Quyida ana shunday ikki qismli kundalikka misol keltiramiz: 

 

SHaxs 



 

Davlat va jamiyat 

 

Uzluksiz ta’lim 



 

Fan 


 

Ishlab chiqarish 

 

 

 



 

 

 



 

Bayonot  

Maqsadi: 

-  instsenirovka  taklif  etilgan  mavzu  yoki  qandaydir  qo’yilgan  vaziyatga 

o’zining  munosabatini  konspektiv  tarzda  bayon  etish,  nutq  ayta  olish,  tezkor 

fikrlay olishni rivojlantirish maqsadida o’tkaziladi; 

-  chiqishlarni  tahlil  qilish  va  baholash,  ma’ruza  qiluvchilarni  baholash 

mezonlarini ishlab chiqish ko’nikmasini shakllantiradi. 

 

1.

 

Pedagog yoki boshqa boshlovchi mavzuni, maqsadni e’lon qiladi va unga 

qiziqishni rivojlantiradi. 

2.

 

Ekspertlar va sekretar belgilanadi. 



3.

 

Qaysi mavzu bo’yicha, ma’ruzachilar o’zlarini qanday vaziyatda tasavvur 

qilishlari va qanday ko’rsatkichlar bo’yicha baholanishlari aytib o’tiladi. 

4.

 

Tayyorlanish  uchun  vaqt  beriladi.  Har  bir  ishtirokchi  indiviudal  tarzda 

o’zining ma’ruzasini tayyorlaydi.  

5.

 

Keyin  ishtirokchilarga  navbati  bilan  so’z  beriladi.  Ma’ruzalar  besh 

minutdan oshmasligi kerak. Qolgan tinglovchilar ma’ruzachilarni tinglashadi.  

6.

 

Ma’ruzalar  tugaganidan  so’ng,  ekspertlar  chiqishlarni  aytib  o’tilgan 

mezonlar  bo’yicha  baholashadi.  CHiqishlarni  tahlil  etish  uch  bosqichda  amalga 

oshiriladi. Har bir ekspert chiqishga mos bahoni qo’yadi va ma’ruzachining o’rnini 

belgilaydi.  Keyin  o’zining  tashabbusi  bilan  yonidagi  sherigi  bilan  baholash 

bo’yicha  aloqaga  kirishadi.  Zaruriyat  tug’ilganda,  o’zining  bahosiga  o’zgartirish 

kiritadi.  SHundan  so’ng,  umumguruhiy  munozara  o’tkaziladi.  CHiqishlarning 

mazmuni  tahlil  qilinadi,  ma’ruzachilarning  xatti-harakatlaridagi  ijobiy  va  salbiy 

jihatlar aniqlashtiriladi. 

7.

 

Texnik ekspert ma’ruzachilar egallagan o’rinlarni e’lon qiladi.  

 

Boshlovchi chiqishlar bo’yicha yakuniy xulosani aytadi va umumlashtiradi. 



 

 



XULOSA 

Xulosa  qilib  shuni  aytish  lozimki,  pedagogika  fanlarini  o`qitishda  yangi 

pedagogik  texnologiyalardan  foydalanishni  qo`llash  har  bir  pedagogning  oldiga 

maqsad qilib qo`yilishi shart.  

Har  bir  pedagog  bo`lajak  o`qituvchi  innovatsion  faoliyatga  tayyorgarlikni 

tashxis  qilishda  asosan  metodlardan  foydalaniladi,  o`qituvchi  bu  faoliyatni 

amaliyotga  oshirishga  mutaxassis  sifatida  tayyorgarligini  ko`rsatuvchi  belgilarni 

o`rganish  va  baholash  usullarning  to`plamini  tushuntirish  lozim.  Bu  faoliyat 

muvofaqiyatliligini tashhis qilish butunlay mustaqil tadbir bo`lmay balki u yanada 

kengroq tashhis jarayonlar tarkibiga kiradi.  

Talim  muassasalarida  pedagogika  fanlarning  hususiyatlarini  tahlil  qilishda 

ko`pchilik  o`qituvchilar  faoliyati  ijodiy  uslubiga  mo`ljallangan  o`z  ustilarida  ish 

olib  borishlarini  ko`rsatishi  lozim.  O`qituvchlarning  45%  yangi  didaktik  va 

tarbiyaviy  kontseptsiyalar,  ularning  farqi  avzalliklarini  bilmas  ekanlar.  Pedagogik 

mahorat  va  ko`nikmalarga  va  o`ziga-o`zi  baho  berishda  asosan  oddiy 

ko`rsatgichlar  qo`llaniladi;  O`z  fanini  va  dars  berishni  asosan  odatiy  bilimi 

munosabat  madaniyati,  tashkilotchilik  mahorati,  o`qituvchi  mutaxassislik 

mahoratini  belgilaydigan  asosiy  ko`rsatgichlar  bo`lib  qolaveradi.  Garchi  har  bir 

o`qituvchining  ishida  aniqlashgina  usul  va  metodlar  mavjud  bo`lmasada  ularni 

qo`llashdan 

ko`zlanadigan 

maqsad 


tarbiyalanuvchining 

talimiy 


ishlarini 

faollashtiradi.  Bu  tadbir  juda  muhim  bo`lib  o`quvchilarni  ularning  etiqodga, 

etiqodini esa amaliy faoliyatga, hatti-harakatga aylantiradi. Zotan o`qish o`rganish 

diqqat etiborni talab qiladigan murakkab faoliyatdir. O`quvchilarni mustaqil erkin 

ijodkorlik  bilan  fikrlashga  jadallikka,  bilimga  yangilik  va  murakkablikka  o`rgatib 

borish  kuchlari  bilan  bilim  malakalarini  rivojlantirish  kabi  bir  qancha  zaruriy 

metodlardan  foydalana  bilish  bu  pedagog-o`qituvchlarning  alohida  turgan  eng 

ulug`, buyuk kuchdir. 




FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR: 

1. «Yuksak ma`naviyat engilmas kuch». I.Karimov. Toshkent. 2008 yil  

2. «O`zbekiston buyuk kelajak sari». I.Karimov. Toshkent. 2009 

3. «Pedagogika tarixi». A.Zunnunova, B.To`xliev, X.Ma`sudov. Toshkent. 

2002 yil  

4.  «Pedagogika».  R.Mavlonova,  O.To`raeva,  K.Xolikberdiev.  Toshkent. 

«O`qituvchi». 2002 

5. «Pedagogika». Q.Qosnazarov, A.Pazılov, A.Tilegenov. Nukus. 2010  

6. 

«Pedagogika». 



N.G`aybullaev, 

R.Yodgorov, 

R.Mamatqulova, 

Q.Toshmuratova. Toshkent. 2000 yil  

7. 

«Pedagogik 



psixologiya». 

X.Ibragimova, 

A.A.Yuldasheva, 

X.Bobomirzaev. Toshkent. 2009 

8. 

«Maxsus 


fanlarni 

o`qitish 

metodikasi». 

D.Tajiboeva, 

A.Yo`ldosheva.Toshkent. 2009. 

9. Ochilov M. Muallim qalb me`mori. – T.: O`qituvchi, 2001. 

10. Hasanboeva O., Djamilova N. Pedagogik fanlarni o`qitish metodikasi. 

– T.: 2008. 

11.  Kukushin  V.S.  Teoriya  i  metodika  obucheniya.  –  Rostov-na-Donu.: 

Feniks, 2005. 

12.  Kukushin  V.S.  Teoriya  i  metodika  vospitaniya.    –  Rostov-na-Donu.: 

Feniks, 2006. 

13.  Tolipov  O`.,  Usmonboeva  M.  Pedagogik  texnologiyalarning  tadbiqiy 

asoslari. – T.: 2005. 



 

 

Yüklə 217,33 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   20




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin