“PEDAGOGS”
international research journal ISSN:
2181-4027
_SJIF:
4.995
www.pedagoglar.uz
Volume-24, Issue-2, December - 2022
164
MADANIYATLARARO MULOQOTNI TASHKIL ETISHDA
UMUMINSONIY QADRIYATLARNING USTIVORLIGI
O‘zb. Res. Jamoat xavfsizligi universiteti
Tillarni o‘rganish kafedrasi o‘qituvchilari
Sh.I.Musayeva va S.S.Mengliyeva
Annotatsiya: Maqolada bugungi kunda madaniyatlararo muloqotni o‘rgatish va
uni tashkil etishda umuminsoniy qadriyatlarning ustivorlihi hamda ahamiyati haqida
mushohada qilingan.
Kalit so‘zlar: madaniyatlararo muloqot, qadriyatlar,
umuminsoniy qadriyatlar,
muloqot, pedagogic muloqot.
Mustaqil O‘zbekistonning kuch-qudrat manbai - xalqimizning umuminsoniy
qadriyatlarga sodiqligidadir.
Xalqimiz adolat, tenglik, ahil qo‘shnichilik va
insonparvarlikning nozik kurtaklarini asrlar osha avaylab asrab kelmoqda. Buni biz
ko‘plab amalga oshirilayotgan ishlarda ko‘rishimiz mumkin. O‘zbekistonni
yangilashning oliy maqsadi ham ana shu an’analarni
qayta tiklash, ularga yangi
mazmun bag‘ishlash, zaminimizda
tinchlik va demokratiya, farovonlik,
madaniyat,
vijdon erkinligi va har bir kishini kamol toptirishga erishish uchun zarur shart-sharoit
yaratishdan iboratdir. Milliy qadriyatlarimiz bizni o‘zimiz ko‘zlaganimizdan ko‘ra
yuqori cho‘qqilarga olib chiqadi. Chunki milliy qadriyat bu- millatning ko‘rki,
millatning yuzi.
Ta’lim jarayonida muloqotni tashkil etishda ham milliy qadriyatlarning o‘rni
beqiyosdir. Uni kelajak avlod ongiga singdirib borish pedagoglardan katta mehnat va
mahorat talab qiladi.
Psixologik lug‘atlarda muloqot tushunchasiga ikki xil ta’rif beriladi:
1) muloqot– hamkorlikdagi faoliyat ehtiyoji bilan taqozolangan aloqa o‘rnatish
va uni rivojlantirish jarayoni;
2) muloqot – belgilar tizimi orqali subyektlarning o‘zaro ta’sirlashuvi.
Muloqot- ta’lim oluvchi psixologik va ijtimoiy rivojining muhim omillaridan biri
bo‘lib, birgalikdagi faoliyatda umumiy natijalarga erishish, shaxslararo munosabatlarni
yo‘lga qo‘yish va qo‘llab-quvvatlash maqsadida ikki yoki undan ortiq kishilarning
o‘zaro harakati. [1]
Pedagogik muloqot deganda pedagog va tinglovchilar jamoasi o‘rtasida o‘zaro
birgalikdagi harakatning mazmunan axborot ayirboshlashdan, o‘quv- tarbiyaviy ta’sir
ko‘rsatish va o‘zaro hamjihatlikni tashkil etishdan iborat tizimi, usullari va malakalari
tushuniladi. Pedagog ushbu jarayonning tashabbuskori sifatida maydonga chiqadi va
uni tashkil etadi hamda unga boshchilik qiladi.