Pedagogs international research journal

“
PEDAGOGS
”
 
 international research journal ISSN: 
2181-4027
_SJIF: 
4.995
 
www.pedagoglar.uz
 
Volume-27, Issue-1, February - 2023
 
49
ajratish qiyin bo’lishi mumkin. Masalan: ruhiy zaiflik Shuning uchun barcha homilador 
ayollarda gipoteriodizm uchun skrining o’tgazis
h maqsadga muvofiq hisoblanadi. 
Ammo, labaratoriya testlarining mavjudligi va gipoteridizmni tashxislash, davolash va 
oldini olish bo’yicha batafsil klinik ko’rsatmalar mavjudligiga qaramay homilador 
ayollarda bu kasallik kontseptsiyasidan oldin aniqlanmagan va erta homiladorlikda 
kompen
satsiya qilinmagan holatlar soni juda katta bo’lib qolmoqda. Tanadagi 
autoimmun jarayonning mavjudligi har doim ham organizmni autoimmun shaklda 
izolyatsiya qilish xususiyatiga ega emas. Gipoteridizm ta’sir qilishi mumkin bo’lgan 
organlar va tizimlar, jum
ladan gemostaz tizimi va buning klinik ko’rinishi 
trombofiliyaning homiladorlik asoratlarining rivojlanishiga salbiy tasiri malum. 
Bunday holatlarda ko’pincha antifosfolipid sindromidagi patalogiya yoki tabiiy abort 
kuzatiladi.[1] 
Gipoteriozim bilan og
’rigan bemorlarda biokimyoviy va morfologik tadqiqot 
usullari yordamida fetoplatsentar qon aylanishining buzilishi ko’rsatilgan, gistologik 
tekshiruv vaqtida aniqlangan qon tomir devorlari, bachadon va platsentadagi 
o’zgarishlar ona va homila organizmida 
chuqur va metobolik va ishemik 
kasalliklarga olib kelishi mumkin Homiladorlikning normal kechishini endokrin 
ta'minlash, sog'lom bolani shakllantirish va tug'ishda qalqonsimon bez gormonlari
alohida va muhim rol o'ynaydi.[3] O'zbekiston Respublikasida og'ir yod tanqisligi 
sharoitida yashovchi homilador ayollar orasida qalqonsimon bez patologiyasi 96,1% 
hollarda, shulardan 23,9%ida autoimmune tiroiditi (AIT) uchraydi .[2] 
Bugungi kunga kelib, qalqonsimon bez (TG) intrauterin rivojlanishning 
murakkab jarayonlarida muhim rol o'ynashi ma'lum: atrof-muhit sharoitlari 
o'zgarganda homilaning kompensatsion-adaptiv reaktsiyalarini amalga oshirishda 
ishtirok etadi; qalqonsimon bez gormonlari o'sish va ossifikatsiya jarayonlariga, 
homilaning markaziy asab tizimining shakllanishiga ta'sir qiladi . Homiladorlik 
davrida ayollarda qalqonsimon bez kasalliklari homilaning va yangi tug'ilgan 
chaqaloqning qalqonsimon funktsiyasining buzilishi, intrauterin o'sishning kechikishi, 
to'yib ovqatlanmaslik va og'ir nevropsikiyatrik kasalliklarning yuqori chastotasi kabi 
noxush asoratlarning rivojlanishiga yordam beradi .Ammo O'zbekiston Respublikasida 
yodning og'ir tanqisligi sharoitida homiladorlik davridagi hipotiroidizm bosqichida 
AITning homila va yangi tug'ilgan chaqaloq salomatligiga ta'siri haqida adabiyotlarda 
juda kam ma'lumotlar mavjud. [3] 
Endokrinopatiya, shu jumladan qalqonsimon bezning patologiyasi, erta 
qarishning rivojlanishiga, , shu jumladan ko'payishning buzilishiga asos bo'lishi 
mumkin. Gipotiroidizmda erta qarish belgisi sifatida bachadonning endotelial 
disfunktsiyasi misolida erta qarish kontseptsiyasining biologik asoslarini ilmiy 
asoslash. 60 nafar homilador ayol tekshirildi (eutiroidizm bilan - 25; hipotiroidizm 
bilan - 25 (15 - autoimmun tiroidit, 10 - poliglandular sindrom). kislorodni o'rganish 

---