Pedagogs international research journal
Yüklə 325,88 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
“
PEDAGOGS ” international research journal ISSN: 2181-4027 _SJIF: 4.995 www.pedagoglar.uz Volume-27, Issue-1, February - 2023 64 Voleybolda o‘yin malakalarini (to‘p kiritish, uzatish, zarba berish, to‘siq qo‘yish) sakrab samarali ijro etish har bir o‘yin ko‘rinishini yoki butun o‘yin taqdirini belgilaydi. Demak, shu sifat qancha yuqori rivojlangan bo‘lsa shuncha to‘p kiritish imkoniyati ortadi. Shuning uchun sakrovchanlik va tezkor sakrovchanlik sifatlarini voleybolga xos xususiyatga moslashtirib rivojlantirish nafaqat sport mahoratini takomillashtirish guruhlari da katta rol o‘ynaydi, balki bunday ixtisoslashtirilgan sifatlarni dastlabki o‘rgatish bosqichidanoq boshlab shakllantira borish muhim ahamiyat kashf etadi[5:36]. Pedagogik tadqiqot davomida yuqoriga sakrash va maxsus sakrovchanlik sifatlarini rivojlantirishga qaratilgan estafetali- o‘yin mashqlari bilan shug’ullangan tajriba guruhidagi bolalarda o‘rganilayotgan ko‘rsatkichlarning o‘sish darajasi o‘ta samarali rivojlanganligi kuzatildi. Sababi ularda ruxiy jixatdan o‘zining vazni boshqarilishi yengillashadi va ushbu sport turida sakrash uchun yengillik beradi. Jumladan, pedagogik tadqiqot boshlanishidan avval tajriba guruhida joydan turib vertikal sakrash 32,8 sm ga teng bo‘lsa, tadqiqot so‘ngida bu ko‘rsatkich 39,3 sm (farq 6,5 sm) gacha o‘sdi. Joydan turib uzunlikka sakrash - 170,4 sm dan 181,2 sm ga ortgani kuzatildi. Binobarin, pedagogik tadqiqot davomida qo‘llanilgan maxsus estafetali - o‘yin mashqlari sakrovchanlik sifatini rivojlantirish borasida o‘ta samarali ekanligini isbotlab berdi. Alohida shuni ta’kiddash lozimki, tajriba guruhida shug’ullangan bolalarda nafaqat o‘rganilayotgan maxsus jismoniy sifatlar tez sur’atlar bilan rivojlanganligi namoyon bo‘ldi, balki bu bolalarda faollik va qiziqish alomatlari yaqqol ko‘zga tashlandi, o‘yin malakalarini o‘z lashtirish jarayoni ancha yengil kechayotgani kuzatildi. Bundan tashqari shu guruhdagi bolalarda mashqlarga ijodiy yondoshish alomatlari yaqqol ko‘zga tashlandi. Bizga yaxshi ma’lumki ushbu estafeta mashqlarini bajargan sportchilar bilan keying guruh o‘rtasidagi farq ko‘zga yaqqol ko‘rinadi. Ma’lumki, o‘yin tarzida qo‘llaniladigan mashqlar bolalar organizmida (hujayra, to‘qima, mushak tolalari va boshqalar) o‘ta charchash yoki zo‘riqish alomatlari tez paydo bo‘lishini orqaga suradi. Buning sababi, o‘yin davomida shu bolalarning emotsional holati ko‘tariladi, ular yuklama haqida o‘ylamaydilar. Boshqacha qilib aytganda bunday nostandart o‘yin yuklamalari bolalarni charchashdan chalg ‘ itadi. Aynan shu holatlar shug ‘ ullanuvchi yosh bolalarda jismoniy sifatlarni samarali rivojlanishiga turtki beradi. XULOSA Jamiyatimizda sog‘lom turmush tarzini shakllantirish, aholining, ayniqsa, yosh avlodning jismoniy tarbiya va ommaviy sport bilan muntazam shug‘ullanishi uchun zamon talablariga mos shart-sharoitlar yaratish, sport musobaqalari orqali yoshlarda o‘z irodasi, kuchi va imkoniyatlariga bo‘lgan ishonchni mustahkamlash, mardlik va vatanparvarlik, ona Vatanga sadoqat tuyg‘ularini kamol toptirish, shuningdek, yoshlar orasidan iqtidorli sportchilarni saralab olish ishlarini tizimli tashkillashtirish hamda |