Pedagogs international research journal

“
PEDAGOGS
”
 
 international research journal ISSN: 
2181-4027
_SJIF: 
4.995
 
www.pedagoglar.uz
 
Volume-27, Issue-1, February - 2023
 
138
ijtimoiy-
tarbiyaviy xususiyatlarida inson faoliyati bilan bog‘liq bo‘lgan tabiiy hamda 
maxsus jarayonlar mujassamlashdan.Jismoniy tarbiya va sportning ijtimoiy-tarbiyaviy 
xususiyatlarida sog‘lomlashtirish tadbirl
ari muhim ahamiyat kasb etuvchi ijtimoiy-
pedagogik jarayondir.[2] Shu asosda jismoniy tarbiya va sport sohasida ixtisosli 
kadrlar tayyorlash davlat ahmiyatiga molik bo‘lgan muhim jarayon hisoblanadi. Bu 
esa, o‘z navbatida jismoniy tarbiya va sport harakati
dagi ehtiyojlarni qondirish, 
aholining ijtimoiy-
madaniy sharoitlarini yanada yaxshilash bilan bog‘liq. Bu yo‘lda 
Prezident va Respublika hukumati tomonidan olib borilayotgan tadbirlar o‘zining 
yuqori darajadagi samaralarini bermoqda. Shu sababdan aholining barcha qatlamlarida 
jismoniy tarbiya va sportning u yoki bu turi bilan shug‘ullanuvchilar soni tobora 
ko‘paymoqda. Bu esa jismoniy tarbiya va sportdagi ijtimoiy
-tarbiyaviy 
xususiyatlarining mohiyatlaridan darak.Yurtimizning tinchlik va osoyishtaligini ko‘
ra 
olmaydigan ichki va tashqi yovuz kuchlar borligi sir emas. Shu sababdan ham 
mamlakatda yoshlarni harbiy-
vatanparvarlik ruhida tarbiyalash ishlariga jiddiy e’tibor 
berilib, eng avvalo mahallalar, o‘quv yurtlari, ishlab chiqarish korxonalari, 
muassasalard
a ta’lim
-
tarbiyaga ojd ishlarni kuchaytirishga katta e’tibor berilmoqda. 
Harbiy-vatanparvarlik tushunchalari va unga doir amaliy tadbirlar, asosan quyidagi 
yo‘nalishlarda amalga oshirilmoqda:
Barcha turdagi o‘quv yurtlarida o‘smirlar bilan ularni harbiy xi
zmatga chaqirish 
gacha bo‘lgan harbiy tayyorgarlik mashg‘ulotlarini paxta o‘lish.
Harbiy tashkilotlarga ko‘maklashuvchi “Vatanparvar” tashkilotining faoliyat 
yuritishi. 
Tuman-shahar harbiy komissariatlari.[3] 
Mahallalar va oilalar. 
Yuqorida ta’kidlangan yo‘nalishlarda harbiy
-jismoniy tayyorgarlik tadbirlari 
mazmunida jismoniy mashqlar, sport, sayohat (turizm- chamalab topish, belgilash va 
h.k.) va xalq milliy o‘yinlaridan maqsadli foydalanilmoqda. Ularning ba’zilariga 
qisqacha tavsif berish mumkin:Jismoniy 
tarbiya darslari. Umum ta’lim maktablarining 
yuqori sinflari va o‘rta maxsus hamda oliy o‘quv yurtlarida o‘tkaziladigan jismoniy 
tarbiya darslarining mazmuni, asosan o‘quvchi
-
yoshlarni jismonan barkamol bo‘lish 
va chiniqishiga qaratilgan. Bunda gimnastika, yengil atletika, suvda suzish, kurash va 
boshqa sport turlarining elementlaridan foydalaniladi.Chaqiriqqacha bo‘lgan harbiy 
mashg‘ulotlar darslarida maxsus texnik va taktik tayyorgarliklar mazmunida jismonan 
chiniqish ham o‘z o‘rniga ega. Bunda turnikda tortilish, osilib chiqish, aylanish, o‘rta 
va uzoq masofalarga yugurish, suvda suzish, bilak kuchini sinash, to‘siqlardan sakrab 
o‘tish va boshqa mashqlar keng qo‘llaniladi.Harbiy chaqiriq punktlarida (tuman
-shahar 
harbiy komissiariatlari) jismoniy tayyorga
rlikni sinov tariqasida tekshirish va bo‘lajak 
askarlarni maxsus jismoniy tayyorgarliklarga o‘rgatish mashg‘uloti tashkil 
etiladi.Harbiy qismlar, bo‘linmalardagi turlar hamda ixtisosliklarga qarab, harbiy
-

---