Periferik nerv sistemassi kasalliklari
Sardor Uchqun o’g’li Boboyorov
sardorboboyorov020@gmail.com
Toshkent tibbiyot akademiyasi Termiz filiali
Asila Yusuf qizi Davronova
Termiz davlat universiteti
Annotatsiya: Hozirgi kunda dunyoda axborot texnologiyalarni juda
rivojlanayotganligi bois juda ko’plab kasalliklarning yangidan yangi simptomlari
aniqlanmoqda. Ayniqsa, bu borada nerv sistemasi kasalliklarida
ham ancha yuqori
natijalarga erishilmoqda. Ushbu maqolada hozirda ancha ko’p uchrayotgan periferik
nerv sistemasi kasalliklari, ularning turlari haqida fikr yuritilgan.
Kalit so’zlar: Nerv kasalliklar, periferik nerv sistemasi, afferent va efferent
tolalar, somatik asab tizimi, neyronlar.
Diseases of the peripheral nervous system
Sardor Uchkun oglu Boboyorov
sardorboboyorov020@gmail.com
Termez branch of the Tashkent Medical Academy
Asila Yusuf qizi Davronova
Termez
State University
Abstract: With the rapid development of information technology in the world
today, many new symptoms of many diseases are being identified. Especially in this
regard, much higher results are being achieved in diseases of the nervous system.
This article discusses the most common peripheral nervous system diseases and their
types.
Keywords: Nerve diseases, peripheral nervous system, afferent and efferent
fibers, somatic nervous system, neurons.
Kirish.
Nerv kasalliklari, asab kasalliklari - nerv sistemam kasalliklari. Markaziy va
periferik nerv sistemasining biror sababga koʻra umuman yoki qisman shikastlanishi
natijasida kelib chikadi. Nerv kasalliklari organik va funksional boʻladi. Organik
Nerv kasalliklari zaminida markaziy va periferik nerv sistemasining anatomik
struktur oʻzgarishlari yotadi. Bunga infeksion ka-salliklar,
intoksikatsiya,
"Science and Education" Scientific Journal
June 2021 / Volume 2 Issue 6
www.openscience.uz
100
shikastlanishlar, oʻsmalar, tomir kasalliklari va boshqa sabab boʻladi. Bosh yoki orka
miyaning turli qismlari zararlanishi bilan kechadigan organik Nerv kasalliklarida
periferik nerv sistemasida falaj, tirishish, giperkinezlar,
reflekslar izdan chiqishi,
sezuvchanlik, ogʻriq va boshqa sezgilarning buzilishi kuzatiladi. Funksional Nerv
kasalliklarida nerv sistemasida aytarli anatomik oʻzgarishlar boʻlmaydi, bunga
nevrozlar kiradi. Nerv sistemasining irsiy kasalliklari (miopatiya, miotoniya va
boshqalar) alohida guruhni tashkil etadi. Nerv kasalliklarini nevrologiya va
nevropatologiya fani oʻrganadi.
Nerv kasalliklaridan nevrozlar, insult, ensefalit,
meningit, poliomiyelit, nevrit, radikulit, epilepsiya va boshqa uchraydi.
Asosiy qism.
Periferik asab tizimi (SNP) - bu miya yoki o’murtqa qismga kirmaydigan barcha
nervlar bilan ifodalanadigan asab tizimining bo’linishi, ya’ni ular markaziy asab
tizimiga tegishli emas.
Bizning asab tizimimiz, shuningdek, ko’pchilik
umurtqali hayvonlar singari
ikkiga bo’linadi: markaziy asab tizimi va periferik
asab tizimi, ikkalasi ham bir-biri
bilan chambarchas bog’liq
Periferik asab tizimining funktsiyalari uning uchta bo’linmasi tomonidan amalga
oshiriladi:
Somatik asab tizimi
U afferent tolalardan foydalangan holda tanadan miyaga hissiy ma’lumotlarni
yuborish uchun javobgardir. Masalan, sovuq narsaga teginish paytida stimul
markaziy asab tizimiga etib boradi, ma’lumotni qayta ishlaydi va sovuq his qiladi.
Somatik asab tizimi, shuningdek, efferent tolalar yordamida miyadan
mushaklarga xabar yuborish uchun javobgardir. Aytishimiz mumkinki, ushbu tizim
biz yurish,
yugurish, jilmayish, gaplashish va boshqalar kabi ixtiyoriy
harakatlarimizni boshqaramiz.
Ushbu tizim ikkita asosiy neyron turiga ega:
•