Söz birləşmələri tərtib etmək və bunları cümlələrdə işlətmək. İkimərhələli icra funksiyası olan belə işlərdə, ilk növbədə, şagirdlərə müxtəlif sözlərdən ismi və feli birləşmələr tərtib etməyi tapşırmaq, sonra isə həmin birləşmələri cümlələrdə işlətmək həvalə olunmalıdır. Şagirdlərdə düzgün ritmik bölgü vərdişlərinin gücləndirilməsi üçün tərtib edilmiş ismi və feli birləşməli cümlələrin şifahi oxusu da təşkil olunmalıdır.
Sadə cümlələrdən mürəkkəb cümlələr tərtib etmək.Məzmun və qrammatik forma baxımından birləşdirilməsi mümkün olan sadə cümlələri mürəkkəb cümlələrə çevirmək, baş cümləyə budaq, budaq cümləyə baş cümlə əlavə etməklə mürəkkəb cümlələr düzəltmək, eyni məzmunlu budaq cümləni müxtəlif baş cümləyə yanaşdırmaqla bir cümləni müxtəlif budaq cümlə şəklində işlətməyi tapşırmaq həm elmi biliklərinin dəqiqləşməsinə, həm də şagirdlərdə cümlə qurmaq vərdişlərinin inkişaf etdirilməsinə kömək edir.
Mətndən seçilmiş ifadə və sözləri yeni mətndə işlətmək. Şagirdlərə atalar sözləri və məsəllər, aforizmlər, obrazlı ifadələr öyrətdikdən sonra onlardan digər mətnlərdə, yaradıcı yazılarda, öz söyləmlərində istifadə etmək bacarığı formalaşdırmaq da şifahi və yazılı nitq inkişafına orijinal təsir edir.
Müəllimin təqdim etdiyi sxem əsasında cümlələr tərtib etmək. Sintaktik əlaqələrin (idarə, uzlaşma, yanaşma) tədrisində onların hamısı üçün qəbul edilmiş işarələrin işlənməsi qaydaları şagirdlərə mənimsədilməli, verilmiş cümlələr bu sxemə müvafiq təhlil edilməlidir. Sonrakı mərhələdə isə sxemləri təqdim etməklə yeni, original cümlələr qurmağı tələb etmək olar.
