Professiografiya (Professiogramma) To‘g’risida Umumiy Tushuncha

Professiografiya (Professiogramma) To‘g’risida Umumiy Tushuncha

Professiografiya (Professiogramma) To‘g’risida Umumiy Tushuncha
Reja

1. Professiografiyaning mohiyati.

   
   

2. Muxandis xodimlar faoliyatiga psixologik tavsif.

   
   

3. Muxandis tizimida kasbiy qobiliyat va kasbiy mahorat.

   
   

4. Kasbiy buzilish tushunchasi va ularning oldini olish yo‘llari.

   
   

5. Professiografiyaning mohiyati.

   
   

1920 yillarning ikkinchi yarmida rus psixotexniklari tez suratlarda kasbiy faoliyatning tamoyil va usullarini ishlab chiqdilar. Shu tadqiqotlarni umumlashtirishi natijasida psixotexnikada maxsus yondoshuv professiografiyani shakllanishiga olib keldi. Bu yondashuvning mohiyati - “kasblar tasviri” umuman olganda professiografiyani o‘rganish, kasbning psixologik tavsifi va loyihalashtirishini o‘z ichiga oladi. Professiografiyada ma’lum mehnat jarayonini tashkil etuvchi ob’ektlar belgilari, mehnat sub’ekti, mehnat predmeti vazifalari, vositalari va sharoitlari o‘rganiladi. Professiografiyaning asosiy tamoyillaridan biri kasbiy faoliyatni o‘rganishda differentsial yondashuv tamoyili hisoblanadi. Bu tamoyilning mohiyati professiografiyaning aniq amaliy masalalarini echishga bo‘ysunishidir. Masalan, kasbiy konsultatsiya va kasbiy tanlov uchun shunday kasbiy muhim belgilarni ajratish kerakki, ular sinovdagilarning kasbiy layoqatiga ko‘ra farqlanishi lozim. Malaka darajasini aniqlash uchun mehnat vazifalari, kasbiy bilim, malaka, ko‘nikma tavsifi muhim ahamiyatga ega. Kasbiy toliqishni o‘rganish uchun shunday belgilardan foydalanildiki, ular yordamida kasbiy toliqishning keltirib chiqaradigan omillarini aniqlaydi. Shunday qilib, profesiografiyaning differentsial tamoyili kasbning o‘rganish usullarini uning tavsif, mazmuni, shuningdek, qo‘llanilish sohasi ya’ni professiografiya o‘tkazish xususiyatlari uning maqsadlari bilan belgilanadi.

Professiogrammaning muhim tarkibiy qismi - psixogramma bo‘lib, u mutaxassisning motivasion, iroda va emosional sohasining tavsifi hisoblanadi.
Psixogramma - kasbning psixologik portreti bo‘lib, u aniq kasbda dolzarb bo‘lgan psixologik funksiyalar guruhi bilan namoyon bo‘ladi. Professiografik tadqiqot metodlari. Kasbning ilmiy ta’siri, mehnatning (mehnat xulqi) tashqi ya’ni psixik jarayonlar ko‘rishini ya’ni, mehnat sub’ektining ichki vositalariga bo‘lgan integral psixologik tuzilmalarini nazarda tutadi.
Professiografiyada ko‘pgina turli-tuman usullar qo‘llanadi: