Professiogrammaning tuzilishi va
Yüklə 57,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
часть 1 « Научный импульс » Октябрь , 2022 367 10. Ishning bajarilish shart va sharoitlari; 11. Mehnatni (faoliyatni) tashkil qilish shakllari; 12. Mehnatning kooperasiyasi (Kim?, Nima?, Kim bilan hamkorlikda?); 13. Mehnatning jadalligi (intensivligi) to' g'risida ma'lumotlar; Tibbiyot hodimlarining individual qobiliyatlariga kasbiy talablar: neyropsik barqarorlik, analitik fikrlash, yaxshi uzoq muddatli, mantiqiy va sensorli (vizual, eshitish, hid bilish, taktil) xotira, kuchlarni o'lchash va dozalash qobiliyati, ixtiyoriy diqqat, jismoniy chidamlilik, yuqori. qo'l harakatlarini muvofiqlashtirish, barmoqlarning sezgirligi, rangni to'g'ri idrok etish, aniq nutq kiradi [1, 22-25]. Kasbning tibbiyot hodimlarilarning shaxsiy qobiliyatlari va fazilatlariga qo'yiladigan talablari: o'zini o'zi boshqarish qobiliyati, shaxsiy tashkilotchilik, ijtimoiy intellekt (boshqa odamlarning xatti-harakatlarini tushunish qobiliyati), xushmuomalalik, muvozanat, muloqot qobiliyatlari, mas'uliyat, yaxshi niyat, aniqlik, bemorlar bilan empatiya qobiliyati sanaladi [2, 208]. Neyropsixiatrik, yurak-qon tomir, tayanch-harakat tizimi, surunkali yuqumli, yuqori nafas yo'llari, allergik, vizual va eshitish analizatorlari, ovoz apparati kasalliklari bo'lgan odamlar uchun tibbiyot hodimlari sifatida ishlash tavsiya etilmaydi. Tibbiyot hodimlarining kasbiy faoliyatining o'ziga xosligi shundaki, ish bemorga qaratilgan bo'lib, u bilan ishlashning o'ta murakkabligi kasallik davrida uning fiziologik tizimlarining ishlash xususiyatlari, psixofizik rivojlanishi bilan belgilanadi. Kasallikka reaktsiya sifatida noto'g'ri adaptatsiya, shuningdek, uning psixosotsial holatini buzilishi ham misol bola oladi. Tibbiyot hodimlari ishidagi psixofiziologik keskinlikka quyidagi omillar yordam berishi mumkin: - odamlarning hayoti va sog'lig'i uchun huquqiy va ma'naviy javobgarlikni oshirish; odamlar bilan doimiy ortiqcha va faol muloqot (kasal va sog'lom) va ular bilan bog'liq hissiy stress; - jismoniy faoliyat (tungi smenalarda ishlash, doimiy harakat); - bemorning va o'zining sog'lig'i uchun xavf bilan bog'liq kutilmagan xavf ehtimoli (kuyishlar, kesishlar, elektr toki urishi, infektsiya); - boshqa shaxsni idrok etishda estetik tuyg'ularga bo'lgan ijtimoiy ehtiyojning buzilishi (bemorning yoshi va jismoniy xususiyatlari, nopoklik va boshqalar) [3, 244]. Xulosa o’rnida shuni ta’kidlash lozim -ki, bugungi kunga kelib, kasbiy faoliyatning psixologik mazmuni sohasi, shifokorlardan farqli o'laroq, tibbiyot muassasalari tibbiyot hodimlarilarining turli hil kasbiy deformatsiyalarining o'ziga xos hususiyatlari va shartlari kam o'rganilgan. S. L. Rubinshteyn, E. F. Zeer, E. E. Simanyuk, R. Kalimo va boshqa mualliflarning fikriga ko'ra, shaxsning kasbiy moslashuvi jarayoni ko'p qirrali jarayon bo'lib, u shaxsiy hissasi natijasida faoliyat usullari va vositalarini ishlab chiqishga yordam beradi. Shaxs, va bu faoliyatda shaxsning shaxsiy va kasbiy fazilatlarini rivojlantirish, shuningdek, shaxsiyatning kasbiy deformatsiyasi deb ataladigan psixologik hodisaning ulkan ijtimoiy oqibatlari, uning mehnat samaradorligi va boshqa odamlar bilan kasbiy o'zaro munosabat jarayoniga mumkin bo'lgan salbiy ta'siri, shuningdek, bilimlarning yetishmasligi bilan |