Progress volume 2 ǀ issue 2

SCIENTIFIC PROGRESS

VOLUME 2 ǀ ISSUE 2 ǀ 2021
ISSN: 2181-1601

BUXGALTERIYA HISOBI TIZIMINING HOLATI VA UNING FAOLIYATINI BAHOLASH

Zarema Ibragimova

Farg’ona politexnika instituti

ANNOTATSIYA

Ushbu maqolada buxgalteriya hisobi tizimi haqida tushuncha berilishi bilan bir qatorda, tizimning holati, buxgalteriya tizimining faoliyati va uni nazorat qiluvchi va baholovchi audit tizimi haqida bir qancha ma'lumotlar keltirildi.
Kalit so'zlar: Buxgalteriya hisobi, rentabellik, sof daromad, bozor iqtisodiyoti, audit, konsalting, inventarizatsiya, iqtisodiy tahlil, tashqi nazorat.

STATUS OF THE ACCOUNTING SYSTEM AND EVALUATION OF ITS ACTIVITY

Zarema Ibragimova

Fergana Polytechnic Institute

ABSTRACT

In addition to providing an understanding of the accounting system, this article provides some information about the status of the system, the operation of the accounting system, and the audit system that monitors and evaluates it.
Keywords: Accounting, profitability, net income, market economy, audit, consulting, inventory, economic analysis, external control.

KIRISH

Ma'lumki, hisobot, korxona, birlashma, uyushma, konsern, korporatsiya, aksiyodorlik jamiyati va shu kabilaming o'tgan vaqt ichidagi ishlari natijalari va sharoitlari to'g'risidagi ma'lumotlar majmui bo'lib, u xo'jalik faoliyatini tahlil, nazorat qilish va boshqarish maqsadida tegishli subyektlarga topshiriladi. Hisobot axborotlari sotilgan mahsulot, ish va xizmatlar, ulaming ishlab chiqarish xarajatlari, xo'jalik mablag'lari va ulaming tashkil bo'lish manbalari, ishlaming moliyaviy natijalari, soliqqa tortish va dividendlar to'g'risidagi ma'lumotlami o'z ichiga oladi. Buxgalteriya hisobi yordamida xo’jalikda mavjud bo’lgan har xil turdagi moddiy qiymatliklar va pul mablag’larining miqdori, boshqa korxona va tashkilotlar bilan hisob-kitoblarning holati, undagi boshqa resurslarning umumiy hajmi haqida ma’lumotlar olinadi; tayyorlangan materiallar, ishlab chiqarilgan va sotilgan mahsulot hajmi va tannarxi aniqlanadi; xo’jalik faoliyatining moliyaviy natijalari - foyda (sof daromad) yoki zarar hisoblab

chiqiladi; korxonaning rentabelligi hamda korxona va uning tarkibiy qismlarining boshqa qator ko’rsatkichlari hisoblab aniqlanadi. Buxgalteriya hisobida ham, tezkor va statistika hisobidagi kabi, barcha o’lchagichlar - natura, mehnat va pul o’lchagichlari qo’llaniladi. Lekin unda pul (qiymatli) o’lchagichga alohida ahamiyat beriladi, chunki u buxgalteriya hisobining umumlashtiruvchi ko’rsatkichlarini olish imkonini beradi. Shuning uchun pul o’lchagichda buxgalteriya hisobining barcha ob’ektlari, garchi ular natura va mexat o’lchagichlarida aks ettirilgan bo’lsa ham, albatta, pul o’lchagichida ifodalanadi.