Psixiatriya ruhiy kasalliklarning kelib chiqishi, patogenezi, klinik

Klinik ko„rinishi 
Enkoprez hojat chiqarish ko‗nikmalariga ega bo‗lgan bolalarda kuzatilsa 
patologik hisoblanadi. Bunda kunduz kunlari ozgina axlat ajratish ba‘zan ko‗p 
bo‗lishi kuzatilib bola defekatsiyaga hojat sezmaydi beixtiyor sodir bo‗ladi. 
Enkoprez bolaga salbiy ta‘sir qilib kayfiyat pasayishi qo‗zg‗aluvchanlik yig‗loqilik 
bilan birga kuzatilishi mumkin. Bola bu holatda uyalganida qattiq aziyat chekadi. 
 
Differensial tashhis 
Aqliy zaiflik, shizofreniya, bosh miyaning organik kasalliklari, to‗g‗ri ichak 
anomaliyalari (megakolon) dan farqlash kerak bo‗ladi. 
 
Davolash prinsiplari 
Davolash ishlari nevrotik buzilishlarda kompleks olib borilishi lozim. 
1. Psixoterapiya - adekvat psixoterapevtik tadbirlarni qo‗llash orqali amalga 
oshirish kerak. 
Psixogen faktorlar ta‘sirini yo‗qotish oilada va oila a‘zolari o‗rtasida oilaviy 
psixoterapiya o‗tkazish va korreksion-pedagogik ishlarni olib borish kerak. Bemor 
bolaga unga mos tadbirlarni qo‗llash ayniqsa ba‘zi holatlarda guruhli psixoterapiya 
yaxshi samara beradi. Gipnotik ishontirish autotrening o‗tkazish kerak. 
2. Medikamentoz davolash: 
Maxsus rejim o‗rnatish va unga qattiq rioya qilishni nazorat qilib borish 
orqali nevrotik buzilishlarni davolanadi. 
Davolashni effektivligida spazmolitiklar, vitaminlar, degidratatsion preparatlar, 
sedativ moddalar, trankvilizatorlar, desensibilizatorlar qo‗llaniladi. 
3. Fizioterapevtik muolajalar o‗tkazish yaxshi foyda beradi. 
4. Dietoterapiya va LFK mashqlarini o‗tkazish kerak. 
5. Odatda kasallikning vaqtiga bog‗liq bo‗ladi. Davolash qanchalik erta 
boshlansa davolash shunchalik effektiv bo‗ladi. 
 

---

98 
IV-BOB. Alkogolizm. Alkogol psixozlar. 
O‟tkir alkogolli intoksikasiya. Alkogol — umumhujayraviy zahar sifatida 
so‘rilib, markaziy nerv tizimiga ta‘sir etadi. Shuning natijasida oliy nerv faoliyati 
ishdan chiqadi. Dastlab to‘xtash jarayoni zararlangani uchun qo‘zg‘alish jarayoni 
ustivorlik qilsa, bora-bora uning o‘zi ham faoliyat ko‘rsatmay qo‘yadi. Mast odam 
sergap, xushchaqchaq, tanqidsiz va bo‘lar-bo‘lmasga ham kuladigan, o‘z 
muvozanatini yo‘qotgan holatda bo‘ladi. Spirtli ichimlikdan oz miqdorda 
ichganda, go‘yo kuch-quvvati ko‘paygandek tuyuladi, lekin ularning ruhi, mehnat 
qobiliyati tushib ketadi. Birinchi o‘rinda kuzatiladigan buzilishlarga motorika — 
to‘g‘ri va aniq muvozanatning buzilishlari, jinsiy maylning susayishi, sezgining tez 
ishdan chiqishi kiradi. Bu holatda ular tez o‘zgarib (bir kulsa, bir yig‘laydi) turadi. 
Bu o‘zgarishlar: taxikardiya, gipergidroz, vazomotor reaksiyalar (qizarish, 
oqarish), ba‘zan ko‘ngil aynishi va qusish kabi qator somatik buzilishlar bilan 
boradi.