Psixiatriya ruhiy kasalliklarning kelib chiqishi, patogenezi, klinik
Yüklə 1,38 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Etiopatogenezi
- Birinchi (nevrastenik) bosqich.
|
Alkogolizmga ijtimoiy ma‘noda— spirtli ichimliklarni ko‘p iste‘mol qilish
hamda buning oqibatida shaxsning yurish-turishi, mehnat faoliyati, turmushi buzilishiga olib keladigan holat deb qarash mumkin. Alkogolizmga tibbiyot nuqtai nazaridan qaraladigan bo‘lsa, bu — spirtli ichimliklarni suiist‘emol qilish natijasida alkogolga ruhiy va jismoniy qaramlik holatiga tushish bilan, alkogol ichishga engib bo‘lmas darajada istak bo‘lishi bilan kechadigan kasallikdir. Etiopatogenezi. Alkogolizm rivojlanishida ijtimoiy, psixologik va biologik omillar qatnashadi. Shaxs ma‘lumoti,oilaviy ahvoli, moddiy ta‘minoti, jamiyatdagi o‘rni va boshqalar ijtimoiy omillar guruhiga kiritiladi. Psixologik omillarga insonni ―hayotdagi qiyinchiliklardan qochish‖, quvonch kayfiyat kabi intilishlari kiradi. Biologik omillar deganda irsiy moyillik, modda almashinuvining buzilishi va boshqalar tushuniladi. Alkogolizm rivojlanish va kechish davrida ma‘lum dinamikaga ega va 3 bosqichga bo‘linadi: 1-bosqich—nevrastenik bosqich. 2-bosqich —narkomaniq bosqich. 99 3-bosqich —entsefalopatik bosqich. Birinchi (nevrastenik) bosqich. 1-bosqichning asosiy alomati alkogolga tolerantlikning, ya‘ni chidamlilikning asta-sekin, uzluksiz oshib borishi hisoblanadi. Alkogolni uzoq vaqt davomida tez-tez ichib turish odamda zaharlanishning belgilarisiz alkogolning kattagina dozalarini ichish qobiliyatini paydo qiladi. Maishiy manfaatparastlikdagi alkogoldan zaharlanishga xos bo‘lgan himoya kuchi refleksining yo‘qolishi alkogolizmning birinchi bosqichi boshlanganligidan dalolat beradi. Organizmning alkogolga asta-sekin o‘rganishi natijasida spirtli ichimlik avvalgi ichganida bemorga keraklicha mastlik holatini, eyforiyani bermaydi, shuning uchun bemor avvaliga qaraganda ko‘proq alkogol iste‘mol qilishga harakat qiladi. Bundan tashqari, bemorda ichkilik ichish marosimlaridan avval jonlanish, hayajonga tushish, kayfiyatning ko‘tarilishi va bu marosimlarga bo‘lgan har qanday to‘siqlarni olib tashlash kabi xatti-harakatlar kuzatiladi. Oldinda turgan ichkilik ichish haqidagi xayollar bemorni xizmat majburiyatlaridan va kundalik ishlaridan chalg‘itadi. Bu alomat alkogol iste‘mol qilishdan oldin hosil bo‘lgani uchun birlamchi yoki ruhiy qaramlik alomati deb yuritilishi mumkin. Alkogolning boshlang‘ich bosqichida bemor asta-sekin ichki sabablar hukmi ostida bo‘lib qoladi. Natijada alkogolga intilish miyadan ketmaydigan istak sifatidagi maylga aylanib qoladi. Bu istakni hamisha ham engib bo‘lmay qoladi, unda o‘z-o‘zini idora qilish qobiliyati yo‘qoladi. U ichilayotgan alkogolning miqdorini nazorat qila olmay qoladi, buning natijasida juda qattiq mast bo‘lib qolgunicha ichaveradi. Ichqilikbozlikning ertasi kuni bemor mastlik holatidagi xatti-harakatlarining ba‘zi qismlarini xotirlay olmaydi, ya‘ni perforatsion amneziya belgilari yoki alkogol palimpsesti deb yuritiladigan alomat paydo bo‘ladi. Alkogolizmning birinchi bosqichi 1 yildan 4—6 yilgacha davom etadi va har bir alohida holda bemorning yoshiga, shaxs xususiyatlariga, fe‘l- atvoriga, maishiy ichkilikbozlik davrining davomiyligiga bog‘liq bo‘ladi, Yüklə 1,38 Mb. Dostları ilə paylaş:
|