Psixologiya va uning tarmoqlari

www.pedagoglar.uz
 
44-son 2–to’plam may 2023
Sahifa: 215 
kabi tushunchalarni kiritadi. Uning fikricha, mazkur tushunchalar quyidagilarni 
anglatadi. Mijoz-bu o’zi yoki boshqa shaxslar haqidagi bilimlarni psixologga etkazadi. 
Shunga ko’ra u o’zining bu psixologik ma`lumotlarni tarkibi uchun javobgarlikni his 
qiladi. Buyurtmachi-psixologga psixologik ma`lumot uchun murojaat qiluvchi shaxs 
(o’zi, tashkilot yoki boshqa shaxslar haqida).[5] 
Foydalanuvchi-psixologdan psixologik ma`lumotlarni oluvchi shaxs. 
Shuningdek, psixologik yordam, psixologik hamkorlik, psixologik qo’llab-
quvvatlash va psixologik kuzatuv amaliy psixologning asosiy faoliyat yo’nalishlaridir. 
Psixologik yordam barqarordir. Bu tushunchaning tarkibi amaliy psixologning kasbiy 
faoliyatini asosiy yo’nalishlarini barchasida ya`ni psixoprofilaktika, psixodiagnostika, 
psixokorrektsiya, psixologik maslahat va psixoterapiyada namoyon bo’ladi. Shunga 
ko’ra, ko’pincha psixologik yordam ko’rsatish deganda shaxsning ijtimoiy-psixologik 
moslashishi va ijtimoiylashuv jarayonida qiyinchiliklarga duch kelganlarga yordam 
ko’rsatishi tushuniladi. Bunda psixologning vazifasi shifokorning vazifasiga o’xshab 
ketadi: bemorga dastlabki tashxisni qo’yish, inson hayot faoliyatini me`yorlashtirish, 
uni jamiyat hayotiga samarali kirib borishini ta`minlashdan iborat. Yuqoridagilardan 
farqli ravishda 80-yillar o’rtalarida yangi yo’nalish paydo bo’ldi. Bu yo’nalishning 
asosiy g`oyasi “hamkorlik” tushunchasini olg`a surishdir. Yangi yo’nalishning 
mohiyati faqat muammosi mavjud insonlarga yordam ko’rsatish emas, balki psixolog 
barcha shaxslarga ularning rivojlanishlariga yordam ko’rsatishdan iboratdir. 
“Hamkorlik” atamasi bilan deari bir vaqtda yordam tushunchasi ham paydo bo’ldi. 
Ta`lim amaliy psixologiyasi va ilmiy adabiyotlarda yuqoridagilarga bog`liq ravishda 
quyidagilar paydo bo’la boshladi ya`ni “Ta`lim jarayoniga psixologik yordam”, 
“Ta`lim muhitiga psixologik yordam”, “Bola shaxs rivojlanishiga psixologik yordam” 
shu kabilar.[6] 
Xulosa: 
So’nggi yillarda moskvalik mashhur mutaxassis M.R.Bityanova va amaliy 
psixologlar G.Bardier, I.Ramazon va T.Cherdyanikovalarning sa`i harakatlari 

---