Psihologiyaning fan sifatida yuzaga kelish bosqichlari quyidagi jadvalda o'z aksini topgan 2-bosqich Psihologiya ong haqidagi fan sifatida. 1-bosqich Psihologiya jon haqidagi fan XVII asrda tabiiy fanlar rivojlanishi bilan boshlanadi. Fikrlash, hohlash, his qilish, qobiliyatini ong deb atashgan. O'z-o'zini kuzatish asosiy metod hisoblangan.
Bu yo'nalish psihologiyada bundan 2500 yil oldin paydo bo'lgan. Inson hayotidagi barcha narsalar tushunchalarni, tushunarsiz hodisalarni jon, ruh bilan tushuntirishga harakat qilganlar. 3-bosqich Psiholoogiya hulq-atvor haqidagi fan 4-bosqich Psihologiya, psihikaning mehanizmlari, qonuniyatlari va faktlarini o'rganuvchi fan sifatida Dunyoga materialistik nuqtai-nazardan qarash shakllangan. Rossiya psihologiyasi-ning asosida aks ettirish nazariyasi asosiy qonuniyat sifatida ko'rsatiladi. XIX asrdan boshlanadi. Psihologiyaning vazifasi ko'rgan narsalarni bevosita kuzatish, aniqrog`i inson hulq-atvorini faoliyatini reakciyasini kuzatish deb hisoblangan. Psihologiya fanining ilmiy asosga qurilishida ingliz olimi Gobbs (1588-1679) ruhni mutlaqo rad etib, mehanik harakatni yagona voqelik deb tan olib, uning qonuniyatlari psihologiyaning ham qonuniyatlari ekanligini ta'kidladi.
Niderlandiyalik olim Spinoza (1632-1677) ongni katta ko'lamga ega materiyadan sira qolishmaydigan voqelik, ya'ni yaqqol narsa deb, tushuntirdi. U determinizm (lotincha demmerminara - belgilayman) tamoyilining, ya'ni tabiat, jamiyat hodisalarining, shu jumladan psihik hodisalarning ob'ektiv sabablar bilan belgilanligi haqidagi ta'limot targ`ibotchisi edi.
XVII asrda emperizm va sensualizmni tajriba va his etiladigan bilimning «sof» aql-idrokdan afzalligi haqidagi ta'limotning, ya'ni aqlda hech qanday tug`ma g`oyalar va tamoyillar bo'lishi mumkin emasligi haqidagi ta'limotning oldingi marraga ko'tarilishiga olib keldi. Bu ta'limotni ingliz faylasufi va pedagogi Jon Lokk (1632-1704) astoydil himoya qilib chiqqan edi. Uni empirik psihologiyaning asoschisi deb, hisoblash qabul qilingan
