vujudga keltiradi. Organizm ketma-ket amalda masalani yechish
uchun har birini sinab ko‘radi va bunda avtomatik ravishda eri-
shilgan natijani baholaydi. Eng yaxshi natijaga olib kelgan reak-
siya, vujudga kelgan vaziyatda organizmning qulay moslashishini
ta’minlagani boshqalaridan ajralib chiqadi va tajribada mustah-
kamlanadi. Mana shu «Sinab ko‘rish va xato qilish» metodi orqa
li o‘rganishdir.
Yuqorida tavsiflangan o‘rganish turlari hayvonlarda ham, in-
sonlarda ham uchraydi. Lekin insonlarda o‘rganishning maxsus,
oliy turlari mavjud.
Bu birinchidan, boshqa odamlar xulq-atvorini to‘g‘ridan
to‘g‘ri kuzatish orqali o‘rganish bo‘lib, unda inson kuzatilayot-
gan xulq-atvor shakllarini o‘zlashtiradi. Bu vikar o‘rganish deb
ataladi.
Ikkinchi — verbal o‘rganish, ya’ni insonning yangi tajriba
ni til orqali o‘zlashtirishidir. Bunday o‘rganish natijasida inson
nutqni egallagan boshqa odamlarga, bilim, ko‘nikma va malakal
arni uzatishi mumkin.
0
‘rganish va ta’lim orasidagi ikki muhim qo‘shimcha farqlarni
ta’kidlab o‘tamiz. Ta’lim o'rganishdan farqli ravishda rejali va
ongli boshqariladigan tashkiliy jarayondir. 0 ‘rganish esa stixi-
yali ravishda ro‘y beradi. 0 ‘qish o‘quv faoliyatining tarkibiy
Dostları ilə paylaş: